Περισσότερες από 10 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στη δημιουργική βιομηχανία του πολιτισμού χάθηκαν παγκοσμίως το 2020, ως αποτέλεσμα της πανδημίας του κορωνοϊού και της ανόδου της ψηφιοποίησης του πολιτιστικού περιεχομένου, που καθιστά δύσκολο για πολλούς καλλιτέχνες να κερδίζουν τα προς το ζην, υποστηρίζει η UNESCO.
«Η Covid οδήγησε σε μια άνευ προηγουμένου κρίση στον πολιτιστικό τομέα. Μουσεία, κινηματογράφοι, θέατρα και αίθουσες συναυλιών σε όλο τον κόσμο, χώροι δημιουργίας και διάδοσης της τέχνης, έκλεισαν τις πόρτες τους. Για πολλούς καλλιτέχνες, η κατάσταση ήταν ήδη αβέβαιη και τώρα έχει γίνει μη βιώσιμη και απειλεί τη δημιουργική ποικιλομορφία», τόνισε η Γενική Διευθύντρια της UNESCO, Audrey Azoulay, όπως αναφέρει ο Guardian.
Αν και ο πολιτιστικός και δημιουργικός τομέας είναι ένας από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους παγκοσμίως, είναι επίσης ένας από τους πιο ευάλωτους – οι δημόσιοι και ιδιωτικοί επενδυτές συχνά τον παραβλέπουν ή τον αγνοούν.
Επιπλέον, οι κρατικές επενδύσεις παγκοσμίως στις δημιουργικές βιομηχανίες μειώθηκαν τα προηγούμενα χρόνια, πριν από την πανδημία, και η κρίση οδήγησε σε πρόσθετη κατάρρευση των κερδών και της απασχόλησης.
Η UNESCO κάλεσε τις κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο να εναρμονίσουν την προστασία του έργου των καλλιτεχνών και των πολιτιστικών εργαζομένων με το γενικό εργατικό δυναμικό και πρότεινε ένα ελάχιστο μισθό για τους πολιτιστικούς εργαζόμενους, καθώς και καλύτερες συντάξεις και αναρρωτική άδεια για τους ελεύθερους επαγγελματίες καλλιτέχνες.
«Έχει προκύψει ένα παράδοξο, κατά το οποίο η παγκόσμια κατανάλωση και η εξάρτηση των ανθρώπων από το πολιτιστικό περιεχόμενο έχουν αυξηθεί, και ταυτόχρονα γίνεται όλο και πιο δύσκολο για όσους δημιουργούν έργα τέχνης και πολιτιστικό περιεχόμενο να εργαστούν», δήλωσε ο Ερνέστο Οτόνε, βοηθός γενικός διευθυντής του πολιτιστικού τομέα της UNESCO.
Ο Οτόνε προσθέτει ότι «είναι απαραίτητο» να σκεφτούμε πώς να οικοδομήσουμε ένα βιώσιμο και χωρίς αποκλεισμούς εργασιακό περιβάλλον για επαγγελματίες στον τομέα του πολιτισμού και των τεχνών, που διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο για την κοινωνία σε όλο τον κόσμο».
Από την αρχή της πανδημίας, η ψηφιοποίηση «κατέλαβε την πρώτη θέση και έγινε ο πρωταρχικός τρόπος δημιουργίας, παραγωγής, διανομής και πρόσβασης σε πολιτιστικές εκφράσεις», κάτι που είχε ως αποτέλεσμα «πολυεθνικές διαδικτυακές εταιρείες να ενισχύσουν τη θέση τους και οι ανισότητες στην πρόσβαση στο Διαδίκτυο να γίνουν πιο εμφανείς».
Αν και για πολλούς επαγγελματίες καλλιτέχνες το ψηφιακό περιβάλλον δεν έχει φέρει αρκετά χρήματα για να ζήσουν, «άλλοι έχουν εκμεταλλευτεί την άνοδο μικρότερων πλατφορμών ροής για να αναπτύξουν καινοτόμα ψηφιακά έργα».
Επιπλέον, υπάρχει έλλειψη ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών, αν και οι γυναίκες αποτελούν το 48,1% των εργαζομένων στον τομέα του πολιτισμού και της ψυχαγωγίας – «εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται σε διευθυντικές θέσεις, έχουν λιγότερη πρόσβαση στη δημόσια χρηματοδότηση και η εργασία τους δεν είναι αρκετά αναγνωρισμένη».
Η πανδημία επηρέασε επίσης δυσανάλογα τους καλλιτέχνες και τους επαγγελματίες του πολιτισμού. Το 2019, μόνο το 33% των μεγάλων κατηγοριών ταινιών βραβεύτηκαν σε 60 μεγάλα κινηματογραφικά φεστιβάλ σε όλο τον κόσμο και λιγότερες από το ένα τέταρτο (24%) βραβεύτηκαν για τον καλύτερο σκηνοθέτη και το σενάριο.
