Εικόνες που θυμίζουν το περσινό καλοκαίρι επανήλθαν σήμερα, Τετάρτη 9 Απριλίου, στα χρηματιστήρια ενέργειας, με την Ελλάδα και τις συζευγμένες αγορές της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας να καταγράφουν ξανά τις υψηλότερες χονδρικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη. Η ενεργειακή «αποσύζευξη» μεταξύ Νότιας και Βόρειας Ευρώπης δείχνει να παραμένει ενεργή.
Από τις ΑΠΕ στα ακριβά καύσιμα – Η εκτίναξη των τιμών
Παρά το γεγονός ότι τις μεσημεριανές ώρες η τιμή έπεσε στα χαμηλά επίπεδα των 15€/MWh χάρη στην αυξημένη παραγωγή από ΑΠΕ, το απόγευμα –λόγω εισόδου στο σύστημα μονάδων φυσικού αερίου και υδροηλεκτρικών με υψηλό κόστος λειτουργίας– η τιμή θα εκτιναχθεί στα 308€/MWh. Η μεγάλη συμμετοχή των ΑΠΕ (50,29%) δεν φαίνεται να επαρκεί για τη σταθεροποίηση των τιμών.
Η νέα αυτή έξαρση τιμών αποδίδεται κυρίως σε συγκυριακούς λόγους: το κύμα ψύχους που επηρέασε τη ΝΑ Ευρώπη, τη μείωση της αιολικής παραγωγής στη Ρουμανία και τις συντηρήσεις που πραγματοποιούνται αυτή την περίοδο σε μονάδες και γραμμές μεταφοράς. Οι απότομες ημερήσιες διακυμάνσεις υποδεικνύουν ότι τα δομικά προβλήματα της αγοράς παραμένουν άλυτα.
Η ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας προσδοκά σε καλύτερη συνεννόηση μεταξύ Ρυθμιστικών Αρχών και Διαχειριστών, ενόψει της θερινής περιόδου. Η πρόταση για συγκρότηση Task Force εντός του επόμενου διμήνου τέθηκε από τους Παπασταύρου και Τσάφο στο πρόσφατο άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φάνηκε να αντιλαμβάνεται το επείγον της κατάστασης, όμως μένει να αποδειχθεί αν η σύσταση της Task Force θα αρκεί για την αποτροπή νέας κρίσης.
Διχασμένη Ευρώπη και τεράστιες αποκλίσεις στις τιμές
Η σημερινή εικόνα των τιμών στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια ενέργειας καταγράφει ξανά μια Ευρώπη «χωρισμένη στα δύο». Η Ελλάδα μαζί με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία φτάνουν σε τιμές 308€/MWh, ενώ η Ουγγαρία αγγίζει τα 220€/MWh. Στον αντίποδα, η Αυστρία παραμένει στο επίπεδο των 148,9€/MWh και η Τσεχία στα 125€/MWh.
Πιο βόρεια, οι τιμές στη Γερμανία φτάνουν τα 175€/MWh, στην Ολλανδία τα 153€/MWh και στην Πολωνία τα 177,6€/MWh. Η πυρηνική παραγωγή συνεχίζει να κρατά χαμηλά τη Γαλλία, με μόλις 89,96€/MWh, ενώ στην Ιταλία η τιμή διαμορφώνεται στα 175€/MWh.
Πτώση τιμών στις σκανδιναβικές χώρες τον Μάρτιο – Σταθερότητα στην Αθήνα
Τον Μάρτιο του 2025, το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας για τους Έλληνες οικιακούς καταναλωτές με κυμαινόμενα τιμολόγια διαμορφώθηκε στα 24,09 λεπτά/kWh, κατατάσσοντας την Ελλάδα στην τρίτη χαμηλότερη θέση μεταξύ των 15 πιο αναπτυγμένων οικονομιών της Ευρώπης (EUR-15), σύμφωνα με τον δείκτη HEPI. Το νούμερο αυτό υπολείπεται σημαντικά του μέσου όρου των 30,07 λεπτών/kWh που καταγράφηκε στις υπόλοιπες χώρες του δείγματος.
Ωστόσο, όταν ληφθεί υπόψη η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, η Ελλάδα ανεβαίνει στη 6η πιο ακριβή θέση μεταξύ των EUR-15, με 30,23 μονάδες PPS – δηλαδή πάνω και από τον μέσο όρο των 27,46. Η εικόνα δείχνει ότι, παρά τις χαμηλές απόλυτες τιμές, το ενεργειακό κόστος παραμένει βαρύ για τα ελληνικά νοικοκυριά.
Πουλάμε φτηνότερα, πληρώνουμε ακριβότερα
Συγκριτικά, η χώρα έχει χαμηλότερες ονομαστικές τιμές από κράτη όπως η Γερμανία (42,12 λεπτά/kWh), το Βέλγιο (40,53) και το Ηνωμένο Βασίλειο (38,12), αλλά υψηλότερες από την Πορτογαλία (18,65), τη Γαλλία (20,31) και την Ισπανία (22,21). Αυτή η διπλή εικόνα – φθηνό ρεύμα στις τιμές, αλλά ακριβό βάσει εισοδήματος – επιβεβαιώνεται και από τη θέση της Αθήνας στον πίνακα του HEPI: 18η ανάμεσα σε 33 ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, με τιμή 23,90 λεπτά/kWh.
Η τιμή στην Αθήνα τον Μάρτιο ήταν χαμηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ των 27 (25,40) και του συνολικού δείγματος (24,27), αλλά η διαφοροποίηση παραμένει έντονη σε ολόκληρη την Ευρώπη. Βρυξέλλες, Βερολίνο, Κοπεγχάγη και Λονδίνο εμφανίζουν τα ακριβότερα τιμολόγια, ενώ η Βουδαπέστη έχει το φθηνότερο.
Σταθερότητα στην Αθήνα, πτώση στις σκανδιναβικές χώρες
Σε σχέση με τον Φεβρουάριο, η τιμή στην Αθήνα παρέμεινε αμετάβλητη, ενώ πολλές άλλες πρωτεύουσες κατέγραψαν μεταβολές. Αυξήσεις σημειώθηκαν στη Λιουμπλιάνα (+6%), τις Βρυξέλλες (+4%), τη Ρώμη (+3%) και τη Λευκωσία (+1%), κυρίως λόγω αύξησης της χονδρικής τιμής.
Αντίθετα, 13 πρωτεύουσες είδαν μείωση, με πιο σημαντικές αυτές στο Όσλο (-17%), το Ταλίν (-11%) και το Βίλνιους (-9%). Η υποχώρηση των τιμών αποδίδεται στη μείωση του κόστους ενέργειας χονδρικής, καθώς οι καιρικές συνθήκες βελτιώθηκαν και αυξήθηκε η παραγωγή από ΑΠΕ. Στο Λονδίνο, το Άμστερνταμ, τη Μαδρίτη και τη Στοκχόλμη καταγράφηκαν επίσης μικρότερες μειώσεις.
Η μέση τιμή στην Ευρώπη μειώθηκε κατά 1%, σταματώντας την ανοδική πορεία που ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2024.
Η Λιουμπλιάνα εμφάνισε τη μεγαλύτερη αύξηση λόγω κατάργησης του πλαφόν που ίσχυε από το 2022. Οι νέοι τιμοκατάλογοι των παρόχων ήταν σημαντικά υψηλότεροι από τα ρυθμιζόμενα τιμολόγια, αν και η αύξηση περιορίστηκε με μείωση χρεώσεων και φοροαπαλλαγές.
Προοπτικές: Πιθανή συνέχεια στην πτώση των τιμών
Η αποκλιμάκωση των τιμών που παρατηρείται σε πολλές ευρωπαϊκές αγορές αναμένεται να συνεχιστεί, σύμφωνα με τις προβλέψεις, καθώς οι συνθήκες παραγωγής βελτιώνονται και η ζήτηση σταθεροποιείται. Η αβεβαιότητα στις διεθνείς ενεργειακές αγορές εξακολουθεί να υφίσταται, αλλά το γενικό κλίμα δείχνει τάση προς σταθεροποίηση ή και πτώση των τιμών. Αυτό προφανώς και αποτελεί το αισιόδοξο σενάριο, υπό παγκόσμιες συνθήκες ομαλότητας. Αλλά είναι γεγονός ότι ουδείς μπορεί να βεβαιώσει πως κάτι τέτοιο θα συμβεί…
