Στο τραπέζι του οικονομικού επιτελείου είναι μέτρα στήριξης του τουρισμού, τόσο σε επίπεδο άμεσης χρηματοδοτικής στήριξης, όσο και σε μορφή έργων που είναι ενταγμένα στο Ταμείο Ανάκαμψης, που ξεπερνούν το 1 δισεκ. προς ώρας.
Οι ανακοινώσεις, αναμένονται για το τέλος Απριλίου, ώστε να δοθεί «καύσιμο» εκκίνησης για έναν κλάδο που αποτελεί το βασικό μοχλό για τη συνολική ενεργοποίησης των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας. Άλλωστε ο τουρισμός μέσω των πολλαπλών αλυσίδων αξίας έχει ένα συνολικό αποτύπωμα στην οικονομία που ξεπερνά το 25% του ΑΕΠ.
Χρήστος Σταϊκούρας
Ήδη χτες ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας μιλώντας στο Ρ/Σ ΣΚΑΪ έδωσε το στίγμα. «Αν κι ένα πρόσθετο μέτρο για τον τουρισμό δόθηκε, σε συνεργασία με το υπουργείο Ανάπτυξης, το οποίο διαχειρίζεται το ΕΣΠΑ, προσπαθούμε να βρούμε πόρους ώστε να διευρύνουμε την γκάμα των δικαιούχων τέτοιων σχετικών προγραμμάτων, όπως της εστίασης», δήλωσε χαρακτηριστικά. «Όλα εξαρτώνται από το συνδυασμό των μέτρων που λαμβάνουμε με τους διαθέσιμους πόρους που έχουμε κάθε φορά» σημείωσε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Σταϊκούρας αναφερόμενος στα οικονομικά μέτρα που έχουν ληφθεί όλοι αυτό το διάστημα, επισήμανε ότι η κυβέρνηση έχει κάνει μια ορθή επιλογή από την αρχή της υγειονομικής κρίσης. «Προέχει η υγεία κι έπεται η οικονομία. Άρα, λαμβάνονται κάποιες αποφάσεις στο υγειονομικό πεδίο κι ερχόμαστε εμείς ως οικονομικό επιτελείο να στηρίξουμε όσο μπορούμε περισσότερο, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων της χώρας, νοικοκυριά κι επιχειρήσεις».
Πλέγμα μέτρων
Όπως τόνισε, δεν είναι μόνο τα επιδόματα, αλλά ένα πλέγμα μέτρων που έχει λάβει η κυβέρνηση για να βοηθήσει τα μικρά μαγαζιά. Ειδικά για τον τουρισμό το «πακέτο» που θα ξεδιπλώνεται σταδιακά από τις αρχές Απριλίου, περιλαμβάνει, σύμφωνα με πληροφορίες, ειδικές δράσεις χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ ύψους 300 εκ. ευρώ για την επαναλειτουργία της εστίασης και του τουρισμού. Όπως και στην εστίαση η ενίσχυση θα είναι με «ζεστό χρήμα» και θα αναλογεί σε ένα συγκεκριμένο ποσοστό του τζίρου το οποίο και θα δοθεί άμεσα στους δικαιούχους, αλλά και ενισχύσεις για προσλήψεις εργαζομένων στον τουρισμό με βασικό άξονα την επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών εργαζομένων και εργοδοτών.
Εξέλιξη της πανδημίας θα καθορίσει και το εάν θα προωθηθεί νέος κύκλος επιστρεπτέας προκαταβολής το Μάιο, (ο 8ος) ανάλογα βέβαια με τις ταμειακές αντοχές του δημοσίου και την γενικότερη πορεία της οικονομίας
Επίσης μετά από συνεννοήσεις με τους θεσμούς που ξεκινούν την επόμενη εβδομάδα στο πλαίσιο της 10ης μεταμνημονιακής αξιοκλόγησης θα εξεταστεί το κατά πόσο θα υπάρξει προσωρινή αναστολή πληρωμής του τέλους επιτηδεύματος για τις επιχειρήσεις που για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα του 2020 παρέμειναν κλειστές με κρατική εντολή όπως είναι οι επιχειρήσεις της εστίασης, του πολιτισμού, του αθλητισμού και του τουρισμού.
Παράταση μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ
Να σημειωθεί ότι ήδη υπάρχει παράταση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στις μεταφορές, στα μη αλκοολούχα ποτά, τον καφέ, στα εισιτήρια κινηματογράφων, θεατρικών παραστάσεων και συναυλιών (έως 30 Σεπτεμβρίου 2021) και στο τουριστικό πακέτο (έως 31 Δεκεμβρίου 2021), ωστόσο το θέμα είναι εάν θα υπάρξει μια γενικότερη κίνηση στήριξης της ανταγωνιστικότητας του τουριστικού πακέτου το καλοκαίρι όταν θα φουντώσει ο ανταγωνισμός και με άλλες χώρες για την προσέλκυση τουριστών.
Ήδη ο κλάδος ζητεί χαμηλό φΠΑ, μείωση ΕΦΚ στα αλκοολούχα που μετέχουν στο τουριστικό πακέτο σε ένα σημαντικό ποσοστό. Ήδη χτες τη μείωση του ΦΠΑ στη διαμονή έως το τέλος του 2021 ζήτησε ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ Γιάννης Ρέτσος, στην ομιλία του στη Γενική Συνέλευση των Μετόχων της Τράπεζας της Ελλάδος. Όπως είπε θα αποτελέσει πολύ σοβαρό εργαλείο για τις επιχειρήσεις να ανακτήσουν μεγαλύτερο κομμάτι πελατείας, από μία συρρικνωμένη -για δεύτερη συνεχή χρονιά- παγκόσμια τουριστική πίτα, τόνισε ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, ο οποίος έθεσε τους υψηλότερους στόχους για το 2021 στο β’ εξάμηνο του έτους με προσδοκία μεταξύ του 40% με 50% του 2019.
Σχέδιο Ανάκαμψης
Παράλληλα και στο το Σχέδιο Ανάκαμψης κι Ανθεκτικότητας υπάρχει ένα ειδικό πακέτο για τον τουρισμό πέρα από άλλες οριζόντιες δράσεις που τον αφορούν άμεσα (ενεργειακή αναβάθμιση κτηρίων, χωροταξικό, ψηφιοποίηση κλτλ). Οι επενδύσεις που απευθύνονται στον τουριστικό κλάδο φτάνουν κοντά στα 400 εκατ. ευρώ και έχουν ως στόχο να ενισχύσουν την τουριστική δραστηριότητα της χώρας.
Παρότι ο τουρισμός δεν εντάσσεται στους βασικούς άξονες του σχεδίου, κάτι που ίσως θα έπρεπε να γίνει, λόγω της βαρύτητας του κλάδους, προβλέπονται δράσεις για την ενίσχυση της τουριστικής δραστηριότητας μέσω του άξονα «Εκσυγχρονισμού και Βελτίωσης της ανθεκτικότητας βασικών τομέων της οικονομίας». Σε αυτές θα μπορούσαν να προστεθούν και οι δράσεις που αφορούν τον πολιτισμό αλλά αυτές του ψηφιακού μετασχηματισμού που στοχεύουν σε τουριστικούς φορείς.
Ανάπτυξη ειδικών μορφών τουρισμού
Ειδικότερα, έμφαση θα δοθεί στην ανάπτυξη των ειδικών μορφών τουρισμού με στόχο την διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος, για τους οποίους θα επενδυθούν περί τα 260 εκατ. ευρώ. Συγκεκριμένα θα δρομολογηθούν παρεμβάσεις για τον Ορεινό Τουρισμού, για τον Τουρισμό Υγείας και Ευεξίας μέσω αξιοποίησης του πλήθους των Ιαματικών πηγών που διαθέτει η χώρα, για τον Αγροτουρισμό και την Γαστρονομία.
Στο επίκεντρο θα βρεθεί και η αναβάθμιση των τουριστικών λιμανιών και η προσβασιμότητα στις παραλίες καθώς και ο καταδυτικός τουρισμός, μια ειδική μορφή τουρισμού που θα μπορούσε να αυξήσει κατά πολύ τις τουριστικές εισπράξεις. Στόχος των παραπάνω επενδύσεων, όπως διευκρινίζεται είναι αφενός η βελτίωση της ποιότητας του τουριστικού προϊόντος και η βελτίωση της απόδοσης των υφιστάμενων τουριστικών επενδύσεων αλλά και η πολυπόθητη διεύρυνση της τουριστικής περιόδου η οποία για να επιτευχθεί θα πρέπει η χώρα να ξεφύγει από το μοντέλο «ήλιος και θάλασσα» που υιοθετεί όλα τα χρόνια της τουριστικής της ανάπτυξης.
Σχέδιο Ανάκαμψης
Σύμφωνα με το Σχέδιο Ανάκαμψης προβλέπονται ακόμα 20 εκατ. για παρεμβάσεις με στόχο την αναβάθμιση των περιφερειακών λιμένων, κυρίως των μικρότερων και περιφερειακών σε νησιά και περιοχές με αναπτυγμένη τουριστική δραστηριότητα.
Επιπλέον, έμφαση θα δοθεί και στην επανακατάρτιση – reskilling των επαγγελματιών του τουρισμού, με 46 εκατ. να προορίζονται στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων του τομέα. Ο επαναπροσδιορισμός και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού τουριστικών επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν προβλήματα απασχόλησης θα αφορά ιδίως εποχιακούς εργαζόμενους, μακροχρόνια άνεργους και υπαλλήλους που τέθηκαν σε αναστολή λόγω της πανδημίας του COVID-19. Η αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων του τουρισμού θα επικεντρωθεί σε 7 επαγγελματικές ειδικεύσεις ώστε να βελτιωθούν οι αμοιβές των απασχολούμενων αλλά να διευκολυνθεί η αναζήτηση εργασίας.
Ακτοπλοΐα
Τέλος στον ίδιο άξονα προβλέπεται και η εκπόνηση σχεδίου για την αντικατάσταση του επιβατηγού στόλου ναυτιλίας και τη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος. Για την κατάρτιση αναλυτικού σχεδίου και μελέτης για την σταδιακή ανανέωση του στόλου των επιβατηγών πλοίων της χώρας στο πλαίσιο του πράσινου μετασχηματισμού της οικονομίας αλλά και για τον σχεδιασμό της στρατηγικής και του μηχανισμού χρηματοδότησης για τον σκοπό αυτό προβλέπεται να επενδυθεί 1 εκατ. ευρώ. Επίσης στον άξονα για την προώθηση πιο καθαρών καυσίμων με προϋπολογισμό 240 εκατ. ευρώ εντάσσεται και η ακτοπλοϊα.
Στις επενδύσεις που αφορούν τον κλάδο θα πρέπει να προστεθεί και ο ψηφιακός μετασχηματισμός του ΕΟΤ, ο οποίος αφορά επένδυση ύψους 8 εκατ. ευρώ που εμπεριέχεται στον άξονα του ψηφιακού μετασχηματισμού του κράτους αλλά και η δημιουργία ψηφιακής πλατφόρμας μητρώου τουριστικών επιχειρήσεων και διαλειτουργικότητας με τα δημόσια μητρώα και συστήματα για την οποία θα διατεθούν επιπλέον 8 εκατ. ευρώ. Να σημειωθεί ότι στην περίπτωση του ψηφιακού μετασχηματισμού του ΕΟΤ θα αναπτυχθεί μια εφαρμογή ενός ψηφιακού τουριστικού χάρτη και ενός ψηφιακού αποθετηρίου πολιτιστικών πόρων της χώρας, βασισμένη στην τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης 2ης γενιάς, ώστε να αυξηθεί η συνολική επισκεψιμότητα της χώρας
Υποδομές και πολιτισμός
Ακόμα μια παρέμβαση που επηρέαζει την τουριστική δραστηριότητα είναι και αυτή που αφορά τον περαιτέρω εκσυγχρονισμό, βελτίωση και αναβάθμιση περιφερειακών αεροδρομίων με έργα υποδομής ύψους 107 εκατ. ευρώ (κανονισμοί της ΕΕ 1139/2018). Να σημειωθεί ότι η επένδυση αφορά τα 13 περιφερειακά αεροδρόμια και περιλαμβάνει: (α) Σχεδιασμό, μελέτη και σχετικές άδειες για τους αεροδιαδρόμους, (β) Κατασκευή (ανασχηματισμός) λωρίδων αεροδιαδρόμου, (γ) Κατασκευή Περιοχής Ασφαλείας αεροδιαδρόμου, (δ) Σηματοδότηση αεροδιαδρόμου, (ε) Περιμετρική περίφραξη τύπου ΝΑΤΟ, (στ) Φωτισμός αεροδιαδρόμου. Στόχος να ανταποκριθεί το κράτος στις υποχρεώσεις που το αφορούν για την προσαρμογή των αεροδρομίων στους Ευρωπαϊκούς κανονισμούς και να τονωθεί η περιφερειακή ανάπτυξη στις αντίστοιχες περιοχές, πολλές από τις οποίες είναι εμβληματικές πύλες εισόδου τουριστών και επισκεπτών.
Ανάπτυξη υποδομών και προγραμμάτων
Με 38 εκατ. ευρώ θα ενισχυθεί και η Ανάπτυξη υποδομών και προγραμμάτων για προσέλκυση επισκεπτών τρίτης ηλικίας και ατόμων με ειδικές ανάγκες στους πολιτιστικούς χώρους καθώς και για τη δυνατότητα αξιοποίησης της τέχνης ως συνταγογραφούμενης θεραπείας («art on prescription»), για θέματα ψυχικής υγείας. Το έργο προάγει την κοινωνική συνοχή και φροντίζει για τους ηλικιωμένους και τους ευάλωτους.
Στις πολιτιστικές παρεμβάσεις που αναμένεται να ενισχύσουν και τον τουρισμό συγκαταλέγονται η κατασκευή μουσείου Ενάλιων αρχαιοτήτων στον Πειραιά, επένδυση ύψους 50 εκατ. αλλά και η προώθηση προγραμμάτων που αξιοποιούν τον πολιτισμό ενισχύοντας την ανάπτυξη του πολιτιστικού τομέα και κατ επέκταση και του τουριστικού.
Δράσεις για την αξιοποίηση του πολιτισμού
Για δράσεις για την αξιοποίηση του πολιτισμού ως πυλώνα ανάπτυξης τοπικών οικονομιών, για την ενίσχυση και ανάδειξη της χειροτεχνίας, τη δημιουργία υποδομών και την στήριξη σύγχρονων πολιτιστικών δράσεων σε αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία, την ενθάρρυνση ανάπτυξης ψηφιακών αναπτυξιακών μοντέλων στον πολιτισμό, την στήριξη της εθνικής κινηματογραφικής παραγωγής και την προώθηση των ελληνικών πολιτιστικών προϊόντων στο εξωτερικό προορίζονται 168 εκατ. ευρώ.
Η επένδυση σε πολιτισμικές και φυσικές διαδρομές ύψους 30 εκατ. ευρώ, η επένδυση για την προστασία εμβληματικών τόπων και μνημείων φυσικής κληρονομιάς της χώρας (24 εκατ. ευρώ), ο σχεδιασμός πέντε εμβληματικών πολιτιστικών διαδρομών (11 εκατ. ευρω) καθώς και τα έργα ανάδειξης και διαφύλαξης της Ακρόπολης (8 εκατ ευρώ) είναι ακόμα μερικές παρεμβάσεις που θα ενισχύσουν έμμεσα τον τουριστικό κλάδο.
