Τον κώδωνα του κινδύνου για τις επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης στην αγορά εργασίας και το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο έκρουσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ, υπογραμμίζοντας πως η Ευρώπη κινδυνεύει να δει τις κοινωνικές της ισορροπίες να διαταράσσονται, εάν δεν επενδύσει εγκαίρως στις δεξιότητες που απαιτεί η νέα τεχνολογική εποχή.
Κίνδυνος ανισοτήτων στην αγορά εργασίας
Μιλώντας την Τρίτη 1/4 σε συνέδριο της ΕΚΤ για την τεχνητή νοημοσύνη, η Λαγκάρντ αναγνώρισε τις δυνατότητες που προσφέρει η AI για αύξηση της παραγωγικότητας, αλλά προειδοποίησε και για τις παρενέργειες. Όπως τόνισε, ακόμα κι αν η τεχνητή νοημοσύνη λειτουργήσει περισσότερο ως εργαλείο παρά ως αντικαταστάτη της ανθρώπινης εργασίας, «είναι πιθανό να οδηγήσει σε αύξηση των ανισοτήτων στην αγορά εργασίας».
«Η ζήτηση για εργαζομένους υψηλής εξειδίκευσης που μπορούν να αξιοποιήσουν την AI θα αυξηθεί, ενώ εκείνοι που δυσκολεύονται να αποκτήσουν νέες δεξιότητες ενδέχεται να μείνουν πίσω», υπογράμμισε η πρόεδρος της ΕΚΤ.
Έως και 29% των θέσεων εργασίας απειλούνται
Η Λαγκάρντ επικαλέστηκε μελέτη για το 2025, η οποία εκτιμά ότι μεταξύ 23% και 29% των θέσεων εργασίας στην Ευρώπη είναι άμεσα εκτεθειμένες στην αυτοματοποίηση μέσω τεχνητής νοημοσύνης. Στο πλαίσιο αυτό, διατύπωσε την ανησυχία ότι «το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο και τα υψηλά επίπεδα προστασίας της εργασίας καθιστούν δύσκολο το να περάσουμε σε μία μαζική ανακατανομή θέσεων χωρίς κοινωνικές αντιδράσεις».
Ωστόσο, εμφανίστηκε συγκρατημένα αισιόδοξη, τονίζοντας πως «υπάρχει δρόμος για την Ευρώπη να υιοθετήσει την τεχνητή νοημοσύνη χωρίς να διαρραγεί το κοινωνικό της μοντέλο – αλλά αυτό απαιτεί μαζικές επενδύσεις σε δεξιότητες, ώστε να προληφθεί η διεύρυνση των ανισοτήτων».
Τεχνολογική αυτονομία και γεωπολιτικές ανησυχίες
Παράλληλα η Λαγκάρντ υπογράμμισε την ανάγκη η Ευρώπη να ενισχύσει την τεχνολογική της αυτονομία σε έναν κόσμο ολοένα πιο κατακερματισμένο. Όπως είπε, η τεχνητή νοημοσύνη εγείρει νέα ερωτήματα στον τομέα αυτόν: «Δεν μπορούμε πια να είμαστε βέβαιοι ότι θα έχουμε απρόσκοπτη πρόσβαση στις νέες τεχνολογίες που αναπτύσσονται στο εξωτερικό. Αυτή η νέα πραγματικότητα ενισχύει την ανάγκη η Ευρώπη να βρεθεί στην αιχμή της τεχνολογικής καινοτομίας».
Αντίκτυπος σε νομισματική πολιτική και σταθερότητα
Η Λαγκάρντ σημείωσε επίσης ότι η τεχνητή νοημοσύνη ενδέχεται να έχει αντίκτυπο όχι μόνο στην οικονομική ανάπτυξη, αλλά και στον πληθωρισμό, τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής και το ουδέτερο επίπεδο επιτοκίων, ενώ μπορεί να προκαλέσει νέους κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS) είχε ήδη προειδοποιήσει το 2023 ότι οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να αποκτήσουν καλύτερη αντίληψη για τις επιπτώσεις της AI – τόσο για να τις κατανοήσουν όσο και για να τις αξιοποιήσουν.
«Να προετοιμαστούμε από τώρα»
«Πρέπει να άρουμε όλα τα εμπόδια που μας εμποδίζουν να βρεθούμε στην πρώτη γραμμή αυτής της τεχνολογικής επανάστασης», κατέληξε η Λαγκάρντ. «Όμως πρέπει παράλληλα να προετοιμαστούμε για τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις αυτής της μετάβασης – και να ξεκινήσουμε τώρα».
