Στη χώρα μας έχουν φτάσει τα επικαιροποιημένα εμβόλια για τη μετάλλαξη Όμικρον του κορωνοϊού.
Μάλιστα, τη Δευτέρα 12 Σεπτεμβρίου και ώρα 18:00, θα πραγματοποιηθεί στο Υπουργείο Υγείας έκτακτη ενημέρωση για το Εθνικό Σχέδιο Εμβολιαστικής κάλυψης έναντι της νόσου COVID-19 από την Πρόεδρο της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών καθηγήτρια Μαρία Θεοδωρίδου και τον Γενικό Γραμματέα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Μάριο Θεμιστοκλέους.
Κατά την έκτακτη ενημέρωση για τους εμβολιασμούς, θα ανακοινωθεί η ημερομηνία έναρξης των εμβολιασμών με τα επικαιροποιημένα σκευάσματα, καθώς και οι οδηγίες της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών.
Τέσσερις ερωτήσεις και απαντήσεις για τα επικαιροποιημένα εμβόλια
Σημειώνεται ότι η Ελλάδα έχει παραλάβει τα εμβόλια για αρχικά στελέχη 1 και 2 της Όμικρον, ενώ μέχρι το τέλος του χρόνου θα ακολουθήσουν αυτά για τις υποπαραλλαγές 4 και 5 (ή ΒΑ.4 και ΒΑ.5, όπως είναι τα όνοματά τους).
1. Τι διαφορετικό έχουν τα επικαιροποιημένα εμβόλια;
Τα νέα εμβόλια χρησιμοποιούν την ίδια τεχνολογία mRNA με τα αρχικά εμβόλια. Η βασική διαφορά τους είναι είναι ότι τα νέα εμβόλια μπορούν να κωδικοποιήσουν την πρωτεΐνη ακίδα τόσο του αρχικού στελέχους του SARS-CoV-2 όσο και των παραλλαγών της μετάλλαξης Όμικρον.
2. Πόσο αποτελεσματικά θα είναι τα νέα εμβόλια;
Δεν υπάρχουν ακόμη μελέτες σε ανθρώπους σχετικά με την αποτελεσματικότητα των νέων επικαιροποιημένων εμβολίων σε ό,τι αφορά την πρόληψη των επαναμολύνσεων και την παροχή μακροπρόθεσμης ανοσολογικής προστασίας.
Ωστόσο, σε ανθρώπινες κλινικές δοκιμές και εργαστηριακές μελέτες, τόσο οι Pfizer/BioNTech όσο και η Moderna διαπίστωσαν ότι η έκδοση του νέου εμβολίου, η οποία κατευθυνόταν κατά του αρχικού ιού SARS-CoV-2 και ενός προγενέστερου στελέχους της Όμικρον, της BA.1, προκάλεσε ισχυρή ανοσολογική απόκριση και παρείχε μεγαλύτερη προστασία τόσο από το αρχικό στέλεχος όσο και από την παραλλαγή BA.1.
Επιπλέον, οι εταιρείες ανέφεραν ότι ο ίδιος συνδυασμός εμβολίων δημιούργησε μια σημαντική απόκριση αντισωμάτων έναντι των νεότερων υποπαραλλαγών BA.4 και BA.5, αν και αυτή η απόκριση ήταν χαμηλότερη από εκείνη έναντι της BA.1.
Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία από τα προηγούμενα εμβόλια, είναι πολύ πιθανό ότι οι νέες ενισχυτικές εκδόσεις θα συνεχίσουν να προσφέρουν ισχυρή προστασία από σοβαρή νόσηση που μπορεί να οδηγήσει σε νοσηλεία ή θάνατο. Αλλά το αν θα προστατεύουν από επαναμόλυνση και πρωτογενή λοίμωξη είναι κάτι που μένει να φανεί στην πράξη.
3. Θα χρησιμοποιηθούν μόνο ως ενισχυτικές δόσεις;
Τα επικαιροποιημένα εμβόλια μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο ως αναμνηστικά τουλάχιστον δύο μήνες μετά την ολοκλήρωση του αρχικού εμβολιαστικού σχήματος. Το εμβόλιο της Moderna έχει εγκριθεί για χρήση σε άτομα ηλικίας από 18 ετών, ενώ το εμβόλιο Pfizer για άτομα ηλικίας 12 ετών και άνω.
Τα νέα εμβόλια περιέχουν χαμηλότερη δόση mRNA και έτσι προορίζονται μόνο ως ενισχυτικά. Δηλαδή, δεν θα μπορούν να τα λάβουν άτομα που δεν έχουν εμβολιαστεί ποτέ κατά της COVID-19.
4. Θα προστατεύουν από μελλοντικές παραλλαγές του ιού;
Το πόσο καλά θα αποδώσουν τα επικαιροποιημένα εμβόλια έναντι των νέων παραλλαγών που ενδέχεται να προκύψουν θα εξαρτηθεί από τη φύση των μελλοντικών μεταλλάξεων της πρωτεΐνης ακίδας.
Εάν πρόκειται για μικρή μετάλλαξη σε σύγκριση με το αρχικό στέλεχος ή με τις παραλλαγές BA.4 και BA.5, οι νέες δόσεις θα παρέχουν καλή προστασία. Ωστόσο, εάν ένα υποθετικό νέο στέλεχος διαθέτει εντελώς νέες μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη ακίδα του, τότε είναι πιθανό ότι θα μπορούσε ο ιός για άλλη μια φορά να αποφύγει την ανοσολογική προστασία.
Από την άλλη πλευρά, η επιτυχής ανάπτυξη των επικαιροποιημένων εμβολίων καταδεικνύει ότι η τεχνολογία mRNA είναι αρκετά καινοτόμα ώστε – μέσα σε μερικούς μήνες από την εμφάνιση μιας νέας παραλλαγής – να είναι πλέον δυνατή η ανάπτυξη και η κυκλοφορία νέων σκευασμάτων που είναι ειδικά κατασκευασμένα για να καταπολεμήσουν μια αναδυόμενη παραλλαγή.
