Προϋπολογισμός με ελαφρύνσεις και παροχές 1,1 δισ. ευρώ

Δημοσιονομικές παρεμβάσεις 1,1 δισ. ευρώ, μεταξύ των οποίων η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, η κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος και μια οριζόντια αύξηση 20 ευρώ στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων, θα προβλέπει για το 2025 το προσχέδιο του προϋπολογισμού που καταθέτει στη Βουλή ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης.

Eίναι ένα προσχέδιο που συντάσσεται στο φόντο ενός εν εξελίξει πολέμου και συνεπώς εμπεριέχει μεγάλο βαθμό αβεβαιότητας ως προς την υλοποίησή του, αφού –σε περίπτωση ακραίων εξελίξεων– οι προβλέψεις για δαπάνες και έσοδα μπορεί να ανατραπούν.

Ταυτόχρονα, είναι και ένα προσχέδιο που έχει διαμορφωθεί ακολουθώντας πιστά τις συμφωνηθείσες με την Κομισιόν προβλέψεις του Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού και Διαρθρωτικού Σχεδίου 2025-2028. Το Μεσοπρόθεσμο παρουσιάσθηκε την περασμένη εβδομάδα, κατ’ εφαρμογήν των νέων κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας της Ε.Ε.

Στο πλαίσιο αυτό, είναι ένα προσχέδιο με συντηρητικές προβλέψεις. Είναι η αρχή ενός μονοπατιού τεσσάρων ετών, που στόχο έχει να μειώσει το χρέος της χώρας από το 153,7% του ΑΕΠ φέτος στο 133,4% του ΑΕΠ το 2028. Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, η Ελλάδα συμφώνησε με την Κομισιόν ανώτατα ετήσια όρια αύξησης δαπανών. Για το 2025, το όριο αυτό είναι το 3,7% ή τα 3,7 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο προϋπολογισμός που θα παρουσιαστεί σήμερα θα προβλέπει αύξηση δαπανών κατά 3,6 δισ. ευρώ, μόλις 100 εκατ. ευρώ χαμηλότερα από το όριο. Το πόσο εύκολο είναι να ξεπεραστεί αυτό το όριο φαίνεται από το γεγονός ότι φέτος είχε προϋπολογισθεί αύξηση δαπανών 1,1 δισ. ευρώ και τελικά θα φτάσει τα 2,6 δισ. ευρώ. Βεβαίως, η διαφορά αυτή υπερκαλύπτεται από την υπεραπόδοση των εσόδων του προϋπολογισμού. Μάλιστα, το πρωτογενές αποτέλεσμα του φετινού προϋπολογισμού θα είναι υψηλότερο από την αρχική πρόβλεψη, δηλαδή 2,4% του ΑΕΠ, αντί του 2,1% του ΑΕΠ.

Για το 2025, το πρωτογενές πλεόνασμα προβλέπεται να φτάσει το 2,5% του ΑΕΠ. Η αύξηση δαπανών κατά 3,6 δισ. ευρώ κατανέμεται μεταξύ αύξησης των δαπανών του τακτικού προϋπολογισμού κατά 1 δισ. ευρώ περίπου, των εξοπλιστικών δαπανών κατά 850 εκατ. ευρώ περίπου και των συντάξεων 1 δισ. ευρώ περίπου, εκ των οποίων τα 600 εκατ. ευρώ αφορούν νέους συνταξιούχους και τα 400 εκατ. ευρώ αφορούν αυξήσεις συντάξεων, καθώς και των μέτρων της ΔΕΘ.

Οι συντάξεις προβλέπεται να αυξηθούν κατά 2,20%-2,45%. Αυτό προκύπτει από τον μέσο όρο της φετινής προβλεπόμενης ανάπτυξης (2,2% σύμφωνα με τον προϋπολογισμό) και του πληθωρισμού (2,7%), που οδηγεί σε μια αύξηση 2,45%, αλλά πιθανώς θα αφαιρεθεί 0,25% λόγω διόρθωσης των περυσινών αυξήσεων, όπως προβλέπει ο νόμος.

Κατά τα άλλα, τα δημοσιονομικά μέτρα περιλαμβάνουν ό,τι έχει εξαγγελθεί στη ΔΕΘ, με κυριότερα τα εξής:

• Μείωση ασφαλιστικών εισφορών κατά 1% από το 2025, 440 εκατ. ευρώ.

• Κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες, 120 εκατ. ευρώ.

• Οριζόντια αύξηση μισθολογίου δημοσίου τομέα ώστε ο εισαγωγικός μισθός του δημοσίου υπαλλήλου να μην υπολείπεται του κατώτατου μισθού, 140 εκατ. ευρώ. Προβλέπεται να δοθεί αύξηση 20 ευρώ οριζόντια από 1ης Απριλίου, όταν θα αυξηθεί και ο κατώτατος μισθός.

• Μονιμοποίηση επιστροφής ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο, 100 εκατ. ευρώ.

• Αύξηση κατά 20% της αποζημίωσης των νυχτερινών των ενστόλων, 25 εκατ. ευρώ.

Τα υπόλοιπα βασικά μεγέθη του προϋπολογισμού είναι τα εξής:

• Ελλειμμα 0,6% του ΑΕΠ. Σημειώνεται ότι το όριο είναι πάντα το 3% του ΑΕΠ. Σε περίπτωση που παραβιαστεί (αυτό ή το όριο δαπανών), η χώρα παραπέμπεται σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος.

• Ανάπτυξη 2,3%, κάτω από τις αρχικές προβλέψεις για 2,6% και τις προβλέψεις Τράπεζας της Ελλάδος και ΟΟΣΑ για 2,5%. Ετσι, το ονομαστικό ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί σε 263 δισ. ευρώ, από 253 δισ. ευρώ φέτος.

• Η ανεργία υπολογίζεται να μειωθεί στο 9,7%, από 10,5% φέτος.

Ο πληθωρισμός προβλέπεται να υποχωρήσει στο 2,2%, από 2,7% φέτος, κι αυτό είναι ίσως από τα πλέον επίφοβα μεγέθη, αν ο πόλεμος δείξει τελικά το άγριο πρόσωπό του και στην οικονομία.

Ο κίνδυνος που περιγράφουν οι αναλυτές αφορά όχι μόνο ενδεχόμενο πλήγμα στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις του Ιράν, αλλά και γενίκευση του πολέμου στην περιοχή με εμπλοκή και της Σαουδικής Αραβίας.

Ηδη ο «μαύρος χρυσός» σκαρφάλωσε την Παρασκευή πάνω από 78 δολάρια το βαρέλι και μόνο με το γεγονός ότι ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να πληγούν οι πετρελαϊκές εγκαταστάσεις του Ιράν. Να σημειωθεί ότι ο προϋπολογισμός έχει συνταχθεί με παραδοχή για πετρέλαιο στην τιμή των 80 δολαρίων το βαρέλι.

Αναλυτές και στελέχη της κυβέρνησης, πάντως, εξέφραζαν την εκτίμηση την περασμένη εβδομάδα ότι το Ισραήλ δεν πρόκειται να κλιμακώσει τόσο την κατάσταση ώστε να θέσει σε κίνδυνο την παγκόσμια οικονομία. Αυτό, όμως, μένει να αποδειχθεί στην πράξη, καθώς η αβεβαιότητα κυριαρχεί.

Μια επιστροφή σε σενάρια ενεργειακής κρίσης, όπως αυτή που ακολούθησε την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, δεν θα θέσει σε κίνδυνο μόνο τον ελληνικό προϋπολογισμό, βεβαίως, αλλά όλων των χωρών της Ε.Ε. και τους ίδιους τους νέους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας, πριν καλά καλά τεθούν σε εφαρμογή.