Το έργο το έχουμε ξαναδεί. Η καμπύλη αντιστρέφεται, η ύφεση μας χτυπά την πόρτα, όμως αναλυτές και τραπεζίτες καθησυχάζουν πως “όλα θα πάνε καλά” – ακριβώς ό,τι έλεγαν και το 2007-2008 κι ενώ η ύφεση είχε ουσιαστικά ήδη ξεκινήσει.

Σε όλες τις επενδυτικές πιάτσες αυτή τη στιγμή το “inversion” είναι νούμερο ένα θέμα συζήτησης. Οι επενδυτές φοβούνται μια ύφεση τόσο πολύ που σχεδόν θα την “προκαλέσουν” από μόνοι τους (αυτοεκπληρούμενη προφητεία). Είναι να μη φοβούνται; Τα ομόλογα σπάνια “λένε” ψέματα.

Άλλωστε δεν είναι μόνο τα ομόλογα. Τα σινιάλα πλέον είναι πάρα πολλά. Όποιος εθελοτυφλεί πως “όλα θα πάνε καλά” με έναν πληθωρισμό αλά 70s, σε μια αδύναμη παγκόσμια οικονομία που ακόμη δεν έχει αναρρώσει από την πανδημία (και δεν έχει καν βιώσει τις συνέπειες του πολέμου σε πλήρη εκτόνωση), είναι άξιος της μοίρας του.

Ύφεση πριν το 2024 ή… πριν το 2023;

Πλέον δεν είναι θέμα του “αν”, αλλά του “πότε”. Ο “αισιόδοξος” παίχτης θα έλεγε πως η ύφεση θα χτυπήσει πθανόν μετά το 2022, αλλά σίγουρα πριν το 2024. Εμείς πάλι λέμε πως η ύφεση έχει ήδη αρχίσει. Βρισκόμαστε στο στάδιο της “άρνησης”, ακριβώς όπως στα τέλη του 2007, όταν η Fed προκλητικά δήλωνε πως δε βλέπει ύφεση στον ορίζοντα. Κανά δύο μήνες μετά κατέρρευσε η Λίμαν Μπράδερς.

Ένας τόσο άσχημος πληθωρισμός δεν είναι κάτι που συμμαζεύεται, και ούτε ξεπερνιέται δίχως βαρύ τίμημα. Το οικονομικό ντόμινο που θα πλήξει τη μέση τάξη, τη λεγόμενη Main Street και αναπόφευκτα την Wall Street (ο S&P έχει πολύ ακόμη να διορθώσει), έχει ήδη ξεκινήσει και είναι μη αναστρέψιμο.

Το yield inversion για την ακρίβεια είναι απλώς ένα ακόμη καθυστερημένο σινιάλο που στην πραγματικότητα, για κάποιους από εμάς που μιλήσαμε για όλα αυτά εγκαίρως, δεν αποτελεί όντως σινιάλο καθώς δεν “προειδοποιεί” – αλλά περισσότερο επιβεβαιώνει αυτό που ήδη φοβόμασταν.

Ο λόγος που το παραθέτουμε είναι επειδή παραδοσιακά αποτελεί ένα από τα πιο αξιόπιστα “καμπανάκια ύφεσης”.

Αλλά όπως πάντα οι αναλυτές (αυτοί που πάντα πέφτουν μέσα σε όλα – και πέρα και η πρωταπριλιά) θα βρουν έναν τρόπο να στηρίξουν το επίσημο αφήγημα. Η στατιστική και τα νούμερα άλλωστε είναι εύκολο να εργαλειοποιηθούν προς πάσα κατεύθυνση…

Ας δούμε λοιπόν τι έχουν να πουν:

Όπως αναφέρει το CNBC, η αγορά ομολόγων των ΗΠΑ εκπέμπει σήμα κινδύνου, καθώς αντιστράφηκε η καμπύλη αποδόσεων γεγονός που θεωρείται -στις περισσότερες των περιπτώσεων- προάγγελος αρνητικών εξελίξεων.

Επί του παρόντος, οι αναλυτές εκτιμούν ότι δεν αναμένεται ύφεση της αμερικανική οικονομίας και ότι πρόκειται για false alarm. Το CNBC απαντά σε 3 βασικά ερωτήματα…

Τι είναι η αντιστροφή στην καμπύλη απόδοσης;

Σε μια υγιή αγορά ομολόγων, οι αποδόσεις είναι υψηλότερες για τα ομόλογα μεγαλύτερης διάρκειας. Για παράδειγμα, ένα 10ετές αμερικανικό ομόλογα θα πρέπει να έχει υψηλότερη απόδοση από ένα 1ετές ομόλογο.

Όταν η καμπύλη αντιστρέφεται, τα βραχυπρόθεσμα ομόλογα παρουσιάζουν υψηλότερη απόδοση σε σύγκριση με τα μακροπρόθεσμα. Πρόκειται για στρέβλωση στην αγορά. «Γενικά, θα έπρεπε να ισχύει το αντίθετο» επισημαίνει η Stephanie Roth από τη JP Morgan.

Γιατί πρόκειται για σήμα κινδύνου;

Μια αντιστροφή στην καμπύλη απόδοσης δεν πυροδοτεί ύφεση. Στον αντίποδα, δείχνει ότι οι επενδυτές ομολόγων ανησυχούν για τις μακροπρόθεσμες προοπτικές της οικονομίας, σύμφωνα με τη Roth.

Οι επενδυτές εστιάζουν την προσοχή στο spread μεταξύ του 2ετούς και του 10ετούς ομολόγου. Επί του παρόντος αυτή η καμπύλη δεν εκπέμπει σήμα κινδύνου. Ωστόσο, οι αποδόσεις του 5ετούς και το 30ετούς ομολόγου αντιστράφηκαν τη χθες (28/3/2022) για πρώτη από το 2006, πριν δηλ. τη Μεγάλη Ύφεση.

«Αυτό δεν σημαίνει ότι έρχεται ύφεση» επισημαίνει η Roth αναφερόμενη στην αντιστροφή καμπύλης. «Απλά αντικατοπτρίζει τις ανησυχίες σχετικά με το μέλλον της οικονομίας» συμπληρώνει. Σύμφωνα με την ίδια, η καμπύλη του 2ετούς και του 10ετούς ομολόγου αντιστράφηκε πριν τις τελευταίες επτά υφέσεις από το 1970.

Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι αποκλείεται να συμβεί. Κατά μέσο όρο, χρειάστηκαν 17 μήνες μετά την αντιστροφή καμπύλης αποδόσεων για να αρχίσει μια ύφεση.

Σύμφωνα με τη Roth, υπήρξε ένα false alarm to 1998. Είχε επίσης σημειωθεί μια αντιστροφή ακριβώς πριν την πανδημία του κορωνοϊού, αλλά η Roth είπε ότι μπορεί επίσης να θεωρηθεί false alarm, καθώς οι επενδυτές ομολόγων δεν θα μπορούσαν να έχουν προβλέψει την υγειονομική κρίση.

«Δεν ισχύει όλες τις φορές, αλλά έχει υψηλό ποσοστό επιτυχίας για να προμηνύει μια μελλοντική ύφεση» επισημαίνει ο Brian Luke από την S&P Dow Jones Indices.

Ο ρόλος της Fed

Σύμφωνα με το CNBC, η Fed έχει μεγάλη επίδραση στις αποδόσεις ομολόγων. Σύμφωνα με τον Luke, τα επιτόκια της Fed έχουν άμεσο αντίκτυπο στις αποδόσεις των βραχυπρόθεσμων ομολόγων σε σχέση με αυτές των πιο μακροπρόθεσμων ομολόγων.

Τα μακροπρόθεσμα ομόλογα δεν κινούνται απαραίτητα παράλληλα με το επιτόκιο της Fed. Αντίθετα, οι προσδοκίες των επενδυτών για τη μελλοντική πολιτική της Fed επηρεάζουν περισσότερο τα μακροπρόθεσμα ομόλογα, είπε ο Luke.

Η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ αύξησε το βασικό της επιτόκιο τον Μάρτιο για να χαλαρώσει η οικονομία και να χαλιναγωγήσει τον πληθωρισμό, ο οποίος βρίσκεται σε υψηλό 40 ετών. Αναμένεται να κάνει πολλές άλλες φορές φέτος.

Αυτό συνέβαλε στην άνοδο των αποδόσεων των βραχυπρόθεσμων ομολόγων. Οι αποδόσεις των μακροπρόθεσμων ομολόγων έχουν επίσης αυξηθεί, αλλά όχι με τόσο μεγάλο περιθώριο. Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου ήταν περίπου 0,13% υψηλότερη από εκείνη του 2ετούς ομολόγων τη Δευτέρα.

Οι επενδυτές φαίνεται να ανησυχούν για τη λεγόμενη «σκληρή προσγείωση», σύμφωνα με ειδικούς της αγοράς. Αυτό θα συνέβαινε εάν η Fed αυξήσει τα επιτόκια πολύ επιθετικά για να τιθασεύσει τον πληθωρισμό και κατά λάθος πυροδοτήσει ύφεση.

Σε περιόδους ύφεσης, η Fed μειώνει το βασικό της επιτόκιο για να τονώσει την οικονομική ανάπτυξη. (Η μείωση των επιτοκίων μειώνει το κόστος δανεισμού για καταναλωτές και εταιρείες, ενώ η αύξησή τους έχει το αντίθετο αποτέλεσμα).

Έτσι, μια αντιστραμμένη καμπύλη αποδόσεων υποδηλώνει ότι οι επενδυτές βλέπουν μια ύφεση στο μέλλον και ως εκ τούτου αποτιμούν με την προσδοκία μιας μείωσης των επιτοκίων της Fed μακροπρόθεσμα.

«Είναι η αγορά ομολόγων που προσπαθεί να κατανοήσει τη μελλοντική πορεία των επιτοκίων», δήλωσε ο Preston Caldwell από τη Morningstar.

Τα κρατικά ομόλογα θεωρούνται ασφαλές asset καθώς οι ΗΠΑ είναι απίθανο να αθετήσουν στις πληρωμές χρέους. Η φυγή των επενδυτών προς την ασφάλεια (και ως εκ τούτου η υψηλότερη ζήτηση) για μακροπρόθεσμα ομόλογα χρησιμεύει επίσης στη μείωση της απόδοσής τους, είπε ο Luke.

Είναι πιθανή μια ύφεση;

Η ύφεση δεν είναι προκαθορισμένο συμπέρασμα. Είναι πιθανό η Fed να βαθμονομήσει κατάλληλα την πολιτική επιτοκίων της και να επιτύχει τον στόχο της για «ήπια προσγείωση», με την οποία θα μειώνει τον πληθωρισμό και δεν θα προκαλεί οικονομική συρρίκνωση. Ο πόλεμος στην Ουκρανία περιέπλεξε την εικόνα, τροφοδοτώντας μια άνοδο των τιμών για εμπορεύματα όπως το πετρέλαιο και τα τρόφιμα.

«Δεν υπάρχει τίποτα μαγικό σε μια αντιστροφή της καμπύλης απόδοσης», είπε ο Caldwell, προσθέτοντας ότι δεν σημαίνει ότι η οικονομία θα συρρικνωθεί.

Ωστόσο, πολλοί οικονομολόγοι έχουν προσαρμόσει τις οικονομικές τους προβλέψεις. Η JP Morgan τοποθετεί τις πιθανότητες ύφεσης σε περίπου 30% έως 35%, ποσοστό αυξημένο από τον ιστορικό μέσο όρο περίπου 15%, είπε ο Roth.