Μια νέα ψηφιακή εποχή για τα ακίνητα ξεκινά με την εφαρμογή του Ενιαίου Μητρώου Ακινήτων, το οποίο θα καταστεί υποχρεωτικό από το 2026 και ήδη δημιουργεί αναστάτωση στους ιδιοκτήτες. Το νέο σύστημα φιλοδοξεί να επιβάλει διαφάνεια και τάξη στην αγορά, αλλά στην πράξη αποκαλύπτει πολεοδομικές εκκρεμότητες και ανοίγει δρόμο για νέα πρόστιμα και έξοδα συμμόρφωσης.

Στο μητρώο θα καταγράφεται η πραγματική χρήση κάθε ακινήτου, με διασύνδεση σε ΑΑΔΕ, ΤΕΕ και ΔΕΔΔΗΕ, ώστε να εντοπίζονται αυθαίρετα, αλλαγές χρήσης και διαφορές στα τετραγωνικά μέτρα. Από τα διαμερίσματα που μισθώνονται βραχυχρόνια, μέχρι γραφεία που μετατράπηκαν σε ιατρεία ή αποθήκες που «φούσκωσαν», όλα θα αποτυπώνονται ψηφιακά.

Ο ρόλος του μηχανικού

Καμία διαδικασία δεν θα μπορεί να προχωρήσει χωρίς την υπογραφή μηχανικού. Από τις διορθώσεις τετραγωνικών και τις δηλώσεις αλλαγής χρήσης, έως τις τεχνικές εκθέσεις που απαιτούνται για πώληση ή μίσθωση, ο μηχανικός θα αποτελεί τον «ψηφιακό διεκπεραιωτή». Αυτό συνεπάγεται επιπλέον αμοιβές και κόστη, ειδικά για ακίνητα με «γκρίζες ζώνες».

Το ΜΙΔΑ και οι διασταυρώσεις για τα αυθαίρετα

Παράλληλα, η ΑΑΔΕ προχωρά στο Μητρώο Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων (ΜΙΔΑ). Εκεί θα συγκεντρώνονται όλα τα στοιχεία ιδιοκτησίας, μισθώσεων και ενοικιαστών, ώστε να εντοπίζονται αδήλωτα τετραγωνικά, μαύρα ενοίκια και ψευδή δεδομένα. Η διασταύρωση με Ε9, Κτηματολόγιο και ΔΕΔΔΗΕ θα αποκαλύπτει κάθε ασυμφωνία: αν ένα διαμέρισμα εμφανίζεται με διαφορετικά τετραγωνικά ή αν έχει αλλάξει χρήση, η διαδικασία θα «παγώνει» μέχρι να γίνουν οι απαιτούμενες διορθώσεις.

Η αγορά σε κίνηση

Η σημασία είναι μεγάλη, αφού η ελληνική κτηματαγορά βρίσκεται σε δυναμική φάση. Μόνο στο πρώτο εξάμηνο του 2025, πραγματοποιούνταν κατά μέσο όρο 599 αγοραπωλησίες την ημέρα, με συναλλαγές 66 εκατ. ευρώ ημερησίως. Το 2024 οι μεταβιβάσεις ξεπέρασαν τις 33.000, αξίας σχεδόν 3 δισ. ευρώ.

Τα σενάρια για το μέλλον

Ο μεγάλος φόβος των ιδιοκτητών είναι οι οικονομικές συνέπειες. Αν τα τετραγωνικά του Κτηματολογίου «κλειδώσουν» ως σημείο αναφοράς, οι αποκλίσεις μπορεί να οδηγήσουν σε αναδρομικούς φόρους και δημοτικά τέλη. Η κυβέρνηση καλείται να αποφασίσει αν θα υπάρξει αναδρομή ή αν το 2026 θα είναι η νέα αφετηρία.

Σε κάθε περίπτωση, το μήνυμα είναι σαφές: κάθε αυθαιρεσία, κάθε παράλειψη, κάθε αλλαγή χρήσης θα βγαίνει στην επιφάνεια. Το αν το νέο πλαίσιο θα αποδειχθεί εργαλείο διαφάνειας ή μια ακόμη «παγίδα» μένει να φανεί.

Διαβάστε ακόμη: