Μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας στο Δημόσιο

Από το Δημόσιο τομέα ξεκινά το εθνικό σχέδιο για μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, ένα μέτρο που ανοίγει την βεντάλια της εξοικονόμησης ενέργειας, και βρίσκεται στον πυρήνα και των ευρωπαϊκών κατευθύνσεων για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης.

Οι υπουργοί Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, Εσωτερικών Μάκης Βορίδης και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης, σε κοινή συνέντευξη Τύπου παρουσίασαν τα «Μέτρα για την εξοικονόμηση ενέργειας στο Δημόσιο».

Τα μέτρα προβλέπουν “πάγο” στις προσλήψεις και την συμμετοχή στην κινητικότητα για τους φορείς του Δημοσίου που δεν εφαρμόζουν στοιχειώδη μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας εξετάζει η κυβέρνηση, ενώ παράλληλα σχεδιάζονται κίνητρα και για τους πολίτες που θα επιτυγχάνουν εξοικονόμηση ενέργειας.

Ο Κώστας Σκρέκας ανακοίνωσε τρεις βασικες δράσεις:

-Προωθούμε άμεσα μέτρα με στόχο τη μείωση της κατανάλωσης 10% το επόμενο διάστημα με τελικό στόχο τη μείωση το 30% μέχρι το 2030

-Δημιουργούμε ψηφιακό σύστημα παρακολούθησης της κατανάλωσης

– Θεσπίζουμε κίνητρα και αντικίνητρα.

Ο υπουργός Ενέργειας ζήτησε επίσης:

-Για τα κτήρια του δημοσίου αρχικά οι δημόσιοι φόρεις να ορίσουν ενεργειακό υπεύθυνο για τον έλεγχο των κτηρίων και των εγκαταστάσεων.

-Συστήνουμε συντήρηση κλιματιστικών και ρύθμιση για την ορθολογική ενεργειακή κρίση.

-Ζητάμε από όσους εργάζονται στο δημόσιο να λάβουν μέτρα για την εξοικονόμηση ενέργειας.

-Κατά την αποχώρηση των εργαζομένων θα πρέπει να μεριμνούν για κλείσιμο ηλεκτρικών υπολογιστών και φωτισμού. Ο ενεργειακός υπεύθυνος θα ορίζει ανά όροφο έναν υπάλληλο που θα αποχωρεί τελευταίος.

-Για τον οδοφωτισμό των πόλεων προτείνουμε τη βελτιστοποίηση του οδοφωτισμού, την περιορισμένη λειτουργία καλλωπιστικού φωτισμού που μπορεί να μειώσει 35-50% την κατανάλωση.

-Τη Δευτέρα 12/9 ξεκινά η πλατφόρμα του προγράμματος Ηλέκτρα για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων του δημοσίου με προυπολογισμό 640 εκατ. ευρώ.

-Ανάλογες συστάσεις και κίνητρα θα ανακοινωθούν το επόμενο διάστημα και για ιδιωτικό τομέα και νοικοκυριά.

Όπως διευκρίνισε μετά από σχετική ερώτηση «το επόμενο διάστημα θα υπάρξουν συστάσεις στον ιδιωτικό τομέα και τα νοικοκυριά. Θα υπάρξει μια επικοινωνιακή καμπάνια για να βοηθήσει τους πολίτες αλλά και σχήματα κινήτρων που θα συνδυάζονται με τη μείωση κατανάλωσης στα νοικοκυριά, ενδεχομένως και στις επιχειρήσεις».

Οι κυρώσεις

“Από τους 2495 φορείς του Δημοσίου μόνο οι 221 έχουν ορίσει ενεργειακό υπεύθυνο”, ανέφερε ο κ. Βορίδης σημειώνοντας ότι πλήθος φορέων μπορεί να είναι πολύ μικρές οντότητες (π.χ. σχολικές επιτροπές) που δεν έχουν την ίδια βαρύτητα στην κατανάλωση με ένα υπουργείο.

“Εν πολλοίς τα περισσότερα υπουργεία και 90 Δήμοι έχουν συμμορφωθεί αλλά πρέπει να συμμορφωθούν και οι εποπτευόμενοι φορείς”, είπε. Σημείωσε ωστόσο πως “πέρα από το οικονομικό υπάρχει και ένα ηθικό ζήτημα: όταν βρισκόμαστε στην σημερινή κατάσταση και δεχόμαστε επίθεση και ζητάμε από όλους εξοικονόμηση ενέργειας δεν μπορεί να μην πρωτοστατεί το Δημόσιο και οι φορείς του”.

Για τους λόγους αυτούς πρόσθεσε ο υπουργός, θα εξεταστεί αν οι φορείς του Δημοσίου που δεν έχουν συμμορφωθεί, θα ενταχθούν ή όχι στον προγραμματισμό των προσλήψεων που θα κυρωθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο στα τέλη Σεπτεμβρίου όπως και στον δεύτερο κύκλο κινητικότητας που ξεκινά τον Οκτώβριο.

“Θα είμαστε αυστηροί στο ζήτημα αυτό, γιατί ζητάμε κάτι αρκετά απλό”, κατέληξε ο κ. Βορίδης.

Θ. Σκυλακάκης: Στα 700 εκατ. ευρώ το κόστος του ρεύματος στο Δημόσιο, το 2021

Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θόδωρος Σκυλακάκης, αναφέρθηκε στο κόστος της ενέργειας, επισημαίνοντας ότι το ρεύμα κόστισε 700 εκατ. ευρώ στο δημόσιο το 2021.

Εξειδικεύοντας τις κυρώσεις, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θεόδωρος Σκυλακάκης, επεσήμανε πως «αν επιτευχθεί η εξοικονόμηση θα γλιτώσουμε πληρωμές με 240 ευρώ/μεγαβατώρα, δηλαδή 12-14 φορές πάνω από ό,τι συνέβαινε πριν. Αν μιλάγαμε για βενζίνη δηλαδή θα είχαμε βενζίνη στα 10 ευρώ/λίτρο».

Στην προσπάθεια αυτή, «φτιάξαμε μια πλατφόρμα στην οποία πρέπει να ενταχθούν όλα τα κτήρια και οι δομές του Δημοσίου λογαριασμό-λογαριασμό και θέλουμε να ταυτίσουμε αυτούς τους λογαριασμούς με πρόσωπα και τα μέτρα εξοικονόμησης ώστε να παρακολουθούμε τι επιτυγχάνεται. Η πλατφόρμα ήδη λειτουργεί εδώ και 1,5 μήνα».

Η ΚΥΑ για την εξοικονόμηση

Παράλληλα σημείωσε ότι, «σε Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ – ΦΕΚ Β3424/2-7-2022) έχουμε εξειδικεύσει τα μέτρα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και την εξοικονόμηση ενέργειας σε κτίρια και εγκαταστάσεις φορέων του δημοσίου τομέα.

Ο στόχος αναφορικά με τη μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας ορίστηκε στο 10% τουλάχιστον, σε σχέση με τις καταναλώσεις της ίδιας χρονικής περιόδου του 2019, για τον πρώτο χρόνο εφαρμογής των μέτρων. Για τα επόμενα έτη ο στόχος θα επαναπροσδιοριστεί».

Στα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας περιλαμβάνονται πρωτοβουλίες, όπως για παράδειγμα:

– Συντήρηση συστημάτων θέρμανσης και ψύξης, συμπεριλαμβανομένων των κλιματιστικών μονάδων, τουλάχιστον μία φορά κατ’ έτος.

– Καθορισμός εσωτερικής θερμοκρασίας κτιρίων (μέγιστης/ελάχιστης). Η εσωτερική θερμοκρασία των κτιρίων γραφείων του Δημοσίου και του ευρύτερου δημοσίου τομέα, κατά τη θερινή περίοδο τηρείται στους 27ο C και κατά τη χειμερινή στους 19ο C.

– Απενεργοποίηση ψύξης/θέρμανσης σε χώρους και ώρες που δεν υπάρχουν εργαζόμενοι.

– Απενεργοποίηση εξοπλισμού γραφείου και φωτισμού σε χώρους και ώρες που δεν υπάρχουν εργαζόμενοι.

– Χρήση του νυχτερινού αερισμού το καλοκαίρι και κατάλληλη σκίαση των κτιρίων, ανάλογα με την εποχή και μέτρα εξοικονόμησης σε ό,τι αφορά στον οδοφωτισμό και στην χρήση ηλεκτροφόρου εξοπλισμού.

Πλατφόρμα εφαρμογής

Η παρακολούθηση υλοποίησης των δράσεων και της πορείας των καταναλώσεων ηλεκτρικής ενέργειας για την επίτευξη του στόχου μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας, τουλάχιστον κατά 10%, γίνεται μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας: publicenergysavings.gov.gr, η οποία έχει τεθεί σε λειτουργία.

Για την εφαρμογή των μέτρων στα κτίρια, τις εγκαταστάσεις και τις υποδομές του δημοσίου τομέα ακολουθείται η εξής διαδικασία:

Η σύνδεση, κατά την αρχική πιστοποίηση εισόδου στην εφαρμογή, γίνεται από τον υπεύθυνο ενεργειακών υποδομών/εγκαταστάσεων του φορέα.

Για τον σκοπό αυτόν, αξιοποιεί τους μοναδικούς κωδικούς – διαπιστευτήρια (taxisnet) της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, που αφορούν στον Α.Φ.Μ. κάθε φορέα.

Μετά την αρχική πιστοποίηση, η είσοδος κάθε φορέα στην εφαρμογή πραγματοποιείται από τους διοικητικούς υπευθύνους (για το σύνολο των εγκαταστάσεων κάθε φορέα ορίζονται ένας ή περισσότεροι).

Σε αυτή την περίπτωση, η σύνδεση γίνεται με τη χρήση των «Κωδικών Δημόσιας Διοίκησης» της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.

Η ηλεκτρονική διασταύρωση των απαραίτητων στοιχείων για την παρακολούθηση της υλοποίησης των δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας στο Δημόσιο και της πορείας των καταναλώσεων ηλεκτρικής ενέργειας πραγματοποιείται μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης.

Στόχος μας είναι η αλλαγή συμπεριφοράς, σε σχέση με την επιμέλεια διαχείρισης της ενέργειας. Για παράδειγμα, όταν υπάρχει αρκετό ηλιακό φως δεν χρειάζεται να έχουμε ανοιχτά τα φώτα στο κτίριο. Τα φώτα στους διαδρόμους δεν θα έπρεπε να είναι αναμμένα, εάν δεν υπάρχει κάποιος εργαζόμενος. Όταν δουλεύει η κεντρική θέρμανση και επιτυγχάνεται ικανοποιητική θέρμανση στο κτίριο, δεν υπάρχει λόγος να λειτουργούν, παράλληλα, τα air condition. Στις αθλητικές εγκαταστάσεις, οι θερμαινόμενες πισίνες εάν σκεπάζονται καταναλώνουν πολύ λιγότερη ενέργεια. Ένας χώρος, όπου δεν υπάρχει επισκεψιμότητα δεν χρειάζεται να θερμαίνεται ή να φωτίζεται τις ώρες που παραμένει κλειστός, κ.ά.

Κίνητρα και αντικίνητρα για την εφαρμογή των μέτρων από πλευράς Υπουργείου Οικονομικών

Πρώτον, για όσο καιρό ένας φορέας δεν εφαρμόζει, διοικητικά, την παραπάνω ΚΥΑ περί εξοικονόμησης ενέργειας, δεν θα αξιολογούνται αιτήματα για ενισχύσεις από το τακτικό και ειδικό αποθεματικό και για πρόσθετη χρήση ταμειακών διαθεσίμων, τόσο για κάλυψη του πρόσθετου ενεργειακού κόστους όσο και για άλλες έκτακτες δαπάνες, μη αναγκαστικού χαρακτήρα. Πρακτικά αυτό θα συμβαίνει, για παράδειγμα, σε περιπτώσεις παράληψης διορισμού διοικητικών και ενεργειακών υπευθύνων, αλλά και μη εκτέλεσης των καθηκόντων από τους διορισθέντες.

Δεύτερον, για τους Δήμους η εξοικονόμηση ενέργειας, κατά 10%, αποτελεί δεσμευτικό στόχο ειδικά σε ό,τι αφορά στον οδοφωτισμό. Όπου ο στόχος δεν επιτυγχάνεται, το Κράτος δεν θα ενισχύσει οικονομικά τους Δήμους για τους λογαριασμούς ενέργειας στο δεύτερο εξάμηνο του έτους, όπως έκανε στο πρώτο. Δεν μπορεί ο Έλληνας φορολογούμενος να επιβαρύνεται για τις δαπάνες οδοφωτισμού που αφορούν στον Δημότη και είναι ανταποδοτικές -ειδικά με τις σημερινές, ακραίες τιμές ενέργειας- αν δεν υφίσταται μια επαρκής προσπάθεια εξοικονόμησης από την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Τρίτον, για όσες υπηρεσίες του Δημοσίου προβλέπεται μπόνους, θα προστεθεί ο στόχος να πετύχουν και εξοικονόμηση της κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος κατά 10% το τελευταίο τρίμηνο του έτους (συγκριτικά με το αντίστοιχο περυσινό χρονικό διάστημα). Βασική προϋπόθεση σε σχέση με την στοχοθεσία θα είναι να μην υπάρχουν σημαντικές αλλαγές στις πραγματικές ενεργειακές ανάγκες του φορέα, π.χ. λόγω διαφορετικών καιρικών συνθηκών κ.λπ.

Τέταρτον, όσες Υπηρεσίες πετύχουν 15% εξοικονόμηση στην κατανάλωση ενέργειας, δηλαδή 5% παραπάνω του στόχου, θα το δουν αυτό το επιπλέον 5% στον προϋπολογισμό τους, του επόμενου έτους.

Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο συστηματοποίησης της προσπάθειας εξοικονόμησης ενέργειας στο Δημόσιο θα αναπτύξουμε επιπρόσθετες δράσεις, που θα βοηθήσουν στην άμεση επίτευξη των στόχων μείωσης της κατανάλωσης.

Βασικό εργαλείο θα είναι ομάδες (task force), με ειδικούς ενεργειακούς αναλυτές. Οι ομάδες αυτές θα αναλαμβάνουν δράσεις όπως:

– Ενημέρωση, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση τόσο των ενεργειακών υπευθύνων ανά κτίριο όσο και των εργαζομένων

– Ενεργειακός έλεγχος ανά κτίριο και εφαρμογή ειδικής μεθοδολογίας για τη βέλτιστη διαχείριση ενέργειας

– Διαμόρφωση και εφαρμογή, πιλοτικά αρχικά, εξειδικευμένων ανά κτίριο διαδικασιών λειτουργίας

– Έλεγχος κατανάλωσης σε πραγματικό χρόνο και υποστήριξη των ενεργειακών υπευθύνων στη διερεύνηση δυνατοτήτων μείωσης κόστους

– Έλεγχος εφαρμογής των δράσεων μείωσης κόστους και συνεχής βελτίωση/προσαρμογή

Μέτρα στην Ευρώπη

Μπροστά τις αυξανόμενες τιμές της ενέργειας οι χώρες της ΕΕ λαμβάνουν μέτρα τόσο για την ανακούφιση νοικοκυριών και επιχειρήσεων, όσο και για την εξοικονόμηση ενέργειας.

Στην Ιταλία παραδείγματος χάριν ένα από τα μέτρα αφορά στη ρύθμιση των θερμοστατών στα δημόσια κτίρια στους 19 ° Κελσίου, έναν βαθμό χαμηλότερα σε σχέση με το παρελθόν.

Στη Γερμανία τα πρώτα μέτρα ήδη έχουν τεθεί σε εφαρμογή και μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν μέγιστη θερμοκρασία στα δημόσια κτίρια στους 19 βαθμούς Κελσίου, κατάργηση της θέρμανσης διαδρόμων και κλιμακοστασίων, ενώ μνημεία και δημόσια κτίρια δεν θα φωτίζονται πλέον τη νύχτα.

Στην Αυστρία από την άλλη ανακοινώθηκε ότι η Βιέννη θα κρατήσει σβηστά τα διάσημα χριστουγεννιάτικα λαμπιόνια στο ιστορικό κέντρο, ενώ στις υπαίθριες χριστουγεννιάτικες αγορές ο φωτισμός θα ανάβει μια ώρα αργότερα από ό,τι μέχρι πέρυσι.