Οι τρεις αποφάσεις για μείωση των επιτοκίων που ανακοίνωσαν μέσα σε περίπου 24 ώρες κεντρικές τράπεζες της Ευρώπης είναι απόδειξη ότι ενώπιον των απρόβλεπτων εμπορικών πολιτικών του Donald Trump ακολουθείται μία νέα προσέγγιση στη νομισματική πολιτική.
Παρότι πριν από μόλις τρεις μήνες οι κεντρικοί τραπεζίτες της Ελβετίας και της Σουηδίας είχαν αφήσει να εννοηθεί ότι κατά πάσα πιθανότητα έχει κλείσει ο κύκλος χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής, αμφότερες οι τράπεζες προχώρησαν αυτή την εβδομάδα σε νέα μείωση κατά 0,25%. Αντίστοιχη κίνηση έκανε και η τράπεζα της Νορβηγίας, η οποία αιφνιδίασε τη συντριπτική πλειονότητα των οικονομολόγων.
Οι τράπεζες αυτές πηγαίνουν κόντρα στη διάθεση για παύση που κατά βάση επικρατεί στον υπόλοιπο κόσμο. Ενδεικτικά, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, η Τράπεζα της Ιαπωνίας και η Τράπεζα της Αγγλίας διατήρησαν αμετάβλητα τα επιτόκια αυτή την εβδομάδα, όπως και οι αξιωματούχοι από το Πακιστάν μέχρι την Τουρκία και τη Χιλή.
Σημαντικό ρόλο σε τις αποφάσεις στην Ευρώπη παίζει η προθεσμία της 9ης Ιουλίου, όταν οι ΗΠΑ ενδέχεται να επαναφέρουν τους τιμωρητικούς εμπορικούς δασμούς σε ολόκληρο τον κόσμο. Αυτό, σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα γύρω από τον πόλεμο στην Ουκρανία και το ενδεχόμενο εμπλοκής των ΗΠΑ στο Ιράν, αποθαρρύνει τους αξιωματούχους να κάνουν βιαστικές κινήσεις προς οποιαδήποτε κατεύθυνση.
Η Σουηδία, η Νορβηγία και η Ελβετία προχώρησαν σε μειώσεις επιτοκίων για λόγους που συνδέονται με τον πληθωρισμό, παρότι βέβαια αντιμετωπίζουν διαφορετικές συνθήκες. Ο πληθωρισμός στην Ελβετία διαμορφώθηκε στο -0,1% σε ετήσια βάση και οι προβλέψεις της κεντρικής τράπεζας δείχνουν ότι κατά μέσον όρο θα διαμορφωθεί μόλις στο 0,2% φέτος. Αυτό αποδίδεται ιδίως στο φράγκο, το οποίο ως επενδυτικό καταφύγιο ενισχύθηκε έναντι του δολαρίου και του ευρώ από την επιστροφή του Trump στον Λευκό Οίκο.
Στη Σουηδία, οι πιέσεις στις τιμές αποκλιμακώθηκαν ύστερα από μία προσωρινή εκτίναξη στην αρχή του έτους και όσο η ανάκαμψη επιβραδύνθηκε. Αυτό ανοίγει το παράθυρο για περισσότερη στήριξη, είπε ο επικεφαλής της Riksbank, Erik Thedeen. H κορόνα είχε την καλύτερη επίδοση φέτος ανάμεσα στα 10 μεγαλύτερα νομίσματα, ανεβαίνοντας 15% έναντι του δολαρίου και συμβάλλοντας στην αποφυγή του εισαγόμενου πληθωρισμού.
Τέλος, στη Νορβηγία, ο πληθωρισμός ήταν πιο επίμονος πέρυσι, εν μέρει εξαιτίας λόγω της ασθενέστερης επίδοσης της κορόνας. Βέβαια, ο βασικός δείκτης που παρακολουθεί την ανάπτυξη των τιμών καταναλωτή άγγιξε τον περασμένο μήνα το χαμηλότερο επίπεδο του έτους, στο 2,8%. Η νορβηγική κεντρική τράπεζα αναμένει πια ότι o γενικός δείκτης τιμών καταναλωτή θα διαμορφωθεί στο 2,2% το 2026 έναντι 2,7% που ανέμενε τον Μάρτιο, ενώ φέτος προβλέπεται να ανέλθει στο 3%.
Οι τρεις κεντρικές τράπεζες είναι επίσης σε πολύ διαφορετική φάση στο πλάνο της νομισματικής πολιτικής. Η νορβηγική έκανε την πρώτη της μείωση επιτοκίων δανεισμού από την πανδημία, ενώ για τη σουηδική και την ελβετική επρόκειτο για την έβδομη και την έκτη κίνηση αντίστοιχα. Βέβαια, κοινό τους σημείο είναι ότι μπορεί να προβούν σε επιπλέον μειώσεις στο μέλλον.
