Σε ένα κρίσιμο δίμηνο για τις αγροτικές επιδοτήσεις, η Ελλάδα καλείται να εκπληρώσει τρεις δεσμεύσεις-κλειδιά απέναντι στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχιση της ροής των ενισχύσεων και να αποφευχθούν πρόστιμα ή περικοπές.
Η εξέλιξη επιβεβαιώθηκε στη συνάντηση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Κωστή Χατζηδάκη με την επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Αγροτικής Πολιτικής της Κομισιόν, Elisabeth Werner, την περασμένη Πέμπτη στις Βρυξέλλες.
«Ιδιότυπο μνημόνιο» για τον αγροτικό τομέα
Μετά το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, ο αγροτικός τομέας βρίσκεται ουσιαστικά υπό στενή ευρωπαϊκή εποπτεία, καθώς η Κομισιόν απαιτεί πλήρη αναμόρφωση του συστήματος ελέγχου και θεσμική θωράκιση των διαδικασιών.
Ο Κωστής Χατζηδάκης έχει αναλάβει τον συντονισμό όλων των εμπλεκόμενων φορέων, μαζί με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστα Τσιάρα, τον διοικητή της ΑΑΔΕ Γιώργο Πιτσιλή και τον νέο πρόεδρο του ΟΠΕΚΕΠΕ Γιάννη Καββαδά.
Όπως λένε συνεργάτες του, το ζητούμενο είναι η ισορροπία ανάμεσα στις απαιτήσεις της Κομισιόν και στην έγκαιρη πληρωμή των αγροτών, χωρίς να υπάρξει νέα εμπλοκή.
Τα τρία κρίσιμα ορόσημα
Σύμφωνα με τα όσα επιβεβαιώθηκαν στη συνάντηση, η Ελλάδα έχει μπροστά της τρεις σαφείς υποχρεώσεις με αυστηρά χρονοδιαγράμματα:
- Έως τις 4 Νοεμβρίου: Να κατατεθεί η εθνική πρόταση για ένα αξιόπιστο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου των αγροτικών επιδοτήσεων (ΟΣΔΕ).
- Έως τα τέλη Νοεμβρίου: Να δοθεί η προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης 2025, αφού ολοκληρωθούν οι έλεγχοι και οι διασταυρώσεις που ζητά η Κομισιόν.
- Έως τον Δεκέμβριο: Να ψηφιστεί ο νόμος για την κατάργηση του ΟΠΕΚΕΠΕ και τη μεταφορά των αρμοδιοτήτων του στην ΑΑΔΕ.
Νέο σύστημα ελέγχου και διαφάνειας
Για το πρώτο ορόσημο, το νέο σύστημα ελέγχου και διαχείρισης των ενισχύσεων, η ελληνική πλευρά έχει ήδη κάνει σημαντική πρόοδο.
Από τον Αύγουστο λειτουργεί ειδική task force, με συνεχή ανταλλαγή τεχνικών δεδομένων με την Κομισιόν.
Το νέο πλαίσιο προβλέπει:
- Αξιόπιστο σύστημα καταγραφής αγροτικών εκτάσεων μέσω του ΑΤΑΚ (Αριθμός Ταυτότητας Ακινήτου), που φέτος ήταν υποχρεωτικός σε όλες τις δηλώσεις.
- Αναβάθμιση της βάσης δεδομένων ζωικού κεφαλαίου, που θα συνδέεται με τα τιμολόγια πώλησης κρέατος, γάλακτος και ζωοτροφών.
- Έκδοση νέας ΚΥΑ για τους βοσκοτόπους μέσα στην επόμενη εβδομάδα, που θα καθορίζει τους νέους κανόνες επιλεξιμότητας.
Η μάχη για την προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης
Το δεύτερο προαπαιτούμενο αφορά την πληρωμή της προκαταβολής της βασικής ενίσχυσης στους αγρότες.
Η σχετική πλατφόρμα δηλώσεων έκλεισε στις 20 Οκτωβρίου, και ο ΟΠΕΚΕΠΕ έχει ήδη ξεκινήσει την επεξεργασία και τους ελέγχους.
Η κυβέρνηση δέχεται έντονη πίεση από τον αγροτικό κόσμο, καθώς οι προκαταβολές παραδοσιακά καταβάλλονταν ως τα τέλη Οκτωβρίου.
Ωστόσο, η Κομισιόν απαιτεί πρώτα την ολοκλήρωση των διασταυρώσεων, κάτι που μεταθέτει την πληρωμή προς τα τέλη Νοεμβρίου.
Όπως εξηγούν αρμόδιες πηγές, «δεν μπορεί να γίνει νωρίτερα γιατί πρέπει να προηγηθούν οι έλεγχοι, αλλά ούτε αργότερα, γιατί θα κινδυνεύσουμε να χάσουμε κοινοτικά κονδύλια».
Η κατάργηση του ΟΠΕΚΕΠΕ
Το τρίτο ορόσημο είναι και το πιο θεσμικά βαρύ: η κατάργηση του ΟΠΕΚΕΠΕ και η μεταφορά των αρμοδιοτήτων του στην ΑΑΔΕ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί το μέτρο αυτό κομβικό για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στη διαχείριση των αγροτικών κονδυλίων.
Το σχετικό νομοσχέδιο βρίσκεται στο τελικό στάδιο επεξεργασίας και θα παρουσιαστεί στο Υπουργικό Συμβούλιο της επόμενης εβδομάδας από τον κ. Χατζηδάκη.
Η κυβέρνηση προγραμματίζει να το καταθέσει στη Βουλή έως τα τέλη Νοεμβρίου και να ψηφιστεί μέσα στον Δεκέμβριο.
Ένα δίμηνο χωρίς περιθώριο λάθους
Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, σύμφωνα με συνεργάτες του, αναγνωρίζει ότι η περίοδος που ξεκινά είναι αποφασιστική:
«Έχουμε μπροστά μας μια μεγάλη ανηφόρα με επικίνδυνες στροφές, αλλά κανένα περιθώριο λάθους», φέρεται να είπε χαρακτηριστικά.
Η επιτυχής ολοκλήρωση των τριών οροσήμων δεν αφορά μόνο τη συμμόρφωση προς την Ε.Ε., αλλά και τη διασφάλιση της αξιοπιστίας της χώρας στον πιο ευαίσθητο τομέα της ελληνικής οικονομίας: την αγροτική παραγωγή.
