Με τον κωδικό όνομα «Απόλλων» που του ‘κόλλησαν’ οι υπηρεσιακοί, βγαίνει προς ψήφιση το πολυνομοσχέδιο του ΥΠΕΝ για την ενέργεια και θα τεθεί σε διαβούλευση οσονούπω.

Ο κωδικός προέρχεται από το σχέδιο ενεργειακού συμψηφισμού «Απόλλων», που όπως είχε ανακοινώσει το ΥΠΕΝ θα είναι το μεγαλύτερο που έχει ποτέ γίνει στην Ελλάδα.

Περιλαμβάνονται επίσης το νέο πρόγραμμα για τις ρευματοκλοπές και την καθολική υπηρεσία, το νέο σχήμα στήριξης των ΑΠΕ, πρόνοιες για πλωτά φωτοβολταϊκά, ρυθμίσεις για τον ηλεκτρικό χώρο, εμφάνιση των υπόχρεων Τέλους ΑΠΕ, διευκόλυνση στη νέα μονάδα συμπαραγωγής (ΣΗΘΥΑ) της ΔΕΗ και νέες διομολογήσεις για τη λειτουργία στα offshore της ΕΔΕΥΕΠ.

Καμία σχέση με τα διαστημόπλοια

Πρόκειται για το μεγαλύτερο πρόγραμμα ενεργειακού συμψηφισμού με πράσινη ενέργεια στη χώρα στόχος του οποίου είναι οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας να έχουν ακόμα πιο έντονο, θετικό, κοινωνικό αποτύπωμα.

Στο πρόγραμμα-σχέδιο «Απόλλων» προβλέπεται ότι μέσα από διαγωνισμούς θα επιλεχθούν ώριμα έργα ΑΠΕ, τα οποία θα ξεκινήσουν να ηλεκτρίζονται εντός διετίας. Η ενέργεια από τα έργα αυτά, θα προορίζεται για να καλύψει μέρος των αναγκών των ευάλωτων συμπολιτών των ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού, των ΔΕΥΑ, καθώς επίσης των ΤΟΕΒ και ΓΟΕΒ.

Οι Περιφέρειες, οι Δήμοι, οι ΔΕΥΑ και τα ευάλωτα νοικοκυριά της χώρας θα είναι οι «κερδισμένοι» του προγράμματος «Απόλλων», το οποίο συμπεριέλαβε στα μέτρα για τη μείωση του κόστους του αγροτικού ρεύματος ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης.

Μέσα από την εγκατάσταση νέων σταθμών ΑΠΕ και την εφαρμογή εικονικού συμψηφισμού με ταυτοχρονισμό, το «Απόλλων» συμβάλλει στην ενίσχυση των ενεργειακά ευάλωτων νοικοκυριών και συγκεκριμένα στους δικαιούχους του Κοινωνικού Τιμολογίου Α, δηλαδή νοικοκυριά με ετήσιο εισόδημα κάτω των 5.400 ευρώ, καλύπτοντας το 90% των ενεργειακών τους καταναλώσεων και στη μείωση του ενεργειακού κόστους για τους ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού, τις ΔΕΥΑ και τους ΓΟΕΒ/ΤΟΕΒ, καλύπτοντας το 50% των καταναλώσεων τους.

Η ανάπτυξη των σταθμών ΑΠΕ πρόκειται να πραγματοποιηθεί μέσω ανταγωνιστικών διαγωνισμών σε όλη την επικράτεια, οι οποίοι θα απευθύνονται σε έργα ΑΠΕ που έχουν εξασφαλίσει όρους σύνδεσης στο Σύστημα και θα συμψηφίζεται η παραγόμενη ενέργειά τους με εικονικό ταυτοχρονισμένο συμψηφισμό με τις απαιτούμενες καταναλώσεις των ωφελούμενων.

Σε απόλυτους αριθμούς, αυτό σημαίνει ότι «ξεπαγώνουν» πάνω από 1 GW έργων ΑΠΕ, και δίνεται μία νέα διέξοδος προς την αγορά σε παραγωγούς, κάτι που θα οδηγήσει σε περαιτέρω τόνωση της αγοράς και σε νέες θέσεις απασχόλησης, γεγονός που υπογραμμίζει τον αναπτυξιακό προσανατολισμό του προγράμματος.

Για τους σκοπούς του προγράμματος, θα αξιοποιηθεί το μοντέλο των Ενεργειακών Κοινοτήτων και θα συσταθεί σε κάθε Περιφέρεια μία Ενεργειακή Κοινότητα Πολιτών, στην οποία θα συμμετέχουν οι εκάστοτε ΟΤΑ, ΓΟΕΒ-ΤΟΕΒ, ΔΕΥΑ και θα συγκεντρωθούν τα ευάλωτα νοικοκυριά.

Θα συγκεντρωθούν όλες οι παροχές κατανάλωσης, οι οποίες θα είναι προς συμψηφισμό και θα μελετηθούν τα συγκεκριμένα προφίλ κατανάλωσης, ώστε να καθοριστούν οι ενεργειακές ανάγκες που θα πρέπει να καλυφθούν από τους σταθμούς ΑΠΕ.

Μετά θα διενεργηθούν ανταγωνιστικές διαδικασίες για κάθε Περιφέρεια, στις οποίες θα συμμετέχουν οι ενδιαφερόμενοι σταθμοί ΑΠΕ και θα προσφέρουν οικονομική προσφορά (€/MWh) για τη συγκεκριμένη ποσότητα ενέργειας που θα απαιτείται να καλυφθεί.

Οι σταθμοί που θα συμμετέχουν στους διαγωνισμούς θα είναι ώριμα έργα που έχουν οριστική προσφορά σύνδεσης -δηλαδή δεσμευμένο ηλεκτρικό χώρο- και αναμένουν να λάβουν τιμή αποζημίωσης για να υλοποιηθούν.

Οι σταθμοί ΑΠΕ που θα επιλεγούν θα αποζημιώνονται για την ενέργεια που παράγουν και συμψηφίζουν με τις καταναλώσεις των ωφελούμενων για διάρκεια 20 ετών.

Η θέση εγκατάστασης των σταθμών ΑΠΕ που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα και ενδεχομένως θα επιλεχθούν είναι ανεξάρτητη της Περιφέρειας που ανήκει η Ενεργειακή Κοινότητα και θα συμψηφιστούν οι καταναλώσεις.

Οι τρεις φάσεις του προγράμματος «Απόλλων»

Το Πρόγραμμα έχει σχεδιαστεί σε τρεις φάσεις υλοποίησης:

Την 1η φάση, όπου θα πρέπει να συσταθούν οι απαραίτητες νομικές οντότητες ανά Περιφέρεια, να μελετηθούν οι ενεργειακές ανάγκες των ωφελούμενων και τα συγκεκριμένα προφίλ κατανάλωσης και να διαστασιολογηθούν τα απαιτούμενα έργα ΑΠΕ και η ενέργεια προς συμψηφισμό και εικονικό ταυτοχρονισμό, που θα ζητηθεί.

Η συγκεκριμένη διεργασία -επειδή είναι αρκετά χρονοβόρα, για να συγκεντρωθούν όλα τα μέλη και όλες οι παροχές, και κατόπιν να μελετηθούν, για να φέρουν ένα απτό αποτέλεσμα- θα ανατεθεί σε εξωτερικούς συμβούλους, που θα υποστηρίξουν τους ΟΤΑ και θα παραδώσουν για τις 13 Περιφέρειες – 13 Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών και 13 μελέτες με συγκεκριμένες ανάγκες για πράσινη ενέργεια.

Την 2η φάση, όπου με βάση τις μελέτες που θα παραδοθούν ανά Ενεργειακή Κοινότητα θα προκηρυχθούν οι σχετικοί διαγωνισμοί για την επιλογή των αναδόχων – των έργων ΑΠΕ δηλαδή, που θα καλύψουν με την ενέργειά τους τις ενεργειακές ανάγκες των Ενεργειακών Κοινοτήτων.

Και την 3η φάση, όπου είναι η κατασκευή και η ηλέκτριση των έργων. Εδώ, ζητούμενο από τους αναδόχους -εκτός από την κατασκευή των έργων ΑΠΕ– είναι να έχουν υπεύθυνο για τη διαχείριση της παραγόμενης ενέργειας και τον ενεργειακό συμψηφισμό των καταναλώσεων των ωφελούμενων.

Η υλοποίηση και των τριών φάσεων μέχρι και τη λειτουργία όλων των έργων για την κάλυψη όλων των Περιφερειών -εφόσον είναι τεχνικά εφικτό- εκτιμάται σε 36 μήνες από σήμερα.

Πως θα γίνει καταπολέμηση των ρευματοκλοπών

Αφορά σε ποινικά αλλά και πειθαρχικά μέτρα, όπως είχαν ανακοινωθεί το Νοέμβριο από τον ΥΠΕΝ Θόδωρο Σκυλακάκη.

Για επιχειρήσεις που διαπράττουν ρευματοκλοπές θα αναστέλλεται προσωρινά η λειτουργία τους και για «συνεργούς» ηλεκτρολόγους θα προβλέπεται προσωρινή ή μόνιμη αφαίρεση άδειας.

Στόχος είναι να μειωθούν – και κατά το δυνατόν να εξαλειφθούν- οι ρευματοκλοπές, γι’ αυτό και αυστηροποιείται το παρόν πλαίσιο και επιβάλλονται αυστηρές ποινικές κυρώσεις (φυλάκιση μέχρι 2 χρόνια), μαζί με τα πρόστιμα που προβλέπει η νομοθεσία.

Μ’ άλλα λόγια, πέραν των ποινών φυλάκισης, θα υπάρχει και παράλληλος υποχρεωτικός καταλογισμός και χρηματικής ποινής (σήμερα οι δύο ποινές επιβάλλονται διαζευκτικά).

Το πλαίσιο για το νέο ηλεκτρικό χώρο

Προβλέπεται πλαίσιο δημιουργίας ηλεκτρικού χώρου, καθορισμός πλαισίου περιορισμών και μεταβατικές διατάξεις: Αφορά στο νέο πλαίσιο για τους αυξημένους περιορισμούς έγχυσης στους οποίους θα υπόκεινται όσοι πάρουν από εδώ και πέρα όρους σύνδεσης από τον ΑΔΜΗΕ.

Είναι η γνωστή ρύθμιση για την ανάπτυξη έργων ΑΠΕ και την αποσυμφόρηση των κορεσμένων δικτύων.

Στο κείμενο θα περιγράφονται μια σειρά από διατάξεις οι οποίες θα εξουσιοδοτούν τον ΥΠΕΝ ότι μπορεί να υπάρξει πρόσκαιρα υπερδέσμευση ηλεκτρικού χώρου, με την υπερκάλυψη των στόχων που τίθενται από το ΕΣΕΚ για το 2030.

Επίσης προβλέπεται αύξηση ηλεκτρικού χώρου στο δίκτυο και προώθηση ενεργειακού συμψηφισμού και σταθμών αυτοπαραγωγής: Αφορά την αύξηση των Μεγαβάτ που προορίζονται για τους αγρότες από τα 10 Μεγαβάτ ανά υποσταθμό.

Οι ρυθμίσεις και πρόνοιες για τις ΑΠΕ

  • Τέλος έκδοσης βεβαίωσης για αδειοδότηση ΑΠΕ: Σήμερα το τέλος μπορεί να καταβάλλεται σε δύο δόσεις, εκ των οποίων η πρώτη αφορά το 50% του ποσού και καταβάλλεται εντός 20 ημερών από τη σχετική ειδοποίηση του επενδυτή μέσω του Ηλεκτρονικού Μητρώου και το υπόλοιπο 50% καταβάλλεται εντός ενός έτους από τη χορήγηση της βεβαίωσης. Στο εξής, η καταβολή θα γίνεται εφάπαξ εντός 20ημέρου από την ειδοποίηση του επενδυτή μέσω του Ηλεκτρονικού Μητρώου.
  • Ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών για σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ: Είναι οι αλλαγές στη μέθοδο των διαγωνισμών και την υποχρέωση όσων επενδυτών έχουν όρους σύνδεσης να αποδεχθούν, είτε να βάλουν μπαταρίες, είτε να δεχθούν αυξημένους περιορισμούς έγχυσης. Σύμφωνα με τις πληροφορίες θα υπάρχουν δύο κατηγορίες δημοπρασιών. Η πρώτη κατηγορία θα αφορά έργα στα οποία απλώς θα επιβληθούν οι ενισχυμένοι περιορισμοί έγχυσης. Στη δεύτερη θα συμμετάσχουν παραγωγοί που εκτός από τους αυξημένους «κόφτες», θα προσθέσουν υποχρεωτικά και μπαταρία στα έργα τους. Οι ακριβείς παράμετροι διεξαγωγής των διαγωνισμών (π.χ. δημοπρατούμενη ισχύς, χρονοδιάγραμμα, τιμές εκκίνησης) θα εξειδικευτούν στην πορεία, με βάση υπουργική απόφαση που θα τροποποιεί την «αρχιτεκτονική» του υφιστάμενου σχήματος, έπειτα από το «πράσινο φως» των Βρυξελλών.
  • Καθεστώς ενίσχυσης σταθμών ΣΗΘΥΑ (τηλεθέρμανση ΔΕΗ): Διασφαλίζεται η βιωσιμότητά των σταθμών ΣΗΘΥΑ και ο τρόπος με τον οποίο, όταν δεν λειτουργούν για να καλύψουν τη τηλεθέρμανση πόλεων, θα συμμετέχουν στην αγορά. Στη πράξη, η ρύθμιση επιχειρεί να στηρίξει τη νέα μονάδα της ΔΕΗ, με καύσιμο το φυσικό αέριο, ισχύος 105,34 ΜWe και θερμικής ισχύος 66,47 MWth που θα κατασκευάσει η επιχείρηση σε έκταση του πρώην λιγνιτικού σταθμού στη Καρδιά, στη Δυτική Μακεδονία. Στο εξής, όσες τέτοιες μονάδες, ισχύος άνω των 35 MWe συνάπτουν σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης με τον ΔΑΠΕΕΠ, διάρκειας 10 ετών και κατά την θερμαντική περίοδο κάθε έτους καλύπτουν αποκλειστικά τη τηλεθέρμανση πόλεων, μπορούν για το υπόλοιπο διάστημα, να συμμετάσχουν στην αγορά. Η θερμαντική περίοδος θα ορίζεται από τις 10 Οκτωβρίου έως τις 10 Μάιου του επόμενου έτους. Και η περίοδος κατά την οποία θα μπορούν να συμμετάσχουν στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας θα είναι από τις 11 Μαΐου έως τις 9 Οκτωβρίου κάθε χρόνο.
  • Εγκατάσταση σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ για αυτοκατανάλωση: Σε κάθε ηλεκτρικό σύστημα στα μη διασυνδεδεμένα νησιά επιτρέπεται η εγκατάσταση σταθμών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, με ή χωρίς ενσωματωμένη μπαταρία αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, για αυτοκατανάλωση.
  • Σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης για πιλοτικούς θαλάσσιους φωτοβολταικούς σταθμούς: Αφορά την νέα αγορά των πλωτών φωτοβολταικών, εκ των οποίων σε πρώτη φάση τα 10 MW θα είναι στη θάλασσα και τα 8 MW σε ταμιευτήρες (τεχνητές λίμνες και λιμενοδεξαμενές). Τα έργα αυτά θα εξαιρούνται από τις ανταγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών και θα μπορούν να συνάπτουν σύμβαση λειτουργικής ενίσχυσης διαφορικής προσαύξησης έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024. Δίνεται η δυνατότητα στους επενδυτές να επιλέξουν εκείνοι αν θέλουν να υποβάλουν άιτηση χορήγησης οριστικής προσφοράς σύνδεσης στον ΔΕΔΔΗΕ ή στον ΑΔΜΗΕ.
  • Συστήματα τηλεποπτείας και τηλεδιαχείρισης σε σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ: Οι σταθμοί ΑΠΕ στη Μέση Τάση υποχρεούνται να βάλουν συστήματα τηλεεποπτείας, ώστε να μπορούν να γίνονται περικοπές από τον ΔΕΔΔΗΕ.
  • Τέλος ΑΠΕ: Καθιερώνεται η υποχρέωση καταβολής ανταποδοτικού τέλους και από εκείνα τα έργα ΑΠΕ που ξεπερνούν την 20ετία και των οποίων λήγει η σύμβαση με τον ΔΑΠΕΕΠ.
  • Σταθμοί ΑΠΕ σε νησιωτικά κορεσμένα συστήματα που είναι διασυνδεδεμένα στο ΕΣΜΗΕ.
  • Παράταση προθεσμιών υδροηλεκτρικων σταθμών ΟΤΑ.

Οι υπόλοιπες βασικές ρυθμίσεις του νομοσχεδίου – σκούπα

  • Σύσταση εταιρίας ειδικού σκοπού (SPV) από την ΕΔΕΥΕΠ για τις προκαταρκτικές έρευνες που αφορούν τα offshore: Στο εξής, η ΕΔΕΥΕΠ θα μπορεί να συστήσει θυγατρικές και να δημιουργήσει ένα όχημα ειδικού σκοπού (SPV) για την ανάθεση των ανεμολογικών και βυθομετρικών μελετών στις θαλάσσιες περιοχές που θα παραχωρηθούν για το πρώτο «κύμα» των offshore. Ο στόχος της ρύθμισης είναι να επιταχυνθεί μέσω του SPV η ανάθεση των μελετών, καθώς ο χρόνος κυλά αντίστροφα και μέχρι το 2030 θα πρέπει να βρίσκονται υπό ανάπτυξη πάρκα 1,9 GW. Κάτι που δεν θα μπορούσε να διασφαλιστεί με το καθεστώς των δημοσίων συμβάσεων, υπό το οποίο θα «έτρεχε» η διαδικασία αν η προκήρυξη γινόταν από την ΕΔΕΥΕΠ, που είναι κρατική εταιρεία. Στην εταιρεία ειδικού σκοπού θα συμμετέχει και η ΔΕΣ ΑΔΜΗΕ.
  • Τροποποίηση εξουσιοδοτικής διάταξης για επίδομα θέρμανσης: Αφορά νομοτεχνικές κυρίως διατάξεις, σχετικά με τη καταβολή του ποσού στους δικαιούχους του επιδόματος θέρμανσης.
  • Καθολική υπηρεσία και προσήκουσα εξόφληση λογαριασμών: Είχε ανακοινωθεί από πέρυσι και προβλέπει ότι στο εξής, το μέγιστο χρονικό διάστημα παραμονής στο καθεστώς καθολικής υπηρεσίας περιορίζεται στους 4 μήνες. Η προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας θα διακόπτεται στην περίπτωση που ο πελάτης δεν προχωρά σε τακτοποίηση τυχόν ληξιπρόθεσμων οφειλών. Το χρονικό όριο παραμονής στην καθολική υπηρεσία που θεσπίζεται από το ΥΠΕΝ είναι ένα ακόμη μέτρο για να περιορίσει τα περιθώρια κινήσεων των στρατηγικών κακοπληρωτών.
  • Ρυθμίσεις για τη λειτουργία της ΕΔΕΥΕΠ. Αφορά εσωτερικά λειτουργικά ζητήματα της εταιρείας.
  • Δυνατότητα στον ΑΔΜΗΕ για σύσταση εταιρείας ειδικού σκοπού: Είναι η ρύθμιση που της δίνει τη δυνατότητα να εισέλθει μετοχικά στο SPV της ΕΔΕΥΕΠ για τις ανεμολογικές και βυθομετρικές μελέτες στις θαλάσσιες περιοχές οι οποίες και θα επιλεγούν για να φιλοξενήσουν τα πρώτα offshore αιολικά πάρκα στην Ελλάδα.

    Διαβάστε ακόμη: