Το ημερολόγιο έγραφε 8 Δεκεμβρίου 1966 όταν το επιβατηγό-οχηματαγωγό πλοίο «Ηράκλειον», που εκτελούσε το ακτοπλοϊκό δρομολόγιο Πειραιάς-Χανιά και Πειραιάς -Ηράκλειο, βυθίστηκε 6 μίλια βορειοανατολικά της Φαλκονέρας.
Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες ναυτικές τραγωδίες στην Ελλάδα, η οποία συγκλόνισε την χώρα πριν από 50 χρόνια.
Ποιο ήταν το «Ηράκλειον»
Ναυπηγήθηκε το 1949 στη Γλασκόβη της Σκοτίας στα ναυπηγεία Fairfield Co Ltd για λογαριασμό αγγλικής εταιρείας ως δεξαμενόπλοιο. Είχε χωρητικότητα 8.922 κόρων, μήκος 498 πόδια, πλάτος 60 πόδια, και βύθισμα 36 πόδια ενώ έφερε μηχανή ατμοστροβίλων που του έδινε ταχύτητα 17 κόμβων. Εξυπηρετούσε τη γραμμή Αγγλίας-Βιρμανίας. Το αρχικό του όνομα ήταν “Leicestershire” (Λέστερσαϊρ).
Το 1964, μετά από μετασκευή σε φέρι-μποτ, περιήλθε στην εταιρεία των Αδελφών Τυπάλδου και υψώνοντας την Ελληνική σημαία νηολογήθηκε στον Πειραιά με αριθμό Ν.Π. 2562. Τον Ιούνιο του επόμενου έτους (1965) δρομολογήθηκε στις ακτοπλοϊκές γραμμές Πειραιά – Κρήτης.
Το μοιραίο ταξίδι
Την Τετάρτη 7 Δεκεμβρίου 1966 και ώρα 7:30 μ.μ., το Ηράκλειον απέπλευσε από το λιμάνι της Σούδας με μισή ώρα καθυστέρηση, μεταφέροντας 206 επιβάτες, 70 μέλη του πληρώματος και 17 φορτηγά στον Πειραιά. Πλοίαρχος του πλοίου ήταν ο Εμμανουήλ Βερνίκος. Η κακοκαιρία που υπήρχε στο Κρητικό πέλαγος ανάγκασε το Λιμεναρχείο να απαγορεύσει τον απόπλου των μικρών σκαφών, αλλά τα αναμενόμενα, στο ανοιχτό πέλαγος, 5 ή 6 μποφόρ, δεν θεωρήθηκαν επικίνδυνα για το 40.000 τόννων πλοίο.
Μετά τα μεσάνυχτα, το Ηράκλειον έπλεε στο Μυρτώο Πέλαγος μέσα σε υψηλό κυματισμό με συνεχείς διατοιχισμούς (πλευρικές ταλαντώσεις, “μποτζαρίσματα”) καθώς η ένταση των ανέμων αυξήθηκε σε 8 μποφόρ. Οι επιβάτες άρχισαν να ξυπνάνε στις καμπίνες τους και τα παιδιά να κλαίνε.
Το χρονικό της τραγωδίας -Η μοιραία μετατόπιση του φορτηγού
Στις δύο μετά τα μεσάνυχτα, καθώς το πλοίο έπλεε 6 μίλια βορειοανατολικά της Φαλκονέρας, ένα μεγάλο φορτηγό-ψυγείο 5 τόνων με φορτίο πορτοκάλια, που φορτώθηκε κάθετα προς το διάμηκες επίπεδο συμμετρίας του πλοίου, απασφαλίστηκε από τους διαρκείς κλυδωνισμούς και χτύπησε με δύναμη με τα πλευρικά τοιχώματα και την πόρτα εισόδου, μέχρι που με ένα δυνατό χτύπημα σπάει τη μία από τις δύο μπουκαπόρτες, δημιουργώντας ένα ρήγμα 17 τ.μ. Τα νερά εισβάλουν ορμητικά μέσα στο «Ηράκλειον».
Από τον πλευρικό καταπέλτη που υποχώρησε κι άνοιξε, το φορτηγό-ψυγείο έπεσε στη θάλασσα η οποία και κατέκλυσε στη συνέχεια όλο το χώρο των οχημάτων. Οι άνεμοι στη θαλάσσια περιοχή την ώρα του ναυαγίου υπολογίστηκαν σε 10, τουλάχιστον, μποφόρ.
Στη θάλασσα το φορτηγό, αλλά πλέον ήταν αργά
Μετά την πτώση του φορτηγού ψυγείου στη θάλασσα, το πλοίο ήλθε πάλι στη θέση του και επέπλεε στην επιφάνεια της θάλασσας με μόνο τις ηλεκτρογεννήτριες ασφαλείας σε ενέργεια και κατόπιν, λόγω της μεγάλης πλέον ελεύθερης επιφάνειας υδάτων που είχαν κατακλύσει το γκαράζ, το πλοίο άρχισε να παίρνει πολύ μεγάλες κλίσεις.
Οι απέλπιδες προσπάθειες των επιβατών
Περίπου 15 λεπτά ήταν αρκετά για να βρεθεί το πλοίο σε βάθος περίπου 800 μέτρων παρασύροντας στο βυθό επιβάτες και μέλη του πληρώματος. Κάποιοι εγκλωβίστηκαν στις καμπίνες, με αποτέλεσμα να βρουν τραγικό θάνατο. Αλλοι έχασαν τη ζωή τους όταν τραυματίστηκαν θανάσιμα από βαριά αντικείμενα που τους καταπλάκωσαν. Κάποιοι άλλοι στην προσπάθειά τους να σωθούν έπεσαν στη θάλασσα. ελπίζοντας πως θα σωθούν. Σύμφωνα με μαρτυρίες των ανθρώπων που σώθηκαν από την τραγωδία το πλοίο βυθίστηκε πρώτα με την πλώρη.
Η επιχείρηση διάσωσης και η τραγική ειρωνεία
Αμέσως έχει σημάνει συναγερμός στο Λιμενικό. Εμπορικά και πολεμικά πλοία φθάνουν με καθυστέρηση στο σημείο, λόγω την δυσμενών καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν στην θαλάσσια περιοχή.
Ηταν μόλις 10:00 το πρωί όταν οι Αρχές εντόπισαν το πρώτο εύρημα. Το μοιραίο φορτηγό. Μισή ώρα αργότερα, βρέθηκε η πρώτη σχεδία ναυαγού, για να αναπτερώσει τις ελπίδες για επιζώντες. Ωστόσο, τα συνεργεία διάσωσης και τα πλοία που έσπευσαν στον τόπο του ναυαγίου κατάφεραν να περισυλλέξουν μόνο 47 επιζώντες και 25 σορούς.
