Οι ηγέτες των Ταλιμπάν ανακοίνωσαν σε αγρότες πως θα πρέπει να σταματήσουν να καλλιεργούν παπαρούνες για την παραγωγή οπίου.

Μόλις οι Ταλιμπάν ανέλαβαν τον έλεγχο του Αφγανιστάν, ο εκπρόσωπος Zabihullah Mujahid είπε: “Όταν ήμασταν στην εξουσία πριν, δεν υπήρχε παραγωγή ναρκωτικών” και τόνισε ότι “θα μηδενίσουν την καλλιέργεια οπίου” και ότι δεν θα υπάρξει λαθρεμπόριο.

Και μόνο η προαναγγελία της απαγόρευσης ήταν αρκετή για να εκτινάξει στα ύψη τις τιμές του οπίου, από την επεξεργασία του οποίου παράγεται η ηρωίνη.

Όπως μεταδίδει η Wall Street Journal, εκπρόσωποι των Ταλιμπάν ενημερώνουν καλλιεργητές για την απαγόρευση, μιλώντας σε συγκεντρώσεις χωριών στη νότια επαρχία του Κανταχάρ, που είναι από μία τις περιοχές με την μεγαλύτερη παραγωγή οπίου, με βασικό ρόλο στην τοπική οικονομία.

Οι Ταλιμπάν «θέλουν να απαγορεύσουν» την παραγωγή οπίου στο Αφγανιστάν

Η τελευταία εξέλιξη έρχεται λίγες ημέρες μετά την δέσμευση του εκπροσώπου των Ταλιμπάν, Ζαμπιουλάχ Μουτζαχίντ, που στη συνέντευξη τύπου της 18ης Αυγούστου έλεγε ότι οι νέοι ηγέτες της χώρας δεν θα επιτρέψουν το εμπόριο ναρκωτικών. Ωστόσο ο Μουτζαχίντ δεν έδωσε λεπτομέρειες για το πώς ακριβώς οι Ταλιμπάν σκόπευαν να επιβάλλουν την απαγόρευση.

Οι ντόπιοι αγρότες στις επαρχίες Κανταχάρ, Ουρουζγκάν και Χελμάν λένε πως οι τιμές του οπίου σχεδόν τριπλασιάστηκαν από τα 70 δολάρια το κιλό σε 200 δολάρια το κιλό, εξαιτίας της αβεβαιότητας για τη μελλοντική παραγωγή. Στο Μαζάρ ε Σαρίφ, οι τιμές διπλασιάστηκαν.

Αφγανιστάν – ο μεγαλύτερος παραγωγός οπίου στον κόσμο

Το Αφγανιστάν είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός οπίου στον κόσμο, σύμφωνα με το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα (UNODC).

Η συγκομιδή του οπίου αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 80% της παγκόσμιας προσφοράς και η εποχή της σποράς ξεκινά σε ένα μήνα.

Το 2018, η UNODC εκτίμησε ότι η παραγωγή οπίου συνέβαλε στο 11% της οικονομίας της χώρας.

Πώς βγάζουν χρήματα οι Ταλιμπάν από τις παπαρούνες;

Οι δυτικές κυβερνήσεις κατηγορούσαν επί δεκαετίες τους Ταλιμπάν, πως επωφελούνταν ιδιαίτερα από την βιομηχανία των ναρκωτικών, με φόρους που επέβαλαν για να χρηματοδοτήσουν την 20ετή τους ανταρσία.

Η καλλιέργεια οπίου είναι μια σημαντική πηγή απασχόλησης στο Αφγανιστάν και το 2019 η συγκομιδή οπίου παρείχε σχεδόν 120.000 θέσεις εργασίας, σύμφωνα με την έρευνα του UNODC για το όπιο στο Αφγανιστάν.

Οι Ταλιμπάν κερδίζουν μέσω φόρων στην καλλιέργεια οπίου και έμμεσα μέσω της μεταποίησης και της εμπορίας, αναφέρει το αμερικανικό Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Σύμφωνα με πληροφορίες, εισπράττεται φόρος καλλιέργειας 10% από τους καλλιεργητές οπίου.

Επίσης εισπράττονται φόροι από τα εργαστήρια μετατροπής του οπίου σε ηρωίνη, καθώς και από τους εμπόρους που διακινούν λαθραία ναρκωτικά.

Οι εκτιμήσεις για το ετήσιο μερίδιο των Ταλιμπάν στην παράνομη οικονομία ναρκωτικών κυμαίνονται από 100 έως 400 εκατομμύρια δολάρια.

Το εμπόριο ναρκωτικών αντιπροσωπεύει έως και το 60% των ετήσιων εσόδων των Ταλιμπάν, λέει ο Αμερικανός διοικητής στρατηγός Τζον Νίκολσον στην έκθεση του Γενικού Επιθεωρητή για την Αφγανική Ανασυγκρότηση (Sigar).

Αλλά ορισμένοι ειδικοί αμφισβητούν αυτόν τον αριθμό.

Οι συνέπειες της απαγόρευσης παραγωγής οπίου 

Επί δύο δεκαετίες, οι προσπάθειες των ΗΠΑ να κάμψουν το εμπόριο ναρκωτικών του Αφγανιστάν απέτυχαν, εξαιτίας του μεγάλου πολιτικού κόστους που είχε η αποξένωση Αφγανών αγροτών, των οποίων η επιβίωση εξαρτιόταν από τις καλλιέργειες παπαρούνας.

Η WSJ σχολιάζει ότι η απόπειρα των Ταλιμπάν να κάνουν το ίδιο, θα μπορούσε να υπονομεύσει την λαϊκή υποστήριξη και να στερήσει από τη νέα κυβέρνηση μία σημαντική πηγή εσόδων, σε μία περίοδο που το Αφγανιστάν έχει αποκοπεί από το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα και την ξένη βοήθεια.

«Με τους κατεστραμμένους δρόμους του Αφγανιστάν, τις ελλιπείς υποδομές αποθήκευσης και περιορισμένες διεξόδους εξαγωγών, οι παπαρούνες ήταν μία από τις λίγες καλλιέργειες που εξασφάλιζαν εισόδημα στους ντόπιους αγρότες. Το σαφράν, είναι μια άλλη επιλογή, αλλά δεν συγκρίνεται με το όπιο ως προς την κερδοφορία, ούτε ως προς την ευκολία να πωληθεί».

Πριν την αμερικανική εισβολή το 2001, όταν οι Ταλιμπάν ήταν στην εξουσία, είχαν και πάλι προσπαθήσει να απαγορεύσουν την παραγωγή οπίου, αλλά αργότερα αποφάσισαν να τιμωρούν μόνο την παραγωγή ναρκωτικών, και όχι την καλλιέργεια παπαρούνων ή το εμπόριό τους. Και τότε πάντως είχαν επέμβει δραστικά για να περιορίσουν την παραγωγή, αναζητώντας την διεθνή αναγνώριση του καθεστώτος τους.

Η Ουάσινγκτον είχε επίσης παραιτηθεί από την πάταξη του εμπορίου οπίου περί το 2010. Η Υπηρεσία για Διεθνή Ανάπτυξη προσπαθούσε να πείσει τους Αφγανούς να καλλιεργήσουν σαφράν, φιστίκια και ρόδια, αλλά οι εξαγωγικές ευκαιρίες ήταν λίγες. Πέρυσι, οι Αφγανοί αγρότες καλλιέργησαν τέσσερις φορές περισσότερες παπαρούνες για ηρωίνη, από ότι το 2002.

Αύξηση της παραγωγής μεθαμφεταμίνης

Και δεν είναι μόνο το όπιο και τα παράγωγά του. Στο Αφγανιστάν έχει επίσης καταγραφεί άνοδος στην μαζική παραγωγή μεθαμφεταμίνης. Στην περιοχή Μπάκουα, στο νοτιοδυτικό τμήμα του Φαρά, η παραγωγή κρυσταλλικής μέθης γνωρίζει άνθιση, σύμφωνα με τον ανεξάρτητο κοινωνικο-οικονομικό αναλυτή και ειδικό σε ζητήματα του Αφγανιστάν, David Mansfield.

Η ομάδα των ερευνητών του, έχει εντοπίσει περισσότερο από 300 ύποπτα εργαστήρια, που μπορούν να παράγουν ετησίως κρυσταλλική μέθη 240 εκατομμυρίων δολαρίων. Εκτιμάται πως περίπου 4 εκατομμύρια δολάρια κατέληξαν στους Ταλιμπάν μέσω φόρων.

Πού καταλήγουν τα ναρκωτικά;

Η ηρωίνη που παράγεται από όπιο που καλλιεργείται στο Αφγανιστάν αποτελεί το 95% της αγοράς στην Ευρώπη.

Ωστόσο, μόνο το 1% της προμήθειας ηρωίνης των ΗΠΑ προέρχεται από το Αφγανιστάν, σύμφωνα με την Υπηρεσία Καταπολέμησης των Ναρκωτικών των ΗΠΑ. Τα περισσότερα προέρχονται από το Μεξικό.

Μεταξύ 2017 και 2020, περισσότερο από το 90% των οπιοειδών μεταφέρθηκαν οδικώς.

Όμως, πρόσφατα σημειώθηκε αύξηση των κατασχέσεων στη θάλασσα, σε διαδρομές μεταξύ Ινδικού Ωκεανού και Ευρώπης.