Μετά την προβληματική εμφάνιση του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν απέναντι στον Ντόναλντ Τραμπ στο ντιμπέιτ της περασμένης Πέμπτης, αρκετοί Δημοκρατικοί διατύπωσαν ανοιχτά το ερώτημα αν ο 81χρονος πολιτικός πρέπει να αντικατασταθεί ως υποψήφιος του κόμματος για τις εκλογές του 2024.
Σύμφωνα με το Reuters, αυτό μπορεί να γίνει μέσω συγκεκριμένων διαδικασιών, ωστόσο δεν πρόκειται για απλή υπόθεση.
Το ειδησεογραφικό πρακτορείο μίλησε με την Iλέιν Καμάρκ, συνεργάτιδα της δεξαμενής σκέψης Brookings Institution, μέλος της Εθνικής Επιτροπής των Δημοκρατικών (DNC) και συγγραφέα του βιβλίου «Primary Politics», σχετικά με τη διαδικασία ανάδειξης των προεδρικών υποψηφίων.
Ο παρακάτω οδηγός ερωταπαντήσεων βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις συνεντεύξεις που παραχώρησε η Καμάρκ στο Reuters και ρίχνει φως στις διαδικασίες που προβλέπονται για τη σπάνια περίπτωση που ένας υποψήφιος για τον Λευκό Οίκο χρειάζεται να αντικατασταθεί μερικούς μήνες πριν τις εκλογές.
Ε: Ποιες επιλογές έχουν οι Δημοκρατικοί;
Α: Μέχρι τώρα, το Δημοκρατικό Κόμμα δεν διέθετε κάποιο εναλλακτικό πλάνο για τις εκλογές, πέρα από την υποψηφιότητα Μπάιντεν. Ο Αμερικανός πρόεδρος δεν είχε ουσιαστικά κανέναν αντίπαλο στη διεκδίκηση του χρίσματος των Δημοκρατικών ενόψει της κάλπης του Νοεμβρίου. Η υποψηφιότητά του για τις εκλογές θα επικυρωθεί επίσημα αργότερα μέσα στο καλοκαίρι, επομένως υπάρχει ακόμα χρόνος για μια αλλαγή, η οποία θα μπορούσε να πυροδοτηθεί μέσω των εξής σεναρίων: α) Να αποφασίσει μόνος του ο Μπάιντεν να αποσυρθεί πριν την επίσημη ανακοίνωση της υποψηφιότητάς του, β) Να εμφανιστούν άλλοι διεκδικητές του χρίσματος που θα προσπαθήσουν να «κερδίσουν» τους αντιπροσώπους που έχει συγκεντρώσει ή γ) Να ανακοινώσει την αποχώρησή του από την κούρσα μετά το συνέδριο των Δημοκρατικών στο Σικάγο τον Αύγουστο, αφήνοντας με αυτόν τον τρόπο την Εθνική Επιτροπή των Δημοκρατικών να εκλέξει τον υποψήφιο που θα αναμετρηθεί με τον Τραμπ στην κάλπη του Νοεμβρίου.
E: Ποιο είναι το επόμενο βήμα;
Α: Αυτή τη στιγμή, η διαδικασία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον Μπάιντεν. Θα πρέπει να συμφωνήσει να αποσυρθεί από την κούρσα ή να αντιμετωπίσει έναν αλλο διεκδικητή του χρίσματος (τόσο κοντά χρονικά στην κάλπη) που θα προσπαθήσει να τον αναγκάσει να παραιτηθεί. Μέχρι στιγμής ο Μπάιντεν δεν έχει δείξει καμία πρόθεση να αποσυρθεί και δεν έχει εμφανιστεί ανοιχτά κανένας άλλος διεκδικητής. Μάλιστα, κάποια από τα άτομα που βρίσκονται ψηλά στις προτιμήσεις των Δημοκρατικών για την αντικατάστασή του – η αντιπρόεδρος Καμάλα Χάρις και ο κυβερνήτης της Καλιφόρνιας Γκάβιν Νιούσομ – τον υπερασπίστηκαν με πάθος μετά το ντιμπέιτ, δείχνονταν την υποστήριξή τους, αλλά προκαλώντας παράλληλα και συγκρίσεις μεταξύ του συγκροτημένου τρόπου ομιλίας τους και των χωρίς ειρμό τοποθετήσεων του Μπάιντεν στο ντιμπέιτ απέναντι στον Τραμπ.
Ε: Tι θα συμβεί εάν ο Μπάιντεν παραιτηθεί;
Α: Ο Μπάιντεν πέρασε τους τελευταίους μήνες συγκεντρώνοντας την υποστήριξη σχεδόν 4.000 αντιπροσώπων των Δημοκρατικών, κερδίζοντας προκριματικές εκλογές σε πολιτείες και εδάφη των ΗΠΑ. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, αυτοί οι αντιπρόσωποι θα τον ψήφιζαν, ωστόσο οι κανόνες δεν τους υποχρεώνουν να το πράξουν: Είναι ελεύθεροι να ψηφίσουν κατά συνείδηση, άρα τελικά μπορεί να στηρίξουν με την ψήφο τους κάποιο άλλο υποψήφιο του χρίσματος. Εάν ο Μπάιντεν «αποδεσμεύσει» τους αντιπροσώπους του, βγαίνοντας εκτός κούρσας, μπορεί να εμφανιστούν περισσότεροι από ένας υποψήφιοι των Δημοκρατικών που θα διεκδικήσουν τη στήριξή τους για να κερδίσουν το χρίσμα.
Ε: Ποιος θα μπορούσε να αντικαταστήσει τον Μπάιντεν;
Α: Αρκετοί υποψήφιοι θα μπορούσαν να μπουν στη μάχη, αλλά δεν υπάρχει ξεκάθαρο φαβορί. Η αντιπρόεδρος Χάρις θα ήταν σίγουρα ψηλά στη λίστα, αλλά έχει τους δικούς της μπελάδες εξαιτίας των κακών επιδόσεών της στις δημοσκοπήσεις. Το αμερικανικό Σύνταγμα ορίζει ότι η αντιπρόεδρος αντικαθιστά στο αξίωμά του τον πρόεδρο εάν αυτός πεθάνει ή καταστεί ανίκανος να εκτελέσει τα καθήκοντά του, αλλά δεν επηρεάζει την εσωκομματική διαδικασία για την επιλογή υποψηφίου.
Αρκετά ονόματα έχουν ακουστεί στους κόλπους του Δημοκρατικού Κόμματος ως πιθανοί διεκδικητές του χρίσματος: Ο κυβερνήτης της Καλιφόρνιας Νιούσομ, η κυβερνήτης του Μίσιγκαν Γκρέτσεν Γουίτμερ, ο κυβερνήτης του Κεντάκι Άντι Μπέσιρ και ο κυβερνήτης του Ιλινόι Τζέι Μπι Πρίτζκερ. Ωστόσο όλοι τους μέχρι στιγμής στήριζαν ενεργά τον Μπάιντεν στην εκστρατεία του, εκφωνώντας ομιλίες και δίνοντας το παρών σε εκδηλώσεις για τη συγκέντρωση χρηματοδότησης.
Ε: Πώς θα μπορούσε να επιλεγεί ο νέος υποψήφιος;
Α: Τα ηχηρά ονόματα των Δημοκρατικών που ενδιαφέρονται για τη θέση θα πρέπει να κοντραριστούν ανοιχτά για να διεκδικήσουν το χρίσμα. Οι υποψήφιοι θα πρέπει να συγκεντρώσουν υπογραφές από 600 αντιπροσώπους του συνεδρίου για να προταθούν. Το 2024 αναμένεται να υπάρχουν περίπου 4.672 αντιπρόσωποι, συμπεριλαμβανομένων 3.933 «δεσμευμένων» αντιπροσώπων και 739 «ανεξάρτητων» αντιπροσώπων, που μετέχουν μέσω αυτόματης διαδικασίας στο συνέδριο. Εάν κανείς δεν κερδίσει την υποστήριξη της πλειοψηφίας των αντιπροσώπων, τότε θα υπάρξει ένα «συνέδριο υπό διαπραγμάτευση» στο οποίο όλοι οι αντιπρόσωποι λειτουργούν ξανά ως free agents και διαπραγματεύονται με την ηγεσία του κόμματος για την ανάδειξη υποψηφίου.
Σε αυτήν την περίπτωση θα θεσπιστούν κανόνες και θα πραγματοποιηθούν ονομαστικές ψηφοφορίες για τους διεκδικητές. Μπορεί να χρειαστούν αρκετοί γύροι ψηφοφορίας για να συγκεντρώσει κάποιος την πλειοψηφία και να κερδίσει το χρίσμα. Το τελευταίο «συνέδριο υπό διαπραγμάτευση» στο οποίο οι Δημοκρατικοί απέτυχαν να ορίσουν υποψήφιο από την πρώτη ψηφοφορία έλαβε χώρα το 1952.
Ε: Τι θα συμβεί εάν ο Μπάιντεν αποσυρθεί μετά το συνέδριο;
Α: Εάν ο Μπάιντεν παραιτηθεί μετά το συνέδριο του Αυγούστου, τα 435 μέλη της Εθνικής Επιτροπής των Δημοκρατικών (DNC) θα επιλέξουν έναν νέο υποψήφιο. Τα μέλη θα συνέλθουν σε ειδική συνεδρίαση για να τον/την επιλέξουν.
Ε: Ποια είναι αυτά τα 435 μέλη της Εθνικής Επιτροπής των Δημοκρατικών;
Α: Περιλαμβάνουν άνδρες και γυναίκες σε ίση αναλογία και εκπροσώπους από διάφορες οργανώσεις, όπως επικεφαλής εργατικών σωματείων, ομάδων ΛΟΑΤΚΙ και ομάδων για τα δικαιώματα των φυλετικών μειονοτήτων. Από το σύνολο των μελών, 75 διορίζονται από τον πρόεδρο, ενώ τα υπόλοιπα εκλέγονται στις αντίστοιχες πολιτείες τους.
Ε: Ποιος θα μπορούσε να προτείνει τον αντικαταστάτη του Μπάιντεν σε αυτήν την περίπτωση;
Α: Για να προτείνει κάποιος έναν υποψήφιο για να αντικαταστήσει τον Μπάιντεν στο ψηφοδέλτιο, το πρόσωπο αυτό θα πρέπει να έχει την υποστήριξη ενός μίνιμουμ αριθμού μελών της Εθνικής Επιτροπής των Δημοκρατικών – ίσως 60, αν και ο ακριβής αριθμός θα καθοριστεί από την επιτροπή κανόνων της DNC που θα θέσει τους κανόνες της διαδικασίας πριν από την έναρξή της. Πιθανόν να υπάρξουν ομιλίες για την ανάδειξη υποψηφίων και ομιλίες για τη δήλωση υποστήριξης. Θα μπορούσαν να προταθούν πολλοί υποψήφιοι αρχικά και κατόπιν σταδιακά η λίστα να μειωθεί.
Ε: Πώς θα γινόταν η καταμέτρηση αυτών των ψήφων;
Στο προαναφερόμενο σενάριο, η Εθνική Επιτροπή των Δημοκρατικών πιθανότατα θα συνεδρίαζε στην Ουάσινγκτον και η καταμέτρηση των ψήφων θα γινόταν εκεί. Τα ψηφοδέλτια θα ήταν κωδικοποιημένα, υπογεγραμμένα και θα συγκεντρώνονταν με φυσική παρουσία. Εάν η ψηφοφορία έπρεπε να πραγματοποιηθεί πολύ κοντά στην ημέρα των προεδρικών εκλογών (5 Νοεμβρίου) και δεν υπήρχε αρκετός χρόνος για τη διοργάνωσή της, τότε πιθανόν να γινόταν ηλεκτρονικά.
