Η έξαρση της πανδημίας Covid-19 είχε αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομία της χώρας με τα στοιχεία να δείχνουν ότι το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ελλάδας το 2019 αντιστοιχούσε στο 55% του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις 2021 της Επιτροπής, το πραγματικό ΑΕΠ της Ελλάδας μειώθηκε κατά 8,2 % το 2020 και αναμένεται ότι θα μειωθεί κατά 4,5 % σωρευτικά έως το 2021.
Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας – Γράφει η Ειρήνη Θεοφανίδου
Όπως εξηγεί στο Radar η οικονομολόγος – συγγραφέας, Καλομοίρα Γ. Νεράτζη «με «φόντο» τις μεσοπρόθεσμες οικονομικές επιδόσεις της χώρας, το μακροχρόνια υψηλό επίπεδο της ανεργίας και την χαμηλή αύξηση της παραγωγικότητας, το Συμβούλιο συνέστησε στην Ελλάδα ως κράτος μέλος της ζώνης του ευρώ να αναλάβει δράση, εκτός των άλλων μέσω των οικείων σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, προκειμένου, μεταξύ άλλων, να εξασφαλίσει μια πολιτική που στηρίζει την ανάκαμψη και να βελτιώσει παράλληλα περαιτέρω τη σύγκλιση, την ανθεκτικότητα και τη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη».
Η κυρία Νεράτζη επισημαίνει ότι «το Συμβούλιο συνέστησε επίσης την ενίσχυση των εθνικών θεσμικών πλαισίων, τη διασφάλιση της μακροοικονομικής σταθερότητας και κατ’ επέκταση την ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ».
Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί πως το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που κατατέθηκε συμμορφώνεται πλήρως με τους γενικούς στόχους του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/241 και του Μέσου Ανάκαμψης της Ε.Ε. που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (Ε.Ε.) 2020/2094 του Συμβουλίου για τη στήριξη της ανάκαμψης μετά την κρίση της Covid-19.
Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας – Οι 4 πυλώνες του σχεδίου
Οι τέσσερις κύριοι πυλώνες για το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι
- η πράσινη μετάβαση
- ο ψηφιακός μετασχηματισμός
- η απασχόληση, οι δεξιότητες και η κοινωνική συνοχή
- οι ιδιωτικές επενδύσεις και ο μετασχηματισμός της οικονομίας, οι οποίοι αλληλοσυνδέονται σε μεγάλο βαθμό και αλληλοενισχύονται.
Όπως αναφέρει η οικονομολόγος «περιλαμβάνουν μέτρα σχετικά με τον ψηφιακό μετασχηματισμό που αποτελούν βασικούς καταλυτικούς παράγοντες για την πράσινη μετάβαση και τη μετάβαση στην κυκλική οικονομία της ελληνικής οικονομίας. Ομοίως, η συμπερίληψη κριτηρίων που σχετίζονται με το κλίμα και κριτηρίων βιωσιμότητας από τον πυλώνα για την πράσινη μετάβαση αναμένεται να ενισχύσει την ανάπτυξη ψηφιακών τεχνολογιών και να διευκολύνει την υλοποίηση του ψηφιακού πυλώνα.
Οι στρατηγικές επενδύσεις σε ψηφιακά διακρατικά έργα και σε αναδυόμενες τεχνολογίες αναμένεται να συμβάλουν στην επίτευξη κλίμακας και διαλειτουργικότητας. Ο τρίτος πυλώνας αναμένεται να διασφαλίσει τη δίκαιη ψηφιακή και πράσινη μετάβαση σε ολόκληρη την ελληνική κοινωνία δίνοντας προτεραιότητα στη δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας, τη βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος και των δεξιοτήτων και την παροχή αποτελεσματικών και υψηλής ποιότητας υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης και κοινωνικής φροντίδας.
Ο τέταρτος πυλώνας έχει ως στόχο να κινητοποιήσει τις ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις με σκοπό την τόνωση της ανταγωνιστικότητας, τη στήριξη της παραγωγικότητας και της μακροπρόθεσμης ανάπτυξης και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, ενώ ταυτόχρονα να καθορίσει τα θεσμικά πλαίσια τα οποία αναμένεται να παράσχουν τη δυνατότητα υλοποίησης της ψηφιακής και πράσινης μετάβασης στην Ελλάδα».
Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας – Η εργαλειοθήκη για την κυβερνοασφάλεια
Επισημαίνεται πως το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας περιλαμβάνει και την αυτοαξιολόγηση ασφάλειας για τις επενδύσεις σε ψηφιακές ικανότητες και συνδεσιμότητα. Όσον αφορά στις επενδύσεις στη συνδεσιμότητα και συγκεκριμένα σε δίκτυα 5G, προσδιορίζονται ρητά τα σχετικά ζητήματα ασφάλειας και οι συναφείς κίνδυνοι, καθώς και τα μέτρα μετριασμού που θα τεθούν σε εφαρμογή για καθέναν από αυτούς βάσει των κοινών αντικειμενικών κριτηρίων που περιλαμβάνονται στην εργαλειοθήκη της Ε.Ε. για την κυβερνοασφάλεια των δικτύων 5G.
Επίσης εμπερικλείει αρκετά διασυνοριακά και διακρατικά έργα, κυρίως στο πλαίσιο του ψηφιακού πυλώνα. «Υπάρχουν επενδυτικά έργα με ψηφιακή διάσταση, όπως η επένδυση στους ‘‘διαδρόμους 5G’’, που αναμένεται επίσης να στηρίξει τον διασυνοριακό διάδρομο Θεσσαλονίκη – Σόφια – Βελιγράδι, και την επένδυση σε ‘‘μικρούς δορυφόρους’’ που αναμένεται να διασφαλίσει τη διαλειτουργικότητα με την πρωτοβουλία ‘‘Ευρωπαϊκή υποδομή κβαντικής επικοινωνίας’’ (EuroQCI).
Επιπλέον, το επενδυτικό πρόγραμμα ‘‘υποβρύχια καλώδια οπτικών ινών’’ αναμένεται να στηρίξει την εγκατάσταση υποβρύχιων καλωδίων οπτικών ινών για τη διασύνδεση της ηπειρωτικής Ελλάδας με τα νησιά της και την Κύπρο.
Το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας περιλαμβάνει επιπλέον επενδύσεις σε ένα νέο σύστημα υπολογιστικής υψηλών επιδόσεων για την αναβάθμιση της υφιστάμενης εθνικής υποδομής έρευνας και τεχνολογίας και για τη διασύνδεσή της με τους υπερυπολογιστές Euro HPC, καθώς και τη συγκρότηση Εθνικής Αρχής Κυβερνοασφάλειας και τη δικτύωσή της με παρόμοια κέντρα άλλων κρατών – μελών. Τέλος, το σχέδιο εμπεριέχει ένα πλαίσιο για τις ευρωπαϊκές κοινές υπηρεσίες υποδομών δεδομένων, και συγκεκριμένα την παροχή κεντρικών υποδομών και υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους» τονίζει χαρακτηριστικά η κυρία Νεράτζη.
Πάντως, οι προσομοιώσεις των υπηρεσιών της Επιτροπής δείχνουν ότι το σχέδιο έχει τη δυνατότητα να αυξήσει το πραγματικό ΑΕΠ της Ελλάδας κατά 2,1% – 3,3% έως το 2026. Τέλος, η οικονομολόγος επισημαίνει ότι κύριος αρμόδιος φορέας για τον συντονισμό της υλοποίησης και την παρακολούθηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θα είναι η Υπηρεσία Συντονισμού Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, μια ανεξάρτητη ειδική δημόσια υπηρεσία του υπουργείου Οικονομικών, που συστάθηκε με τον νόμο 4738/2020, η οποία και ενεργεί επίσης ως ενιαίος σύνδεσμος μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των ελληνικών Αρχών.
