Με «κούρεμα» οφειλών και προστασία της πρώτης κατοικίας ο νέος πτωχευτικός νόμος της δεύτερης ευκαιρίας τέθηκε σε ισχύ από την 1η Ιουνίου και αφορά νοικοκυριά αλλά και μικρές επιχειρήσεις.
Ο νέος κώδικας δίνει την ευκαιρία σε χιλιάδες νοικοκυριά, μικρές επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες να ρυθμίσουν και να διευθετήσουν όλες τις οφειλές τους προς τις τράπεζες, τους διαχειριστές δανείων, το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία.
Συγκεκριμένα ο νέος Νόμος 4738/2020 για τη «Ρύθμιση οφειλών και παροχή 2ης ευκαιρίας» ανοίγει τον δρόμο τόσο για τη διευθέτηση των οφειλών όσο και για την καθολική απαλλαγή από τα χρέη, καθώς ο νέος νόμος έχει δύο βραχίονες.
Πιο αναλυτικά:
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλλουν αίτημα στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους και να ρυθμίσουν το σύνολο των χρεών τους μέσα από τη διαδικασία του εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών.
Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζουν ότι:
–Δεν θα βρεθούν αντιμέτωποι με διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης, όπως είναι κατασχέσεις και πλειστηριασμοί.
-Θα μπορούν να αποπληρώσουν τις οφειλές τους προς το Δημόσιο και τα Ασφαλιστικά Ταμεία σε διάστημα μέχρι και 20 χρόνια, εξασφαλίζοντας 240 δόσεις.
–Οι δόσεις για τις οφειλές προς τις τράπεζες, μπορούν να φτάσουν τις 420, δηλαδή ο χρόνος εξυπηρέτησης φτάνει τα 35 χρόνια. Όμως εδώ υπάρχει «κόφτης» ηλικίας, που είναι τα 85 έτη του δανειολήπτη. Δηλαδή δανειολήπτης ηλικίας 50 ετών σήμερα μπορεί να πάρει τις 420 δόσεις, όχι όμως ο δανειολήπτης που είναι σήμερα 60 ετών. Στην περίπτωση δανειοληπτών μεγαλύτερης ηλικίας το μάξιμουμ των δόσεων εξασφαλίζεται μέσω εγγυητή νεότερης ηλικίας.
-Επίσης ειδικά για τα ευάλωτα νοικοκυριά επιδοτείται από το κράτος η δόση του δανείου πρώτης κατοικίας για 5 χρόνια.
-Παρέχεται η δυνατότητα και για «κούρεμα» μέρους της οφειλής σύμφωνα με τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια που προβλέπονται από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο.
-Κομβικό σημείο για την επιτυχία της ρύθμισης είναι ότι η λύση θα πρέπει να είναι βιώσιμη σε βάθος χρόνου, για να μπορεί να αντεπεξέλθει ο οφειλέτης στην εξυπηρέτηση της δόσης.
Ο δεύτερος βραχίονας του νόμου αφορά τη διαγραφή όλων των οφειλών. Οι οφειλέτες απαλλάσσονται από χρέη, αλλά και από την περιουσία που ενδεχομένως έχουν και τους δίνεται η δεύτερη ευκαιρία για μία νέα αρχή.
Στην περίπτωση αυτή ο οφειλέτης υποβάλλει αίτηση στο δικαστήριο και ακολουθείται θεσμοθετημένη διαδικασία, η απαλλαγή από όλα τα χρέη και η παροχή δεύτερης ευκαιρίας.
Σε αυτήν την διαδικασία πτώχευσης των νοικοκυριών κομβικός είναι ο ρόλος του φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης των ακινήτων, ειδικά για την προστασία της πρώτης κατοικίας των πραγματικά ευάλωτων νοικοκυριών και εκείνων που βρίσκονται σε πλήρη αδυναμία εξυπηρέτησης των οφειλών τους.
Ο φορέας, λοιπόν, θα αγοράζει την πρώτη κατοικία των οικονομικά ευάλωτων νοικοκυριών και στη συνέχεια θα τους νοικιάζει το σπίτι τους.
Και παράλληλα οι οικονομικά αδύναμοι θα λαμβάνουν επίδομα ενοικίου, σύμφωνα με την πρόνοια του Νόμου 4472/2017, που στηρίζει με επίδομα στέγασης όσους δεν έχουν ιδιόκτητη κατοικία (και ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού).
Στόχος του νέου νόμου της δεύτερης ευκαιρίας είναι η προστασία της πρώτης κατοικίας των νοικοκυριών, αλλά και της επαγγελματικής στέγης μικρομεσαίων επιχειρηματιών και ελεύθερων επαγγελματιών, πρόνοια που λαμβάνεται πρώτη φορά για τους μικρούς επιχειρηματίες.
Επιδίωξη του νέου νόμου είναι αφενός η προστασία της πρώτης κατοικίας των ευάλωτων νοικοκυριών και των οικονομικά ανήμπορων, αλλά και η ενίσχυση της κουλτούρας πληρωμών.
Να σημειωθεί ότι από τη στιγμή που ξέσπασε η κρίση της Covid-19, η κυβέρνηση με σειρά μέτρων προχώρησε στην πλήρη προστασία της πρώτης κατοικίας των πολιτών που επλήγησαν από τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημικής κρίσης.
Αυτή η ομπρέλα προστασίας έκλεισε στις 31 Μαΐου καθώς άνοιξε η «Δεύτερη ευκαιρία».
Βιώσιμες ρυθμίσεις προς τους οφειλέτες
Εν τω μεταξύ, άλλο ένα μέτρο προστασίας για τα κορωνόπληκτα νοικοκυριά είναι τα προγράμματα επιδότησης «Γέφυρα Ι και ΙΙ» που είναι σε ισχύ μέχρι το τέλος του έτους.
Την ίδια ώρα και επειδή η δημιουργία του φορέα απόκτησης και επαναμίσθωσης των ακινήτων, που προστατεύει το δικαίωμα στέγασης, καθυστερεί, οι τράπεζες και servicers θα εστιάσουν στις βιώσιμες ρυθμίσεις προς τους οφειλέτες, με σκοπό να αποφύγουν τους πλειστηριασμούς και να μην βγάλουν στο σφυρί πρώτες κατοικίες ευάλωτων νοικοκυριών.
Να σημειωθεί ότι στεγαστικά, καταναλωτικά και επιχειρηματικά δάνεια, συνολικού ύψους 22 δισ. ευρώ (περισσότερα από 415 χιλιάδες δάνεια) ρυθμίστηκαν από τις τράπεζες και τις εταιρίες διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις σε διάστημα 19 μηνών από τον Ιούλιο του 2019 έως και τον Ιανουάριο του 2021.
