Oι διεθνείς αγορές υποδέχθηκαν με ανησυχία τη νέα εβδομάδα, καθώς τα αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία δέχθηκαν νέο πλήγμα — αυτή τη φορά όχι λόγω δασμών, αλλά εξαιτίας του αυξανόμενου προβληματισμού για τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους των ΗΠΑ. Η αναταραχή προκλήθηκε από την υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης των ΗΠΑ από τον οίκο Moody’s, με άμεσο αντίκτυπο στις αποδόσεις των ομολόγων, το δολάριο και τις αγορές μετοχών.

Υποβάθμιση με ηχηρό μήνυμα

Το βράδυ της Παρασκευής, η Moody’s αφαίρεσε από τις Ηνωμένες Πολιτείες την κορυφαία αξιολόγηση Αaa, υποβαθμίζοντας τη χώρα σε Αa1. Ο οίκος επέρριψε ευθύνες τόσο στον Πρόεδρο Τραμπ όσο και στο Κογκρέσο για το αυξανόμενο δημοσιονομικό έλλειμμα, το οποίο εκτιμάται πως φτάνει τα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως — ποσοστό άνω του 6% του ΑΕΠ.

Η Moody’s προειδοποιεί ότι το έλλειμμα μπορεί να εκτιναχθεί στο 9% του ΑΕΠ έως το 2035, εξαιτίας της αύξησης των δαπανών πρόνοιας, των πληρωμών τόκων και της απουσίας αντισταθμιστικών φορολογικών εσόδων. Το χρέος των ΗΠΑ εκτιμάται ότι θα αγγίξει το 107% του ΑΕΠ μέχρι το 2029 — ξεπερνώντας ακόμη και τα επίπεδα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Αντιδράσεις στις αγορές: Ανοδικά οι αποδόσεις, καθοδικά οι δείκτες

Οι αποδόσεις των 10ετών ομολόγων αυξήθηκαν κατά 4 μονάδες βάσης στο 4,52%, ενώ εκείνες των 30ετών κινήθηκαν προς το 5% — ψυχολογικό όριο που, αν διασπαστεί, επαναφέρει τις αποδόσεις στα υψηλά του 2023 (5,18%), τα υψηλότερα από το 2007.

Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για τον δείκτη S&P 500 υποχώρησαν άνω του 1% στην ασιατική συνεδρίαση, ενώ το ETF του S&P 500 είχε ήδη υποχωρήσει 1% μετά την ανακοίνωση της Moody’s την Παρασκευή. Παρόμοια πτώση σημείωσαν και τα συμβόλαια του Nasdaq 100.

Παρότι η άνοδος των αποδόσεων τυπικά ενισχύει το δολάριο, αυτή τη φορά οι αγορές δείχνουν να εστιάζουν περισσότερο στον αυξημένο δημοσιονομικό κίνδυνο: ο δείκτης του Bloomberg για το αμερικανικό νόμισμα υποχώρησε στα χαμηλά του Απριλίου.

Αντιφατικά μηνύματα από αξιωματούχους και επενδυτές

Ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ επιχείρησε να καθησυχάσει, δηλώνοντας στο NBC πως «οι οίκοι αξιολόγησης συνήθως ακολουθούν τις εξελίξεις» και ότι η κυβέρνηση Τραμπ παραμένει δεσμευμένη στη μείωση των δαπανών. Παράλληλα, όμως, το Κογκρέσο εργάζεται σε νέο νομοσχέδιο για φόρους και δαπάνες, που εκτιμάται ότι θα προσθέσει 3,8 τρισ. δολάρια στο χρέος μέσα στην επόμενη δεκαετία — ποσό που πιθανώς να αυξηθεί, αν μονιμοποιηθούν προσωρινές διατάξεις.

Οι αναλυτές της Barclays θεωρούν ότι η υποβάθμιση δεν θα έχει άμεσες πρακτικές συνέπειες: «Από το 2011, όταν η S&P υποβάθμισε τις ΗΠΑ, η επίδραση τέτοιων κινήσεων στις αγορές ήταν περιορισμένη», σημειώνουν. Ωστόσο, άλλοι αναλυτές προειδοποιούν ότι η σταδιακή διάβρωση της εμπιστοσύνης στα αμερικανικά ομόλογα μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην παγκόσμια θέση του δολαρίου.

“Απώλεια εμπιστοσύνης” βλέπει η Λαγκάρντ

Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, χαρακτήρισε «παράδοξη» την πτώση του δολαρίου παρά την άνοδο των επιτοκίων, αποδίδοντάς την στην «αβεβαιότητα και την απώλεια εμπιστοσύνης στις πολιτικές των ΗΠΑ» σε τμήματα των διεθνών αγορών.

Συγχρόνως, το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε ότι η Κίνα μείωσε τις συμμετοχές της σε Treasuries τον Μάρτιο. Αν και δεν πρόκειται για μαζική εκποίηση, η τάση αυτή ενισχύει τις ανησυχίες για μείωση της παγκόσμιας ζήτησης για αμερικανικά ομόλογα, ενώ ενδέχεται να δυσχεράνει τις χρηματοδοτικές ανάγκες της κυβέρνησης.

Αυξανόμενο κόστος, περιορισμένη ευελιξία

Οι αποδόσεις σταθερά πάνω από το 5% σημαίνουν όχι μόνο αύξηση του κόστους εξυπηρέτησης του χρέους, αλλά και δυσκολίες στην προσπάθεια δημοσιονομικής προσαρμογής. Όπως σημείωσε η Subadra Rajappa της Société Générale, «η αποδυνάμωση του καθεστώτος “ασφαλούς καταφυγίου” των Treasuries έχει συνέπειες για το δολάριο και τη διάθεση ξένων επενδυτών για αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία».

Καθώς πλησιάζει η προεκλογική περίοδος στις ΗΠΑ και οι δημοσιονομικές δεσμεύσεις παραμένουν ασαφείς, η αγορά καλείται να αποτιμήσει έναν νέο συνδυασμό: υψηλό κόστος δανεισμού, περιορισμένη πολιτική συναίνεση και αβεβαιότητα για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των αμερικανικών δημοσιονομικών μεγεθών.

Διαβάστε ακόμη: