Η βασίλισσα Ελισάβετ γιορτάζει τα 70 χρόνια στον βρετανικό θρόνο σημερα Κυριακή. Ένα ορόσημο που δεν έφτασε ποτέ κανένας από τους προκατόχους της τα τελευταία 1.000 χρόνια.

Mόνο λίγοι μονάρχες σε όλο τον κόσμο έχουν καταφέρει κάτι ανάλογο. Η 95χρονη Ελισάβετ, έγινε βασίλισσα της Βρετανίας και περισσότερων από δώδεκα άλλων βασιλείων, συμπεριλαμβανομένων του Καναδά, της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας, μετά το θάνατο του πατέρα της, Βασιλιά Γεωργίου ΣΤ’, στις 6 Φεβρουαρίου 1952, ενώ βρισκόταν στην Κένυα σε διεθνή περιοδεία.

Τα νέα της γνωστοποίησε ο σύζυγός της πρίγκιπας Φίλιππος, ο οποίος πέθανε πέρυσι σε ηλικία 99 ετών μετά από περισσότερες από επτά δεκαετίες δίπλα της. Η ίδια θα σηματοδοτήσει την «Ημέρα Προσχώρησης» ιδιωτικά, όπως συνηθίζεται, χωρίς να τη βλέπει ως ένα γεγονός που χρίζει εορτασμού. Αλλά θα υπάρξουν τέσσερις ημέρες εθνικών εκδηλώσεων για να τιμήσουν το Πλατινένιο Ιωβηλαίο της τον Ιούνιο.

Τι σημαίνει να είσαι Βασίλισσα

Η βρετανική κυβέρνηση είναι η κυβέρνηση της Αυτής Μεγαλειότητάς της. Το κοινοβούλιο, η αντιπολίτευση, όλες οι κυβερνητικές, διοικητές, δημόσιες υπηρεσίες, οι φυλακές και τα σωφρονιστικά ιδρύματα της χώρας λειτουργούν στο όνομα της Αυτής Μεγαλειότητας. Οι ποινές αποδίδονται κατά την «ευχέρεια» της Αυτής Μεγαλειότητάς της. Το Βασιλικό Ναυτικό οργώνει τις θάλασσες με τα δικά της πλοία. Το Βασιλικό πυροβολικό, το τμήμα πεζοναυτών και η Βασιλική Πολεμική Αεροπορία, προστατεύουν τη χώρα στο «όνομά της». Τα βρετανικά νομίσματα και χαρτονομίσματα τυπώνονται στο Βασιλικό Νομισματοκοπείο. Κυκλοφορούν περισσότερα από 1 δισεκατομμύριο χαρτονομίσματα και 16 δισεκατομμύρια κέρματα που φέρουν την εικόνα της. Επιστολές, λογαριασμοί και κάθε λογής ταχυδρομικές αποστολές μοιράζονται σε ολόκληρη την επικράτεια – και έξω από αυτή – από τα «δικά» της Ταχυδρομεία. Τα Βασιλικά Ταχυδρομεία τυπώνουν περίπου 4 δισεκατομμύρια γραμματόσημα το χρόνο που αποτυπώνουν το δικό της πρόσωπο. Ακόμη και το εντυπωσιακό βρετανικό υπερωκεάνιο που πραγματοποιούσε κάποτε, από το 1969 έως και το 2008, διατλαντικά ταξίδια, μέχρι να μετατραπεί σε ένα εξίσου εντυπωσιακό πλωτό ξενοδοχείο στο Ντουμπάι, ονομαζόταν «Queen Elizabeth 2». Η διεθνής του συντομογραφία: Q.E.2

Το πρόγραμμα της Βασίλισσας 

Ξυπνάει νωρίς κάθε πρωί, στις 8. Πίνει το τσάι της και τρώει το πρωινό της λύνοντας το σταυρόλεξο στις σελίδες της The Daily Telegraph υπό τους ήχους μιας γκάιντας που κατά παράδοση ακούγεται κάθε πρωί στις 9 έξω από τα παράθυρα. Στις 10 η βασίλισσα βρίσκεται ήδη στο γραφείο της, ένα ψηλοτάβανο δωμάτιο γεμάτο παλιά έπιπλα αντίκες, φρεσκοκομμένα λουλούδια και φωτογραφίες των παιδιών, των εγγονιών, των αλόγων και των μικρών σκυλιών της. Κάθε πρωί, ο προσωπικός της γραμματέας μπαίνει στο δωμάτιο και τη βρίσκει να κάθεται στο γραφείο της με το κεφάλι ψηλά και τη μέση ίσια, έτοιμη να πιάσει τα κόκκινα δερμάτινα «κουτιά» που περιέχουν κυβερνητικά έγγραφα – και καταφθάνουν κάθε πρωί με κυβερνητικό όχημα. Τηλεγραφήματα του Υπουργείου Εξωτερικών, υπουργικά έγγραφα, υπομνήματα δημόσιων υπηρεσιών. Σε κάποια πρέπει να υπογράψει, σε κάποια άλλα να προσθέσει τα σχόλιά της στα περιθώρια του χαρτιού, σε άλλα απλά βάζει μια μονογραφή. Εάν υπάρχει κάποια κοινοβουλευτική πράξη που χρήζει της υπογραφής της, συναινεί γράφοντας «Elizabeth R.» (το R από το λατινικό Reign που σημαίνει βασίλισσα). Επίσης διαβάζει μερικά από τα 200 με 300 γράμματα πολιτών που λαμβάνει καθημερινά (περισσότερα από 60.000 το χρόνο), τα οποία φτάνουν στα χέρια της κλειστά, φυσικά. Διαλέγει τυχαία κάπου 12 από αυτά και τα διαβάζει. Κάποια κρύβουν λόγια θαυμασμού, άλλα τείνουν επιεικώς στον χαρακτηρισμό «κακόβουλα» και πολλά ζητούν τη βοήθειά της. «Υπάρχουν φορές που μπορώ να βοηθήσω», είχε πει κάποτε. «Μπορώ να προωθήσω κάποια αιτήματα στις αρμόδιες αρχές».

Λιλιμπέτ το χαϊδευτικό της 

«Για εκείνη, οι άνθρωποι χωρίζονται σε τρεις μόνο κατηγορίες: πρώτη, η δική της, όχι ως άτομο αλλά ως Βασίλισσα, δεύτερη, η οικογένεια και τρίτη, όλοι οι υπόλοιποι», όπως είχε πει κάποτε φιλικό της πρόσωπο. Δεν αιφνιδιάζεται εύκολα από εκδηλώσεις «λατρείας», αντίθετα ανταποδίδει με τον ίδιο αυθορμητισμό. Στις 15 Μαΐου του 1991 στην Ουάσινγκτον των Ηνωμένων Πολιτειών, έξω από ένα συγκρότημα κατοικιών η Alice Frazier, μια μεγαλόσωμη μαύρη γιαγιά την υποδέχθηκε με μια τεράστια αγκαλιά λέγοντάς της «αυτό είναι το δικό μου παλάτι». Εκείνη «χειρίστηκε» την για πολλούς άβολη στιγμή με άνεση, ψυχραιμία και ένα μεγάλο χαμόγελο. Με τον ίδιο αυθορμητισμό όμως, στην ψυχρή εκδοχή του, θα αντιμετωπίσει όποιον νοιώσει πως εκμεταλλεύτηκε ή υπερέβη τα όρια. Κάποτε, πριγκίπισσα ακόμα, η Ελισάβετ είχε παραβρεθεί σε ένα πάρτι της βρετανικής πρεσβείας στη Ρώμη. Ένας νεαρός διπλωμάτης την πλησίασε και με τυπική ευγένεια – και μια φανερή αλαζονεία – τη ρώτησε «τι πιστεύει για […] αυτό ο πατέρας σας;». «Αναφέρεστε στον Βασιλιά;», του απάντησε η Ελισάβετ.

Κανείς, παρά μόνο η στενή της οικογένεια, δεν τη φωνάζει Λίλιμπετ. Για τα παιδιά της είναι «μανούλα», αλλά όταν εκείνα μιλούν σε άλλους για αυτή, τότε είναι η «βασίλισσα». Για όλους τους άλλους είναι η Μεγαλειοτάτη, ενώ ο κύκλος των γνωριμιών της την προστατεύει με σθένος και αφοσίωση. «Μια από τις στενές φίλες της βασίλισσας είναι η δική μου καλύτερη φίλη», είχε πει κάποτε μια κυρία της αριστοκρατίας. «Εκείνη και εγώ δεν έχουμε μιλήσει ποτέ στη ζωή μας για τη βασίλισσα».

Το Πλατινένιο Ιωβηλαίο

Σημερα 6 Φεβρουαρίου 2022 η βασίλισσα Ελισάβετ Β’ θα γίνει η πρώτη βασίλισσα της Βρετανίας (και του κόσμου) που θα γιορτάσει ένα πλατινένιο ιωβηλαίο, σηματοδοτώντας 70 χρόνια υπηρεσίας στο λαό του Ηνωμένου Βασιλείου και της Κοινοπολιτείας. Εκδηλώσεις για την επέτειο αυτής της, άνευ προηγουμένου, ιστορικής βασιλείας θα πραγματοποιούνται καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς, με αποκορύφωμα την τετραήμερη αργία των Τραπεζών από την Πέμπτη 2 έως την Κυριακή 5 Ιουνίου.

Η χώρα μετατρέπεται σε μια τεράστια καλλιτεχνική σκηνή (με έδρα το Λονδίνο) που θα φιλοξενεί όλο το χρόνο αμέτρητα δρώμενα. Καλλιτέχνες, χορευτές, μουσικοί, στρατιωτικό προσωπικό, εργαζόμενοι σε δήμους και κοινότητες και εθελοντές θα ενωθούν για να πουν την ιστορία της 70χρονης βασιλείας της Ελισάβετ Β’ σε ένα συναρπαστικό φεστιβάλ δημιουργικότητας που θα συνδυάζει την μεγαλοπρέπεια και τις παραδόσεις με το street art, το θέατρο, τη μουσική, ακόμα και το τσίρκο. Τα ευφάνταστα κοστούμια αλλά και η χρήση οπτικοακουστικών τεχνολογιών αιχμής θα «συμπορευθούν» με το ταλέντο από κάθε γωνιά του Ηνωμένου Βασιλείου και της Κοινοπολιτείας. Επιπλέον (για να αναφέρουμε μερικές από τις εκδηλώσεις που ξεχωρίζουν)

*Αν και η επέτειος των 70 χρόνων από την ενθρόνιση της Ελισάβετ είναι επίσημα στις 6 Φεβρουαρίου, οι εορτασμοί έχουν ήδη ξεκινήσει από τα μέσα Ιανουαρίου όταν και το πολυτελές πολυκατάστημα Fortnum & Mason «σήμανε» την έναρξη του Πλατινένιου Διαγωνισμού Πουτίγκας κατά τον οποίο η ελίτ των βρετανών σεφ και κριτικών θα αναζητήσουν την «επετειακή» πουτίγκα, αυτή που θα συμβολίζει από φέτος και για πάντα τα 70 χρόνια βασιλείας της Ελισάβετ Β’.

*Η 95χρονη βασίλισσα ανοίγει τις πόρτες των κάστρων και των παλατιών στο κοινό. Από τις 12 έως και τις 15 Μαΐου περισσότερα από 500 άλογα και 1000 περφόρμερ θα προσφέρουν θέαμα στα κτήματα του Ουίνδσορ, ταξιδεύοντας όσους τυχερούς παρευρεθούν στην ιστορία της Μοναρχίας. Ανοικτό θα είναι και το Σάντριγχαμ αλλά και το Μπαλμόραλ, με τους επισκέπτες να έχουν την ευκαιρία, εκτός από ξεναγήσεις, να παρακολουθήσουν και τις εκεί ανάλογες, εορταστικές εκδηλώσεις.

*Την Πέμπτη 2 Ιουνίου, την ημέρα έναρξης της παραδοσιακής τετραήμερης αργίας των τραπεζών, θα πραγματοποιηθεί και η μεγαλειώδης στρατιωτική παρέλαση (Trooping the Colours) στην οποία παρελαύνουν περισσότεροι από 1400 στρατιώτες και 200 άλογα, συνοδεία 400 μουσικών. Εκείνη την ημέρα επίσης θα ανάψουν ταυτόχρονα 1500 φάροι σε ολόκληρη τη Βρετανία, στα νησιά της Μάγχης, στη Νήσο Μαν αλλά και στα κράτη της Κοινοπολιτείας. Ο πρώτος φάρος θα ανάψει στο παλάτι του Μπάκιγχαμ σε μια ιδιαίτερη τελετή.

*Μια από τις σημαντικότερες και πλέον δημοφιλείς ιπποδρομίες πραγματοποιούνται κάθε χρόνο το πρώτο Σάββατο του Ιουνίου στον ιστορικό ιππόδρομο του Epson Downs στο Σάρει, γνωστές και ως «The Derby». Στη μεγάλη ιστορία τους οι αγώνες εντάσσονται φέτος (Σάββατο 4 Ιουνίου) στο εορταστικό πλαίσιο του Πλατινένιου Ιωβηλαίου, αποκτώντας ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα και… αίγλη. Η Ελισάβετ παρακολουθεί τις ιπποδρομίες κάθε χρόνο, με αρχή το 1952, μόλις τέσσερις ημέρες μετά τη στέψη της… Πιστή στο ραντεβού της, αναμένεται και φέτος.

*Την Κυριακή 5 Ιουνίου, ολόκληρη η Βρετανία μετατρέπεται σε ένα τεράστιο «τραπέζι». Το γνωστό και ως «Big Jubilee Lunch» (το μεγάλο γεύμα του Ιωβηλαίου, μια ιδέα που ξεκίνησε το 2009) ενθαρρύνει τους γείτονες να «συσφίξουν» τις σχέσεις τους, να γνωριστούν, να διασκεδάσουν όλοι μαζί, να γίνουν «φίλοι». Το Πλατινένιο Ιωβηλαίο γίνεται κάλεσμα από τη μια άκρη της χώρας στην άλλη, από χωριό σε χωριό και από κοινότητα σε κοινότητα, σε ένα τεράστιο μπάρμπεκιου πάρτι γύρω από μεγάλα (ή μικρότερα) τραπέζια, σε κήπους, αυλές, στο δρόμο, όπου όλοι είναι ευπρόσδεκτοι και όλοι φέρνουν το δικό τους γευστικό «κάτι». Το Big Jubilee Lunch εναλλακτικά μπορεί να πάρει και τη μορφή ενός – εξίσου μεγάλου – κοινοτικού πικ-νικ. Το τσάι και τα παραδοσιακά κεκάκια δεν λείπουν, πάντως, από οποιαδήποτε μορφή του.

* Φύτεψε ένα δέντρο για το Ιωβηλαίο. Περισσότερα από 60.000 δέντρα έχουν ήδη φυτευτεί από την αρχή του «επετειακού» έτους στο πλαίσιο της μεγαλύτερης πράσινης εορταστικής εκστρατείας της βασίλισσας. Σε γειτονιές, δάση, βουνά, δρόμους και λεωφόρους ολόκληρη η χώρα φυτεύει καινούργια δέντρα με σκοπό οι μελλοντικές γενιές να κληρονομήσουν ένα καλύτερο και βιώσιμο «αύριο». Κάθε ένα από τα νέα αυτά δέντρα καταγράφεται σε έναν ψηφιακό χάρτη, ο οποίος θα παρουσιαστεί στην Αυτού Μεγαλειότητά της στο τέλος του Ιωβηλαίου έτους.