Η εξεύρεση εναλλακτικών τρόπων εισαγωγής σιτηρών από την Ουκρανία μέσω της…χερσαίας οδού, δηλαδή οδικώς μέσω π.χ. Πολωνίας και Ρουμανίας, καθώς και ο εφοδιασμός περισσότερων ποσοτήτων από άλλες χώρες, αποτελούν τις λύσεις για να εξασφαλιστεί επάρκεια σε ορισμένα δημητριακά στην Ελλάδα, μετά την αναστολή εκ μέρους της Ρωσίας της συμφωνίας που επέτρεπε τις εξαγωγές σιτηρών από την Ουκρανία μέσω της Μαύρης Θάλασσας.
Σε κάθε περίπτωση, όπως αναφέρουν, η περιορισμένη χωρητικότητα και το υψηλό κόστος πετρελαίου που συνοδεύει τη μεταφορά μέσω φορτηγών δεν μπορεί σε κανένα επίπεδο να ανταγωνιστεί τη μεταφορά των προϊόντων μέσω θαλάσσης.
«Μπλοκ» σε 218 πλοία
Σύμφωνα με την ουκρανική κυβέρνηση, έχουν «μπλοκαριστεί» 218 πλοία που δραστηριοποιούνται στις εξαγωγές σιτηρών. Από αυτά, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία:
- 22 είναι φορτωμένα και βρίσκονται «κολλημένα» στα λιμάνια,
- 95 είναι φορτωμένα και έτοιμα να αναχωρήσουν από τα λιμάνια,
- 108 περιμένουν για επιθεώρηση.
Σημειώνεται πάντως ότι χθες συνεχίστηκε η μεταφορά ουκρανικού σιταριού μέσω 16 πλοίων από τα τουρκικά χωρικά ύδατα και μάλιστα με αυξημένους όγκους σε σχέση με τον μέσο ημερήσιο όρο, καθώς ξεπέρασαν τους 354.000 τόνους
Συνολικά, περισσότεροι από 9 εκατομμύρια τόνοι καλαμποκιού, σιταριού, προϊόντων ηλίανθου, κριθαριού, ελαιοκράμβης και σόγιας έχουν εξαχθεί στο πλαίσιο της συμφωνίας που υπογράφηκε στις 22 Ιουλίου και τέθηκε σε εφαρμογή από την 1η Αυγούστου.
Σύμφωνα με αναλυτές στο Bloomberg, oι παραγγελίες σιτηρών είχαν ήδη εξαντληθεί λόγω των ανησυχιών ότι η συμφωνία θα λήξει και η Ουκρανία είχε επίσης εκφράσει ανησυχίες για την αυξανόμενη συσσώρευση πλοίων που περιμένουν για επιθεώρηση ως μέρος της συμφωνίας.
Οι ίδιοι αναλυτές τονίζουν δε πως, ενώ οι τιμές των σιτηρών μειώθηκαν τους τελευταίους μήνες, η υψηλή τιμή του δολαρίου έχει οδηγήσει σε αύξηση των τιμών των προϊόντων σε πολλές χώρες, με τους εισαγωγείς να δυσκολεύονται να πραγματοποιήσουν πληρωμές και τον κίνδυνο των ελλείψεων να αυξάνεται συνεχώς.
Η εικόνα της αγοράς δημητριακών στην Ελλάδα
Σε ό,τι αφορά στις τιμές δημητριακών στη χώρα μας, οι αυξήσεις το 2022 είναι σημαντικές σε σχέση με πέρυσι. Ειδικότερα, σύμφωνα με στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας, οι τιμές είναι υψηλότερες κατά:
- 48% στον αραβόσιτο ζωοτροφής
- 47,75% στο σιτάρι ζωοτροφής
- 46,15% στο μαλακό σιτάρι
- 35,1% στο κριθάρι ζωοτροφής
- 7,9% στο σκληρό σιτάρι
Η χώρα μας είναι αυτάρκης και εξάγει σκληρό σιτάρι, ενώ έχει έλλειμμα σε μαλακό σιτάρι, ενώ από την Ουκρανία και τη Ρωσία εισάγει και σημαντικές ποσότητες σε καλαμπόκι και κριθάρι.
Στον τομέα της μεταποίησης, θυμίζουμε ότι και στο ξεκίνημα του πολέμου στην Ουκρανία, οι ελληνικές βιομηχανίες αλεύρων είχαν βρει εναλλακτικούς προμηθευτές σε σιτάρι, π.χ. από βαλκανικές χώρες κυρίως, καθώς επίσης και από άλλες χώρες της ΕΕ και τον Καναδά. Βέβαια, σε αρκετές περιπτώσεις η προμήθεια σε πρώτη ύλη γίνεται σε υψηλότερες τιμές, μετακυλίοντας την αύξηση του κόστους στην τελική τιμή των προϊοντων.
Αρνητικές επιπτώσεις σε παραγωγούς, φούρνους και καταναλωτές
Από την πλευρά των Ελλήνων παραγωγών, οι συνεχιζόμενες αυξήσεις του κόστους παραγωγής, δηλαδή σε ενέργεια, μεταφορές και λιπάσματα αλλά και τα ακραία καιρικά φαινόμενα, απειλούν τη βιωσιμότητα πολλών αγροτικών εκμεταλλεύσεων.
Επίσης, αυξήθηκαν τα κόστη υλικών συσκευασίας, το εργατικό κόστος, το μεταφορικό κόστος, αυξάνοντας την τιμή του τελικό προϊόντος, πλήττοντας τους καταναλωτές.
Όπως φαίνεται από την κατάσταση της αγοράς, η αύξηση των τιμών στην πρώτη ύλη, σε συνδυασμό με την αύξηση του κόστους της ενέργειας, επηρεάζει αρνητικά την κατανάλωση ψωμιού στη χώρα, η οποία σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς εμφανίζει μείωση κατά 20%, με αρνητικές συνέπειες στον κλάδο της αρτοποιίας.
