Οι αναλυτές επενδύσεων προβλέπουν ότι τουλάχιστον δύο από τις εταιρίες παραγωγής εμβολίων, η αμερικανική εταιρεία βιοτεχνολογίας Moderna και η γερμανική BioNTech σε συνεργασία με την αμερικανική Pfizer, είναι πιθανό να καταγράψουν κέρδη δισεκατομμυρίων δολαρίων το επόμενο έτος. Δεν είναι, όμως, ξεκάθαρο ακόμα το κατά πόσο πραγματικά θα κερδίσουν χρήματα αυτές οι εταιρείες. Εξαιτίας του τρόπου χρηματοδότησης αυτών των εμβολίων και του αριθμού των εταιρειών που συμμετέχουν στον αγώνα για την παραγωγή τους, κάθε ευκαιρία για μεγάλα κέρδη θα μπορούσε να είναι βραχυπρόθεσμη.

Ποιοι επένδυσαν στις εταιρίες;

Η παραγωγή εμβολίου αποτελεί αδήριτη ανάγκη και πρέπει να επιτευχθεί το γρηγορότερο δυνατόν, για αυτό και κυβερνήσεις και χορηγοί έχουν δώσει δισεκατομμύρια για τη δημιουργία και τη δοκιμή τους. Φιλανθρωπικοί οργανισμοί όπως το Ίδρυμα Gates αλλά και άλλες ανεξάρτητες προσωπικότητες έχουν χρηματοδοτήσει την ανάπτυξη ενός εμβολίου, όπως ο ιδρυτής της Alibaba, Jack Ma αλλά και η διάσημη τραγουδοποιός της κάντρι, Dolly Parton.

Συνολικά, οι κυβερνήσεις έχουν παράσχει 6,5 δισ. λίρες, σύμφωνα με την εταιρεία επιστημονικής ανάλυσης δεδομένων Airfinity. Οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί έχουν παράσχει σχεδόν 1,5 δισ. λίρες και μόνο 2,6 δισεκατομμύρια λίρες προήλθαν από τις επενδύσεις των εταιρειών, με πολλές από αυτές να εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από εξωτερική χρηματοδότηση.

Πόσο χρεώνουν τα εμβόλια οι εταιρίες;
Κάποιες εταιρείες δεν θέλουν να θεωρηθεί ότι επωφελούνται από την παγκόσμια κρίση, ειδικά μετά τη λήψη πολλών χρηματοδοτήσεων.

Η αμερικανική Johnson & Johnson, και η βρετανική AstraZeneca, η οποία συνεργάζεται με μια εταιρεία βιοτεχνολογίας με έδρα το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, δεσμεύτηκε να πουλήσει το εμβόλιο σε τιμή που καλύπτει μόνο το κόστος τους. Το AstraZeneca φαίνεται να είναι το φθηνότερο στα 4 δολάρια ανά δόση.

Η Moderna, μια μικρή εταιρεία βιοτεχνολογίας, η οποία εργάζεται πάνω στην ανάπτυξη του πρωτοποριακού εμβολίου RNA εδώ και χρόνια, τιμολογεί το εμβόλιο στα 37 δολάρια ανά δόση, με στόχος να αποκομίσει κάποιο κέρδος για τους μετόχους των επιχειρήσεων, αν και μέρος της υψηλότερης τιμής θα καλύψει επίσης το κόστος μεταφοράς αυτών των εμβολίων σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες.

Οι φαρμακευτικές εταιρείες κατά κύριο λόγο χρεώνουν διαφορετικά ποσά σε διαφορετικές χώρες, ανάλογα με το τι μπορούν να αντέξουν οι κυβερνήσεις. Η υπόσχεση της AstraZeneca να διατηρήσει τις τιμές χαμηλές επεκτείνεται μόνο για τη “διάρκεια της πανδημίας”. Θα μπορούσε να αρχίσει να χρεώνει υψηλότερες τιμές δηλαδή, ήδη από το επόμενο έτος, ανάλογα με την πορεία της νόσου. Μόλις κυκλοφορήσουν περισσότερα εμβόλια, πιθανώς το επόμενο έτος, ο ανταγωνισμός μπορεί “ρίξει” τις τιμές.

Η Pfizer δεν έχει λάβει εξωτερική χρηματοδότηση, αλλά ο συνεργάτης της BioNTech στηρίχθηκε από τη γερμανική κυβέρνηση. «Δεν πρέπει να περιμένουμε από ιδιωτικές εταιρείες – ειδικά τις μικρότερες εταιρείες που δεν διαθέτουν άλλα προϊόντα – να κάνουν εμβόλια χωρίς να αναζητούν κέρδος», δηλώνει ο Rasmus Bech Hansen, διευθύνων σύμβουλος της Airfinity. «Λάβετε υπόψη ότι αυτές οι εταιρείες ανέλαβαν σημαντικό κίνδυνο, κινήθηκαν πολύ γρήγορα και οι επενδύσεις στην έρευνα και ανάπτυξη ήταν σημαντικές», λέει. Και αν θέλετε μικρές εταιρείες να συνεχίσουν να σημειώνουν επιτεύγματα στο μέλλον, πρέπει να τις ανταμείψετε, συνέχισε.

Κυβερνήσεις αλλά και διάφοροι οργανισμοί έχουν ήδη δεσμευτεί να αγοράσουν δισεκατομμύρια δόσεις σε καθορισμένες τιμές. Για τους επόμενους μήνες, λοιπόν, οι εταιρείες θα είναι επιφορτισμένες με την εκτέλεση αυτών των παραγγελιών το συντομότερο δυνατό.

Η Emily Field της Barclays πιστεύει ότι το παράθυρο για τα κέρδη θα είναι «πολύ προσωρινό». Ακόμα κι αν οι πρώτες εταιρείες που διαθέσου τα εμβόλια, δεν μοιραστούν τις πληροφορίες και την πνευματική τους ιδιοκτησία για την ανάπτυξη του εμβολίου με άλλους, υπάρχουν ήδη περισσότερα από 50 εμβόλια σε κλινικές δοκιμές σε όλο τον κόσμο. «Σε δύο χρόνια, θα μπορούσαν να υπάρχουν 20 εμβόλια στην αγορά. Θα είναι δύσκολο να χρεώνουν οι εταιρείες σε μία premium τιμή» πρόσθεσε.

Ακόμα, θεωρεί, ότι μακροπρόθεσμα ο αντίκτυπος θα έχει να κάνει περισσότερο με τη φήμη. Μια επιτυχημένη διάθεση εμβολίων θα μπορούσε να βοηθήσει ώστε να ανοίξουν πόρτες για την πώληση της θεραπείας του κορονοϊού ή άλλων προϊόντων. Από αυτή την άποψη, ολόκληρη η βιομηχανία θα ωφεληθεί, συμφωνεί ο Rasmus Bech Hansen της Airfinity.  Οι κυβερνήσεις στο μέλλον, αναμένεται ότι θα επενδύσουν σε στρατηγικές πρόληψης μιας πανδημίας όπως κάνουν τώρα στον τομέα της άμυνας, θεωρώντας την, ως απαραίτητη δαπάνη.

Η αξία της BioNTech και της Moderna έχει αυξηθεί, καθώς τα εμβόλια αυτά χρησιμοποιούν για πρώτη φορά την τεχνολογία RNA. «Όλοι εντυπωσιάστηκαν με την αποτελεσματικότητά του. Θα μπορούσε να αλλάξει το τοπίο για τα εμβόλια», υπογραμμίζει η Emily Field. Πριν από την Covid, η BioNTech εργαζόταν στην ανάπτυξη εμβολίου για τον καρκίνο του δέρματος. Η Moderna επιδιώκει να αναπτύξει εμβόλιο με βάση το RNA για τον καρκίνο των ωοθηκών. Εάν κάποιο από αυτά επιτύχει, τότε τα οφέλη θα μπορούσαν να είναι τεράστια.