Ήδη κατεστραμμένο από τον πόλεμο, το Χαλέπι, η μεγαλύτερη πόλη της βόρειας Συρία, ξεκίνησε να θάβει σήμερα τους νεκρούς του και να προσεύχεται για τους ζωντανούς που παραμένουν εγκλωβισμένοι στα συντρίμμια μετά τους καταστροφικούς σεισμούς.

Το κρύο είναι τσουχτερό, όμως διασώστες, στρατιώτες και εθελοντές προσπαθούν, με αξίνες και φτυάρια – κάποιες φορές και με γυμνά χέρια – να σκάψουν στα χαλάσματα ενός κτιρίου στη συνοικία Μπουστάν αλ Κασρ. Από ένα μικρό άνοιγμα, ένας κατασκονισμένος διασώστης φωνάζει αν υπάρχει κανείς. Μια φωνή του απαντά κι εκείνος ζητά από τον επιζώντα να τον καθοδηγήσει για να καταφέρει να τον φτάσει.

Η Ουμ Ιμπραχίμ, μαζί με άλλους συγγενείς αγνοουμένων, στέκει κοντά στα χαλάσματα, κρατώντας ένα κομποσκοίνι. Προσεύχεται και σκουπίζει τα δάκρυά της με ένα μαντίλι. «Περιμένω να βγάλουν οι διασώστες τα παιδιά μου που θάφτηκαν εδώ. Είναι επτά. Εναποθέτω τις ελπίδες μου στον Θεό», λέει η 56χρονη γυναίκα που πέρασε τη νύχτα σε ένα αυτοκίνητο, κοντά στο γκρεμισμένο κτίριο. Η Ουμ Ιμπραχίμ έτρεξε στο κτίριο αυτό όταν χτύπησε ο σεισμός, τα ξημερώματα της Δευτέρας. «Δεν έχω πιει τίποτα, δεν έφαγα τίποτα από τότε. Πώς μπορώ, αφού τα παιδιά μου πεινάνε, θαμμένα στη γη;» λέει η γυναίκα, ξεσπώντας σε λυγμούς.

Ο Μαχμούντ Άλι, που έφτασε κι εκείνος στο σημείο της κατάρρευσης προτού ακόμη να ξημερώσει, ανυπομονεί, ανησυχεί ότι η επιχείρηση διάσωσης καθυστερεί. «Οι δικοί μου δεν πρόλαβαν να βγουν από το κτίριο. Είναι όλοι τους εκεί κάτω. Άκουσα το τηλέφωνό τους να χτυπάει όταν τους κάλεσα, μετά όμως τίποτα, η μπαταρία μάλλον άδειασε (…) Ελπίζω ότι θα αντέξουν μέχρι να φτάσει ο εκσκαφέας».

Σκάβουν νέους τάφους

Δίπλα του, η Ουμ Μοχάμαντ, περιμένει επίσης με αγωνία κάποιο νέο για την αδελφή της και τα τέσσερα ανίψια της. «Δεν πρόλαβαν να βγουν έξω. Ίσως να κρύφτηκαν κάτω από τη σκάλα», ελπίζει η γυναίκα, που κοιμήθηκε το βράδυ στον δρόμο. «Ο σεισμός είναι χειρότερος από τον πόλεμο. Στον πόλεμο, πέφτει η οβίδα και αυτό ήταν, τελείωσε. Εδώ, δεν ξέρουμε τίποτα…» σχολιάζει.

Στο Μπουστάν αλ Κασρ οι πληγές που άνοιξε ο εμφύλιος πόλεμος δεν έχουν κλείσει ακόμη. Η συνοικία αυτή βρέθηκε στο επίκεντρο των μαχών την εποχή που το Χαλέπι χωρίστηκε στη μέση – από τη μια οι γειτονιές που ελέγχονταν από τους αντάρτες, από την άλλη εκείνες που ελέγχονταν από τον στρατό. Τον Δεκέμβριο του 2016 οι δυνάμεις του καθεστώτος κατέλαβαν ολόκληρη την πόλη.

Μια παράξενη ησυχία βασιλεύει στην πόλη, όπου εμπορικά καταστήματα και εστιατόρια παραμένουν κλειστά. Πολλοί κάτοικοι, αφού πέρασαν τη νύχτα σε πάρκα ή στα αυτοκίνητά τους, φοβούμενοι τους μετασεισμούς, επέστρεψαν στα σπίτια τους.

Πολλά κτίρια του Χαλεπίου κατέρρευσαν και η περίφημη αρχαία ακρόπολη υπέστη ζημιές.

Στο Νέο Κοιμητήριο, οι νεκροθάφτες ανοίγουν από το πρωί τάφους για τα θύματα του σεισμού. Λόγω έλλειψης ασθενοφόρων, φορτηγάκια μεταφέρουν τα πτώματα μόλις ανασυρθούν από τα συντρίμμια.

Τα θύματα ενταφιάζονται γρήγορα.

Μια ομάδα ανδρών από την ίδια οικογένεια φτάνει στο νεκροταφείο με έξι πτώματα, τυλιγμένα σε πλαστικούς σάκους. Τα τοποθετούν στο έδαφος, προσεύχονται βιαστικά και προχωρούν στην ταφή τους.

Τους ακολουθεί μια άλλη ομάδα που μεταφέρει έντεκα νεκρούς – όλοι τους, μέλη της ίδιας οικογένειας. Ζητούν από τον υπεύθυνο του νεκροταφείου να τους κρατήσει έναν τάφο για το πτώμα του δωδέκατου συγγενή τους που ακόμη δεν έχει ανασυρθεί από τα χαλάσματα…