Ο Ντόναλντ Τραμπ εδώ και μήνες κατηγορεί τον πρόεδρο της Federal Reserve, Τζερόμ Πάουελ, επειδή δεν μειώνει το βασικό επιτόκιο από το 4,25%–4,5% στο 1%, όπως ο ίδιος θεωρεί σωστό. Παρά τις απειλές για απομάκρυνση του Πάουελ – κάτι που θα παραβίαζε την ανεξαρτησία της Fed – ο Αμερικανός πρόεδρος έκανε πίσω, φοβούμενος την αναστάτωση στις αγορές.

Η υπόθεση Λίζα Κουκ

Ο Τραμπ προσπάθησε να επηρεάσει τη Fed με έμμεσο τρόπο, ανακοινώνοντας την απόλυση της Λίζα Κουκ, μέλους του Δ.Σ. της τράπεζας, μέσω social media. Την κατηγόρησε για παράτυπα δάνεια πριν τον διορισμό της από τον Τζο Μπάιντεν.

Η Κουκ αρνήθηκε τις κατηγορίες και προσέφυγε δικαστικά, επικαλούμενη τον ιδρυτικό νόμο της Fed (1913), που προβλέπει απομάκρυνση μελών του Δ.Σ. μόνο για «σοβαρούς λόγους».

Αν ο Τραμπ επιτύχει, θα έχει διορίσει 4 από τα 7 μέλη του Δ.Σ. της Fed, αποκτώντας ισχυρότερο λόγο στις αποφάσεις της.

Η ανεξαρτησία της Fed

Ακόμα κι έτσι, η νομισματική πολιτική δεν καθορίζεται μόνο από το Δ.Σ. Η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς (FOMC) περιλαμβάνει και 5 εκπροσώπους από τις 12 περιφερειακές τράπεζες. Αυτό σημαίνει ότι η απόλυτη επιρροή του Λευκού Οίκου είναι δύσκολη.

Η προσπάθεια Τραμπ να πιέσει τη Fed είχε περιορισμένη επίδραση στις αγορές: το δολάριο και τα 10ετή ομόλογα υποχώρησαν προσωρινά μετά την ανακοίνωση για την Κουκ, αλλά γρήγορα ανέκαμψαν.

Κίνδυνοι από νέα μείωση επιτοκίων

Ο Τραμπ επιμένει ότι η μείωση στο 1% θα ενισχύσει την ανάπτυξη. Ωστόσο, ο πληθωρισμός κινείται στο 3%, πάνω από τον στόχο του 2%. Αναλυτές φοβούνται ότι μια επιθετική μείωση θα μπορούσε να πυροδοτήσει νέο πληθωριστικό κύμα, όπως συνέβη τη δεκαετία του 1970.

Τότε, ο πρόεδρος Ρίτσαρντ Νίξον είχε πιέσει για χαμηλά επιτόκια πριν τις εκλογές του 1972, οδηγώντας σε εκρηκτικό πληθωρισμό που έφτασε το 13,5% το 1980.

Το μάθημα της ιστορίας

Ο διοικητής της Fed Πολ Βόλκερ χρειάστηκε να αυξήσει τα επιτόκια στο 20% το 1979 για να δαμάσει τον πληθωρισμό, προκαλώντας ύφεση αλλά βάζοντας τις βάσεις για σταθερότητα και ανάπτυξη.

Από τότε, η ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών θεωρείται απαραίτητη για τη διατήρηση της νομισματικής ισορροπίας. Η Γερμανία με τη Bundesbank και η ΕΚΤ στην Ευρώπη ακολούθησαν το ίδιο μοντέλο.

Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, υπενθύμισε πρόσφατα ότι η εμπιστοσύνη στην ανεξαρτησία της τράπεζας μειώνει τις πληθωριστικές προσδοκίες και ενισχύει τη σταθερότητα.

Διαβάστε ακόμη: