Ελλάδα είναι πλέον το “αγαπημένο παιδί” των αγορών και όλοι οι διεθνείς οίκοι εξαίρουν τα “επιτεύγματα” της ελληνικής οικονομίας, διατυπώνοντας αισιόδοξες προβλέψεις για την περαιτέρω πορεία της. Ταυτόχρονα η κυβέρνηση επενδύει στο αφήγημα της ολικής επαναφοράς και της επιστροφής σε αναπτυξιακή τροχιά.
Στις εκθέσεις των διεθνών αναλυτών υπάρχουν και κάποιες επισημάνσεις για αδυναμίες, προβλήματα και προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει η ελληνική οικονομία. Ολοι όμως προτιμούν να αντιπαρέρχονται και να αποσιωπούν το μεγάλο πρόβλημα, που αποτελεί την άλλη όψη του “ελληνικού νομίσματος”:
Η ελληνική οικονομία “κάθεται” πάνω σε μία βραδυφλεγή βόμβα, που μπορεί να παραμείνει επί δεκαετίες ως διαρκής απειλή, ή να εκραγεί – με καταστρεπτικές συνέπειες για την οικονομία, το τραπεζικό σύστημα, τη δημοσιονομική σταθερότητα και εν τέλει την κοινων
Είναι το τεράστιο ιδιωτικό χρέος, που συσσωρεύεται και διογκώνεται, παραμένοντας κατά το μεγαλύτερο μέρος του “κόκκινο”- ληξιπρόθεσμο, παρά τις συνεχείς ρυθμίσεις οφειλών προς το Δημόσιο και τις τράπεζες
Το “βουνό” των ληξιπρόθεσμων
Την τελευταία πενταετία το ιδιωτικό χρέος μειώθηκε ως ποσοστό του ΑΕΠ, αυξήθηκε όμως σε απόλυτους αριθμούς. Το ίδιο ισχύει για τις “¨κόκκινες οφειλές”: Μειώνονται ως ποσοστό του συνολικού ιδιωτικού χρέους, συνεχίζουν όμως να διογκώνονται σε απόλυτα μεγέθη
Η βελτίωση των συνθηκών στην οικονομία και η υιοθέτηση νέων “εργαλείων” για την αντιμετώπιση της υπερχρέωσης, οδήγησαν σε σημαντική μείωση των ληξιπρόθεσμων χρεών, με ρυθμίσεις και διαγραφές-”κουρέματα”. Ομως οι αριθμοί είναι ανησυχητικοί. Οπως προκύπτει από τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους:
Το συνολικό ιδιωτικό χρέος (νοικοκυριών και επιχειρήσεων) ήταν 371,3 δισ. ευρώ στην αρχή του τρέχοντος έτους, έχοντας αυξηθεί κατά 11,% από το 2019, όταν ήταν 333 δισ.
Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές ήταν περίπου 224 δισ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 60,4% του συνολικού χρέους
Η εικόνα βελτιώθηκε την προηγούμενη χρονιά, καθώς υπήρξε αποκλιμάκωση από την κορυφή των 382 δισ. συνολικού χρέους που σημειώθηκε το 2022, με 243 δισ. ευρώ ληξιπρόθεσμα (63,6%).
Οφειλές στον ΕΦΚΑ και δάνεια σε servicers
Τώρα το ιδιωτικό χρέος των 371,3 δισ. ευρώ κατανέμεται ως εξής:
– Τα 105 δισ. ευρώ είναι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία. Το ποσό εμφανίζεται μειωμένο έναντι του 2023 επειδή μεσολάβησαν πολλές ρυθμίσεις στη διάρκεια του έτους. Ως ανεπίδεκτες είσπραξης έχουν χαρακτηριστεί οφειλές 26,3 δισ. ευρώ, κυρίως επιχειρήσεων που έχουν πτωχεύσει
– Τα 47 δισ. ευρώ είναι χρέη 2,3 εκατομμυρίων οφειλετών (επαγγελματιών και επιχειρήσεων) προς ΚΕΑΟ/ΕΦΚΑ. Πέρυσι οι οφειλές αυτές αυξήθηκα περίπου 16%
– Τα 137 δισ. ευρώ αφορούν ενήμερα δάνεια που βρίσκονται στις τράπεζες.
– Τα 61 δισ. ευρώ είναι «κόκκινα» δάνεια τα οποία διαχειρίζονται οι servicers
– Οι servicers έχουν στα χαρτοφυλάκια τους επιπλέον δάνεια 10 δισ. ευρώ τα οποία εξυπηρετούνται, έχουν “πρασινίσει” και μπορεί να ξαναπουληθούν στις τράπεζες.
– Περίπου 12 δισ. ευρώ είναι τα «κόκκινα» δάνεια που εξακολουθούν να βρίσκονται στους ισολογισμούς των τραπεζών..
Μοναδικό “φάρμακο” η ανάπτυξη
Μπροστά σ’ αυτό το “βουνό” χρεών που μπορεί να γίνουν κάποια στιγμή “χιονοστιβάδα” για την ελληνική οικονομίας, ενθαρρυντική ένδειξη αποτελεί το γεγονός ότι την τελευταία πενταετία τα ληξιπρόθεσμα ως ποσοστό του συνολικού ιδιωτικού χρέους έχουν μειωθεί κατά 9,5 ποσοστιαίες μονάδες: Απο 70% στο κλείσιμο του 2018, έχουν πέσει στο 60,4%.
Παράγοντες του ΥΠΟΙΚ υποστηρίζουν ότι η εξέλιξη είναι αποτέλεσμα της αναπτυξιακής δυναμικής της οικονομίας. Τονίζουν μάλιστα ότι χωρίς ανάπτυξη δεν υπάρχει “φάρμακο” για την αντιμετώπιση της υπερχρέωσης και την αναχαίτιση του ιδιωτικού χρέους.
