Σαν κεραυνός εν αιθρία έσκασε η είδηση για το «λουκέτο» σε 204 καταστήματα των ΕΛΤΑ ανά την επικράτεια. Όχι επειδή ο κόσμος δεν γνώριζε τα προβλήματα του οργανισμού. Αλλά γιατί η απόφαση ήρθε αιφνιδιαστικά, χωρίς καμία προειδοποίηση, χωρίς σχέδιο μετάβασης, χωρίς διάλογο. Μια απόφαση που δεν δείχνει απλώς ανικανότητα διαχείρισης αλλά προκαλεί ευθέως ερωτήματα για τη διαφάνεια, τη λογοδοσία και – το σημαντικότερο – το ποιος κυβερνά αυτόν τον τόπο.
Ο «ξαφνικός θάνατος» των καταστημάτων, κατά το μοντέλο ΕΡΤ του 2013, ενεργοποιήθηκε – λένε οι πληροφορίες – αποκλειστικά από τον Διευθύνοντα Σύμβουλο των ΕΛΤΑ, Γρηγόρη Σκλήκα.
Ο μόνος που γνώριζε; Ο Κωστής Χατζηδάκης. Όχι ο αρμόδιος υπουργός Δημήτρης Παπαστεργίου. Όχι το Υπουργικό Συμβούλιο. Όχι το Μέγαρο Μαξίμου. Όχι – και αυτό ίσως είναι το πιο ενδεικτικό – ούτε οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας, οι οποίοι έμαθαν την είδηση όπως όλοι: από τα μέσα ενημέρωσης.
Οι «στενές σχέσεις» που άναψαν φωτιές
Σημείο-κλειδί στην υπόθεση: η σχέση εξάρτησης του κ. Σκλήκα από τον κ. Χατζηδάκη. Ο νυν Διευθύνων Σύμβουλος των ΕΛΤΑ τοποθετήθηκε στη θέση του το 2023, με απευθείας πολιτική στήριξη από τον Αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και πρώην Υπουργό Οικονομικών. Ο ίδιος ο κ. Σκλήκας δεν είναι τυχαίος τεχνοκράτης. Πρόκειται για προσωπική επιλογή του Κωστή Χατζηδάκη, άνθρωπο του στενού του κύκλου, ο οποίος φαίνεται πως είχε πλήρη ελευθερία κινήσεων και πολιτική κάλυψη.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο μοναδικός που είχε ενημερωθεί για το επικείμενο “λουκέτο” στα ΕΛΤΑ ήταν ο κ. Χατζηδάκης. Κανείς άλλος – ούτε οι συναρμόδιοι υπουργοί, ούτε οι κυβερνητικοί βουλευτές – δεν είχαν ιδέα. Ο Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης είχε γνώση, αλλά επέλεξε τη σιωπή.
Κατακραυγή από κοινωνία και τοπικούς άρχοντες
Η αντίδραση της κοινωνίας ήταν άμεση. Δήμαρχοι, Μητροπολίτες, πολίτες και σύσσωμη η περιφέρεια βρέθηκαν προ τετελεσμένων. Σε πολλές περιοχές της χώρας, τα καταστήματα ΕΛΤΑ είναι ο μοναδικός πυλώνας εξυπηρέτησης για ηλικιωμένους, απομακρυσμένους και μη ψηφιακά εγγράμματους πολίτες. Το «λουκέτο» σημαίνει πρακτικά αποκλεισμό. Κι αυτό σε μια περίοδο που η κυβέρνηση μιλά για «ψηφιακό κράτος» και «κοινωνική ευαισθησία».
Δεν είναι όμως μόνο η κοινωνία που αντέδρασε. Οι «γαλάζιοι» βουλευτές, ειδικά των επαρχιακών περιοχών, έχουν δεχτεί καταιγισμό διαμαρτυριών και τηλεφωνημάτων από αγανακτισμένους πολίτες. Κάποιοι εξ αυτών δεν έκρυψαν την ενόχλησή τους, μιλώντας για έναν ακόμα «πονοκέφαλο» ενόψει εκλογών. Η φράση «όλα τα είχαμε, αυτό μας έλειπε», αποτυπώνει την οργή, αλλά και το πολιτικό κόστος που μετακυλίεται στις πλάτες τους – χωρίς αυτοί να έχουν συμμετάσχει στη λήψη της απόφασης.
Ρήγμα και εντός Νέας Δημοκρατίας
Το πιο ανησυχητικό για το κυβερνητικό στρατόπεδο είναι πως αυτή η απόφαση δεν έχει προκαλέσει απλώς αντιδράσεις. Έχει δημιουργήσει τριγμούς. Ρήγματα. Και μάλιστα στο εσωτερικό της ίδιας της Νέας Δημοκρατίας.
Η απορία είναι μία και διατυπώνεται πλέον ανοιχτά ακόμα και από «γαλάζια» στελέχη: Είναι δυνατόν ο Διευθύνων Σύμβουλος ενός δημόσιου οργανισμού να λαμβάνει τόσο κομβικές αποφάσεις μόνος του; Είναι θεσμικά και πολιτικά ανεκτό να αγνοείται ο αρμόδιος υπουργός; Και αν ο κ. Χατζηδάκης είχε γνώση, γιατί δεν ενημέρωσε κανέναν; Γιατί άφησε το πολιτικό κόστος να το μοιραστούν άλλοι;
Ο Δημήτρης Παπαστεργίου, αρμόδιος υπουργός, δηλώνει σήμερα άγνοια για το ποιος έλαβε την απόφαση. Ο Κωστής Χατζηδάκης τηρεί σιγήν ιχθύος.
Ο Γρηγόρης Σκλήκας, «δικός του άνθρωπος», φέρεται να κινήθηκε αυτόνομα, με την κάλυψη που του παρείχε η σχέση του με τον Αντιπρόεδρο.
Ένα κράτος σε αυτόματο πιλότο;
Το πρόβλημα δεν είναι απλώς το κλείσιμο των 204 καταστημάτων. Είναι ότι μια τέτοια ενέργεια μοιάζει να έγινε στο σκοτάδι, χωρίς θεσμικές διαδικασίες, χωρίς έγκριση, χωρίς πολιτική κάλυψη – ή έστω πολιτικό θάρρος.
Το Μέγαρο Μαξίμου καλείται τώρα να διαχειριστεί μια ακόμα εστία φωτιάς. Να μαζέψει μια ζημιά που έγινε πίσω από κλειστές πόρτες. Το ερώτημα είναι αν πρόκειται για μεμονωμένο «ολίσθημα» ή για μια ευρύτερη εικόνα διοίκησης, όπου οι θεσμοί παρακάμπτονται και οι αποφάσεις λαμβάνονται με όρους επιτελικής μοναρχίας.
Γιατί αν ο ξαφνικός θάνατος των ΕΛΤΑ αποφασίστηκε έτσι, από έναν μη αιρετό τεχνοκράτη, με κομματικό “διαβατήριο” και χωρίς καμία θεσμική λογοδοσία, τότε ποιο είναι το επόμενο κεφάλαιο στο σχέδιο «αποφασίζομεν και διατάσσομεν»;
