Το ματς στο γήπεδο King Abdullah Sports City στη Μπουράιντα είχε την συνηθισμένη ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα. Φίλαθλοι με κίτρινες φανέλες χτυπούσαν τύμπανα και φώτιζαν τον ουρανό με φωτοβολίδες.
Ο αγώνας ανάμεσα στην Αλ Τααβόν και την Αλ Ριάντ στο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου Σαουδικής Αραβίας πέρα από το πάθος για το παιχνίδι κατέδειξε και ένα άλλο στοιχείο: Πώς σε μία προσπάθεια το δημοφιλές άθλημα να μετατραπεί σε οικονομική δύναμη του βασιλείου, θα χρειαστεί να δαπανηθούν τεράστια χρηματικά ποσά.
Τον τελευταίο καιρό η Σαουδική Αραβία κάνει πολύ θόρυβο: Έχει ξοδέψει 1 δισ. δολάρια για να προσελκύσει παίκτες από την Ευρώπη και θα φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο το 2034. Στην πρωτεύουσα της συντηρητικής Κασίμ, ωστόσο, οι φίλαθλοι δεν έχουν ακόμα συνηθίσει στην ιδέα ότι η νέα Σαουδική Αραβία αφήνει πίσω της ορισμένες από τις κοινωνικές νόρμες της παλιάς Σαουδικής Αραβίας.
Γυναίκες και άνδρες θα βρίσκονται μαζί στο 24.000 θέσεων στάδιο, με τις περισσότερες γυναίκες φιλάθλους να προτιμούν να κάθονται στο οικογενειακό τμήμα πάνω από την εξέδρα VIP. Παρότι είναι σχετικά μικρός ο αριθμός των γυναικών, κάτι τέτοιο είναι πρωτοφανές και θα φάνταζε αδιανόητο μέχρι το 2018.
Ένα φορτηγάκι με αυτοσχέδιο μιναρέ κάλεσε για προσευχή το ηλιοβασίλεμα. Οι οπαδοί συγκεντρώθηκαν στο πίσω μέρος του κινητού τζαμιού και έπλυναν με νερό τα χέρια τους. Σε αντίθεση με τις προηγούμενες χρονιές, οι ώρες έναρξης των αγώνων είναι πλέον προγραμματισμένες με τους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς και όχι με τους ιμάμηδες. «Αυτή είναι μια απαράδεκτη δικαιολογία», δήλωσε ο Χασάν, ένας 33χρονος οπαδός της Αλ Τααβόν καθώς ετοιμαζόταν με ένα φίλο του να φύγει μετά τον αγώνα.
Δεν είναι οι μόνοι που αντιδρούν. Ο Φαϊσάλ, οπαδός της Αλ Τααβόν, πήγε να προσευχηθεί και έπειτα από εννέα λεπτά έχασε το πρώτο γκολ του Βραζιλιάνου επιθετικού Ζοάο Πέντρο. Ο φίλος του που έμεινε για να κρατήσει τις θέσεις πήγε να προσευχηθεί όταν επέστρεψε ο Φαϊσάλ, αλλά έχασε τη στιγμή που σκόραρε το δεύτερο γκολ ο Σαουδάραβας αμυντικός Γουαλίντ Αλ-Αχμέντ.
Υπό τον πρίγκιπα διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν το βασίλειο υπέστη σημαντικές αλλαγές τα τελευταία επτά χρόνια, καθώς χαλάρωσε τη «γροθιά» των υπερσυντηρητικών κληρικών Ουαχάμπι, ενώ παράλληλα κατέστειλε τις διαφωνίες.
Στόχος του είναι η εφαρμογή του κυβερνητικού προγράμματος Όραμα 2030, στο πλαίσιο του οποίου επιθυμεί να δώσει νέα πνοή στην οικονομία -η οποία βασίζεται στο πετρέλαιο- αναπτύσσοντας νέες πηγές οικονομίας όπως η ψυχαγωγία των νέων. Το ποδόσφαιρο είναι ένα τέτοιο μέσο.
Σκοπός είναι η οικονομική ανάπτυξη της τάξης του 2,5% από τον αθλητισμό. Άλλωστε, τα τελευταία χρόνια η Σαουδική Αραβία φιλοξενεί υψηλού επιπέδου αθλητικά γεγονότα όπως οι αγώνες της Φόρμουλα 1 και το Ράλι Ντακάρ. Τον Δεκέμβριο, το Παγκόσμιο Κύπελλο ποδοσφαίρου έρχεται στην Τζέντα.
Η δημιουργία ενός πλούσιου τοπικού πρωταθλήματος αποτελεί μέρος αυτής της στρατηγικής. Το σαουδαραβικό ταμείο πλούτου, στο οποίο ανήκει η ομάδα της αγγλικής Premier League Newcastle United, απέκτησε μερίδιο 75% σε τέσσερις τοπικούς συλλόγους: Αλ Νασρ, Αλ Ιτιχάντ, Αλ Αχλί, Αλ Χιλάλ. Στόχος είναι να τετραπλασιαστούν τα ετήσια έσοδα του πρωταθλήματος σε 480 εκατ. δολάρια μέχρι το 2030. Αυτό απαιτεί ραδιοτηλεοπτικά μέσα για την προβολή των αγώνων και περισσότερους θεατές.
Το επόμενο βήμα ήταν να αγοραστούν αστέρια του ποδοσφαίρου, ξεκινώντας με την υπογραφή από την Αλ Νασρ του Πορτογάλου Κριστιάνο Ρονάλντο για 200 εκατ. δολάρια ετησίως το 2022. Το καλοκαίρι ακολούθησαν ο Νεϊμάρ της Βραζιλίας και ο Καρίμ Μπενζεμά της Γαλλίας.
Αλλά υπάρχει ακόμη πολύς ακόμα δρόμος. Το Πρωτάθλημα ποδοσφαίρου Σαουδικής Αραβίας είχε κατά μέσο όρο 8.100 θεατές ανά αγώνα τη φετινή σεζόν, αριθμός μικρότερος από την τρίτη κατηγορία του αγγλικού ποδοσφαίρου. Το γήπεδο της Μπουράιντα, σχεδόν 3 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Ριάντ, είχε γεμίσει μόνο κατά το 1/3 στα τέλη Σεπτεμβρίου για τον τοπικό αγώνα παρόλο που τα παιχνίδια στην πρωτεύουσα εξαντλήθηκαν.
«Οι ξένοι παίκτες είναι ένα σημαντικό ατού για το τουρνουά», δήλωσε ο 23χρονος Μαζέντ Αλ-Ντοσάρι οπαδός της Αλ Τααβόν ενώ παρακολουθούσε τον αγώνα με τέσσερις φίλους του. «Τώρα χρειαζόμαστε απλώς νέα γήπεδα και υποδομές για να κάνουμε το τουρνουά καλύτερο και ισχυρότερο», πρόσθεσε.
Σε αντίθεση με την αποτυχημένη προσπάθεια της Κίνας να δημιουργήσει μια ισχυρή εγχώρια διοργάνωση με ξένα ταλέντα, η Σαουδική Αραβία έχει μεγάλη ποδοσφαιρική παράδοση. Η παλαιότερη ομάδα της, η Αλ Ιτιχάντ ιδρύθηκε το 1927, την ίδια εποχή με την AΣ Ρόμα, μια από τις πιο γνωστές ομάδες της Ευρώπης. Το άθλημα άρχισε να οργανώνεται υπό τον βασιλιά Σαούντ μπιν Αμπντούλ Αζίζ Αλ Σαούντ και η εθνική ένωση ιδρύθηκε το 1956, την ίδια χρονιά που ξεκινούσε ο πρόδρομος του κορυφαίου Champions League της Ευρώπης.
Μέχρι το 1978, η Αλ Χιλάλ υπέγραψε διετές συμβόλαιο πολλών εκατομμυρίων δολαρίων με τον Βραζιλιάνο αστέρα Ρομπέρτο Ριβελίνο. Η κίνηση αυτή θεωρήθηκε πρωτοποριακή για την εποχή, αν και τίποτα δε συγκρίνεται με αυτό που συμβαίνει τώρα.
Η συμφωνία για τις προγραμματισμένες ώρες έναρξης με 44 ραδιοτηλεοπτικούς φορείς εξέπληξε τους οπαδούς στην Μπουράιντα. Βέβαια, αυτή ήταν η μικρότερη έκπληξη γιατί θα ακολουθούσε η απόφαση για τις γυναίκες φιλάθλους.
Το 2015, ένα χρόνο πριν την εφαρμογή του Οράματος 2030, μια γυναίκα συνελήφθη όταν προσπάθησε να παρακολουθήσει τον αγώνα μεταξύ της Αλ Ιτιχάντ της Τζέντα και της Αλ Σαμπάμπ του Ριάντ. Τρία χρόνια αργότερα, επετράπη στις γυναίκες φιλάθλους να παρακολουθούν ποδοσφαιρικούς αγώνες.
Στο γήπεδο Αλ Αουάλ Παρκ της Αλ Νασρ στο Ριάντ ο χώρος γέμισε με περίπου 23.000 φιλάθλους για την αναμέτρηση με την Αλ Άχλι. Η Ναρ, φίλαθλος της Αλ Νασρ με ένα τατουάζ με το έμβλημα του συλλόγου στον καρπό της, ήταν στον αγώνα μαζί με άλλες δύο γυναίκες. Δεν φορούσε μαντίλα, παρά μόνο μια λαδί αμπάγια πάνω από τα ρούχα της.
«Είναι καταπληκτικό», δήλωσε η 35χρονη Ναρ, όταν ο Ρονάλντο σκόραρε δύο φορές για την Αλ Νασρ. «Αυτό το παιχνίδι ήταν sold out μέσα σε μια ώρα, πριν από ένα μήνα. Ήμουν τυχερή που βρήκα ένα εισιτήριο», είπε.
Οι Σαουδάραβες θα πρέπει να συνηθίσουν τις γυναίκες στο γήπεδο. Η κυβέρνηση ξεκίνησε το πρώτο επίσημο γυναικείο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου τον Οκτώβριο του 2022, με τη συμμετοχή οκτώ ομάδων, μεταξύ των οποίων η Αλ Ιτιχάντ, η Αλ Χιλάλ και η Αλ Νασρ.
Η 24χρονη φοιτήτρια Ιατρικής Χάλα Κασόγκι που εκπροσωπεί την Αλ Ιτιχάντ στην Τζέντα, άρχισε να παίζει σε ηλικία εννέα ετών. Τον περασμένο Απρίλιο υπέγραψε συμβόλαιο με την Αλ Ιτιχάντ. Μαζί με άλλες 20 παίκτριες η Κασόγκι πρέπει να φοράει κολάν όταν παίζει, αν και δεν απαιτείται μαντήλα στο κεφάλι, είπε, προσθέτοντας ότι είχε κάποιες επιφυλάξεις για το πώς θα την αντιμετώπιζε ο κόσμος ως γυναίκα ποδοσφαιρίστρια. «Η κοινωνία, γενικά, έχει ένα μείγμα αποδοχής και αντίστασης», εξήγησε.
Στην Μπουράιντα ο Μαζέντ Αλ Ντοσάρι, οπαδός της Αλ Τααβόν συμφωνεί με τις αλλαγές, λέγοντας ότι η Σαουδική Αραβία χρειάζεται την παρουσία και των δύο φύλων όπως και σε άλλες χώρες.
Ωστόσο, δε φαίνεται να συμφωνούν όλοι. Ο 21χρονος Τάμερ, δηλώνει ότι θα προτιμούσε το διαχωρισμό ανδρών και οικογενειών. «Όταν η ομάδα μου σκοράρει, συνήθως αγκαλιάζω αυτόν που βρίσκεται δίπλα μου», είπε και πρόσθεσε «αν, όμως, στη διπλανή θέση υπάρχει μία γυναίκα, τότε αυτό είναι πρόβλημα».