Κινήσεις για τη δημιουργία επιπλέον «ενεργειακού χώρου» ώστε να χωρέσουν και άλλα έργα ΑΠΕ προτείνει ο ΑΔΜΗΕ, με δηλώσεις του αντιπρόεδρου Γιάννη Μάργαρη.
«Χρειάζονται κίνητρα φωτοβολταϊκών έργων με ενεργούς όρους σύνδεσης, τα οποία δεν έχουν ακόμη ηλεκτρισθεί, ώστε να προσθέσουν behind the meter μπαταρίες» επισήμανε, προσθέτοντας πως «μία τέτοια λύση θα μπορούσε να προσφέρει σημαντική ανάσα για την αύξηση των περιθωρίων υποδοχής νέων έργων ΑΠΕ, σε μία συγκυρία όπου αν δεν υιοθετηθούν ριζικά μέτρα, ο διαθέσιμος ηλεκτρικός χώρος οδεύει μαθηματικά προς εξάντληση τα αμέσως επόμενα χρόνια».
Σήμερα ο δεσμευμένος ηλεκτρικός «χώρος» προσεγγίζει τα 25 GW (περίπου 11 GW εν λειτουργία έργα και 14 GW με ενεργές Οριστικές Προσφορές Σύνδεσης).
Έτσι, με δεδομένο τον τεράστιο όγκο αιτήσεων σύνδεσης που έχουν ήδη κατατεθεί στον ΑΔΜΗΕ, πολύ σύντομα θα υπάρχει αδυναμία πρόσβασης στο Σύστημα σε πολλές περιοχές.
«Το μέτρο για αυστηροποίηση των προθεσμιών διάρκειας των προσφορών σύνδεσης, που ψηφίσθηκε με το πρόσφατο ενεργειακό πολυνομοσχέδιο, θα συμβάλει στο να απελευθερωθεί ηλεκτρικός χώρος. Ωστόσο, δεν μπορεί να προδιαγραφεί πόσα Μεγαβάτ θα εξοικονομηθούν με αυτό τον τρόπο, καθώς αυτό θα εξαρτηθεί από την ανταπόκριση της αγοράς» λένε κύκλοι της αγοράς.
Στην περίπτωση που προωθηθεί η προσθήκη μπαταριών behind the meter σε φωτοβολταϊκά με ενεργές ΟΠΣ, το μέτρο θα συνδυαστεί με τις περικοπές ισχύος που έχουν θεσμοθετηθεί από το προηγούμενο καλοκαίρι, απελευθερώνοντας ακόμη περισσότερο ηλεκτρικό «χώρο».
Για παράδειγμα, χωρίς περικοπές, ένα φωτοβολταϊκό 1,25 Μεγαβάτ δεσμεύει ηλεκτρικό «χώρο» 1 Μεγαβάτ.
Έρχονται περικοπές «βαλτωμένων» έργων
Με τις περικοπές της τάξης του 28% ισχύος (το οποίο «μεταφράζεται» στο 5% της ετήσιας ηλεκτροπαραγωγής), ένα πάρκο 1,38 Μεγαβάτ θα δεσμεύει δυναμικότητα περίπου 1 Μεγαβάτ. Επομένως θα υπάρξει αύξηση περίπου 10% της «υποδοχής» εγκατεστημένης ισχύος φωτοβολταϊκών.
Αν ωστόσο το μέτρο συνδυαστεί με την προσθήκη μπαταρίας διάρκειας μόλις 1 ώρας, τότε η δυναμικότητα 1 Μεγαβάτ δεσμεύεται από ένα πάρκο ισχύος 2 Μεγαβάτ.
Από τα 14 Γιγαβάτ έργων με ενεργούς όρους σύνδεσης, περίπου τα 12 Γιγαβάτ αφορούν φωτοβολταϊκά έργα.
Επομένως υπάρχει μία αρκετά μεγάλη υποψήφια «δεξαμενή», από την οποία θα μπορούσε να προκύψει το χαρτοφυλάκιο έργων που θα κριθεί απαιτούμενο να αποκτήσει μπαταρία πριν τεθεί σε λειτουργία.
«Πάντως η κινητροδότηση θα μπορούσε να αφορά έναν συνδυασμό επιδοτήσεων και premium στην ταρίφα που έχουν κλειδώσει τα έργα. Σημείωσε πως εκτιμάται ότι η αύξηση του κόστους είναι διαχειρίσιμη, τη στιγμή μάλιστα που για αυτό τον σκοπό μπορούν να αξιοποιηθούν κεφάλαια από μία σειρά ευρωπαϊκών ταμείων που υπάρχουν για την ενεργειακή μετάβαση» είπε ο κος Μάργαρης.
ΕΜΠ: Τεχνικές λύσεις για περισσότερες ΑΠΕ
Από την πλευρά του ο καθηγητής του ΕΜΠ Σταύρος Παπαθανασίου, που συμμετείχε στο πάνελ του ενεργειακού συνεδρίου Power & Gas Forum, σημείωσε πως «αργά ή γρήγορα θα αναγκαστούμε να υιοθετήσουμε αυτή τη λύση.
Όπως σημείωσε, από τη στιγμή που ο στόχος είναι να χωρέσουν όσο το δυνατόν περισσότερες ΑΠΕ στην πεπερασμένη χωρητικότητα του δικτύου, η προσθήκη μπαταριών behind the meter σε υπό ανάπτυξη (ή ακόμη και εν λειτουργία) φωτοβολταϊκά αποτελεί τη μόνη εναλλακτική οδό, για να αποφύγουμε τις υψηλές περικοπές».
Σύμφωνα με τον κ. Παπαθανασίου, «αυτό θα σημαίνει πως θα ακριβύνουν τα έργα, με συνέπεια να πρέπει να αναληφθεί αυτό το επιπλέον κόστος.
Σημείωσε ότι η προσθήκη μίας μπαταρίες 0,5-1 ωρών σε ένα φωτοβολταϊκό δεν θα προσθέσει παραπάνω από 15-20 ευρώ ανά Μεγαβατώρα στην τιμή ηλεκτροπαραγωγής του έργου».
Ωστόσο, η αύξηση αυτή υπεραντισταθμίζεται από την τεράστια διαφορά που θα δημιουργηθεί με αυτό τον τρόπο στην καλύτερη αξιοποίηση των διαθέσιμων περιθωρίων του δικτύου.
Όπως σημείωσε χαρακτηριστικά, «το ερώτημα δεν είναι αν θα πάμε προς αυτή την κατεύθυνση (αφού αυτό θα γίνει νομοτελειακά), αλλά ποιος είναι ο βέλτιστος τρόπος για να πάμε».
Η λύση αυτή είναι συμβατή με τη νέα μελέτη του ΕΜΠ για το βέλτιστο μίγμα μονάδων αποθήκευσης έως το 2030 (ώστε να υποστηριχθούν οι πιο φιλόδοξοι στόχοι «πράσινης» διείσδυσης), την οποία παρουσίασε ο καθηγητής του ΕΜΠ στο ίδιο πάνελ του Power & Gas Forum.
Στο ρεαλιστικό σενάριο της μελέτης (λαμβάνοντας υπόψη τους χρονικούς περιορισμούς κατασκευής μονάδων αντλησιοταμίευσης), το βέλτιστο μίγμα περιλαμβάνει την ενσωμάτωση μπαταριών behind the meter διάρκειας 1 ώρας σε φωτοβολταϊκά συνολικής ισχύος 4.000 Μεγαβάτ.
ΑΔΜΗΕ: Το καλώδιο Αττική – Κρήτη είναι υπέρπληρες
Με τα καλώδια Κρήτη-Πελοπόννησος και Κρήτη-Αττική του ΑΔΜΗΕ, καθώς και το καλώδιο Κύπρος-Κρήτη της κοινοπραξίας του EuroAsia Interconnector, εξαντλείται η δυνατότητα του συστήματος του νησιού να υποδεχθεί νέες ηλεκτρικές διασυνδέσεις. Αυτό επισημαίνουν πηγές του ΑΔΜΗΕ, προσθέτοντας ότι το σύστημα της Κρήτης, ως ασθενές σύστημα λόγω μεγέθους -συγκριτικά με τα ηπειρωτικά συστήματα- δεν μπορεί τεχνικά να υποστηρίξει τη σύνδεση μεγάλων διασυνδέσεων με πολλαπλά συστήματα.
Μάλιστα, όπως συμπληρώνουν οι ίδιες πηγές, για την εξάντληση της δυνατότητας υποδοχής νέων διασυνδέσεων στην Κρήτη, η διοίκηση του Διαχειριστή έχει ενημερώσει τους υπεύθυνους του πρότζεκτ του GAP Interconnector (Greece-Africa Power), σε σχετική συνάντηση που είχαν.
Υπενθυμίζεται ότι το σχέδιο του GAP Interconnector (Greece-Africa Power) αφορά την εισαγωγή «πράσινης» ενέργειας από την Αίγυπτο στην Ελλάδα, μέσω της Κρήτης.
Στο πλαίσιο αυτό, η σχεδίαση του έργου προβλέπει την πόντιση δύο καλωδίων συνεχούς ρεύματος, χωρητικότητας 2.000 MW (2 GW), που θα ξεκινούν από το Matruh της Αιγύπτου και θα καταλήγουν στον Αθερινόλακκο της Κρήτης, σε απόσταση περίπου 450 χιλιομέτρων.
Ωστόσο, όπως υπογράμμισαν στελέχη του ΑΔΜΗΕ στους εκπροσώπους του πρότζεκτ, με τη διασύνδεση εναλλασσόμενου ρεύματος με την Πελοπόννησο, το διπλό καλώδιο συνεχούς ρεύματος υψηλής τάσης (HVDC) με την Αττική, καθώς και την αντίστοιχη με την Κύπρο, η Κρήτη «φτάνει στα όριά της».
Έτσι, επισήμαναν στους υπεύθυνους του GAP Interconnector, υπογραμμίζοντας ότι το προτεινόμενο έργο τους θα πρέπει να αλλάξει όδευση.
Σύμφωνα με τα στελέχη του Διαχειριστή, μία νέα μεγάλη διασύνδεση για την Κρήτη θα σήμαινε πως σε περιπτώσεις π.χ. συμβάντων θα τίθεται σε κίνδυνο η ευστάθεια και η ασφαλής λειτουργία του τοπικού συστήματος, με κίνδυνο τόσο για τις υποδομές του νησιού, όσο και για τις ίδια τις διασυνδέσεις.
Μάλιστα, το ζήτημα αυτά δεν αφορά μόνο στο τι υποδομές δικτύου υπάρχουν επάνω στο νησί της Κρήτης, ή μπορούν να υπάρξουν προοπτικά, αλλά με τους περιορισμούς που έχουν οι ίδιες οι τεχνολογίες συνεχούς ρεύματος, όσον αφορά τη διαχείριση έκτακτων γεγονότων ή αλλαγών στα συστήματα που διασυνδέονται.
Όπως προσθέτουν, η τεχνολογία συνεχούς ρεύματος HVDC εξελίσσεται διαρκώς, αλλά τα κριτήρια σχεδιασμού τους πηγάζουν κατ΄αρχάς και κυρίως από τις ανάγκες διασύνδεσης ισχυρών και μεγάλων συστημάτων, που είναι η μεγάλη πλειοψηφία των έργων που κατασκευάζονται διεθνώς (διασυνδέσεις μεταξύ κρατών η στο εσωτερικό κρατών σε μεγάλες αποστάσεις).
«Το σχέδιο που μας έχει γνωστοποιηθεί αναφέρεται στη διασύνδεση της Αιγύπτου (ένα πολύ ισχυρό σύστημα) με αυτό της Κρήτης», τονίζουν χαρακτηριστικά. Κάτι που σημαίνει πως δεν περιλαμβάνεται ούτε στην κατεύθυνση προς την οποία εξελίσσεται η τεχνολογία HVDC, για να καλύψει ακόμη περισσότερες ανάγκες διασυνδέσεων.
