Όσο και να ακούγεται περίεργο, οι εικονικές πιστωτικές κάρτες (VCC) υπάρχουν εδώ και χρόνια, ωστόσο η χρήση τους δεν ήταν διαδεδομένη με πολλούς καταναλωτές και ιδιοκτήτες επιχειρήσεων να μην κάνουν χρήση της άυλης μορφής τους.
Τώρα, καθώς οι διαδικτυακές απάτες και οι παραβιάσεις ασφάλειας γίνονται ολοένα και πιο συχνό φαινόμενο, οι εικονικές πιστωτικές κάρτες αναδεικνύονται σε ένα εργαλείο που μπορεί να βοηθήσει τους αγοραστές να προστατεύσουν τον εαυτό τους, σύμφωνα με ειδικούς σε θέματα ασφάλειας.
Η κατάσταση σήμερα
Σύμφωνα με την Mastercard, επί του παρόντος, είναι ενεργές σχεδόν 3,1 δισ. κάρτες, ενώ κάθε χρόνο, υπολογίζεται ότι κατασκευάζονται περίπου 600 εκατ. κάρτες, η καθεμία με διάρκεια ζωής περίπου πέντε ετών.
Βάσει των στοιχείων της Nielsen, το 2022 εν ενεργεία ήταν σχεδόν 26 δισ. κάρτες. Η εταιρεία αναμένει ότι αυτός ο αριθμός θα μπορούσε να φθάσει στις 28,4 δισ. κάρτες μέχρι το 2027.
Στην Ελλάδα, τα στοιχεία που παρείχε το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη σε απάντηση κοινοβουλευτικής ερώτησης πέρυσι, και αφορούσαν το διάστημα 2019-2022, ήταν ιδιαιτέρως αποκαλυπτικά: οι ηλεκτρονικές απάτες αυξήθηκαν κατά 790%, με το ποσοστό αυτό να ανέρχεται σε 52%, εάν η σύγκριση γίνει με το 2021. Το 2019 η Ελληνική Αστυνομία είχε καταγράψει 619 θύματα, τα οποία διπλασιάστηκαν το 2020, με τον ρυθμό αύξησής τους να είναι εκρηκτικός το διάστημα 2021-2022. Τη χρονιά εκείνη τα θύματα υπολογίστηκαν σε 5.914, δηλαδή κατά 53% και κατά 385% περισσότερο έναντι του 2021.
Με δισεκατομμύρια κάρτες να διακινούν ποσά σε όλο τον κόσμο και τις διαδικτυακές απάτες να πληθαίνουν, η Visa δημοσίευσε την αναθεωρημένη έκδοση της Έκθεσης για τις Απειλές στις Ψηφιακές Πληρωμές, στην οποία προβλέπει ακόμα πιο αυξημένη δραστηριότητα σχετικά με απάτες κατά τη διάρκεια των εορτών, τόσο στις συναλλαγές με κάρτα με φυσική παρουσία (card present), όσο και μέσω ηλεκτρονικού εμπορίου (card-not-present).
Όλα τα παραπάνω οδήγησαν στην ενίσχυση της δυνατότητας πελάτες εταιρειών πιστωτικών καρτών όπως η Capital One, η Citibank και η American Express στις ΗΠΑ, να δημιουργήσουν έναν κωδικό εικονικής κάρτας για μια μεμονωμένη αγορά όταν ανησυχούν για την ασφάλεια της χρήσης του μόνιμου αριθμού της κάρτας τους. Αυτή η -δωρεάν- υπηρεσία χρησιμοποιεί κανονικούς λογαριασμούς πιστωτικών καρτών για τη δημιουργία μοναδικών αριθμών, κωδικούς επαλήθευσης της κάρτας και ημερομηνίες λήξης. 
Τα οφέλη
Οι εικονικές κάρτες μπορούν να μειώσουν τη ζημία που προκαλείται από την απάτη. Έχουν τις ίδιες δικλείδες ασφαλείας κατά της απάτης με τις πλαστικές και αποτελούν μια διευκόλυνση ειδικά αν χρησιμοποιούνται για αυτοματοποιημένες πληρωμές.
«Κάθε παραβίαση της πιστωτικής προκαλεί μια αλυσιδωτή αντίδραση ταλαιπωρίας για τους καταναλωτές», εξηγεί στην Wall Street Journal ο Rajendran Murthy, αναπληρωτής καθηγητής στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας Saunders του Rochester College of Business. Οι έμποροι και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχασαν 32,34 δισεκατομμύρια δολάρια από τις απάτες με πιστωτικές κάρτες το 2021, με τις ΗΠΑ να αντιπροσωπεύουν λίγο περισσότερο από το ένα τρίτο των απωλειών, σύμφωνα με την έκθεση Nilson Report, μια ερευνητική έκδοση για τη βιομηχανία πληρωμών.
Ένας τρόπος με τον οποίο μπορούν να παραβιαστούν οι πιστωτικές κάρτες είναι όταν οι αγοραστές κρατούν την κάρτα τους σε αρχείο σε έναν διαδικτυακό λιανοπωλητή για λόγους ευκολίας. Εάν κάποιος αποκτήσει πρόσβαση στις βάσεις δεδομένων της εταιρείας, τα αποθηκευμένα δεδομένα είναι ευάλωτα.
Και σε εκείνο το σημείο έρχονται τα ευεργετικά οφέλη των εικονικών πιστωτικών καρτών – συμβάλλουν στη μείωση της πιθανότητας να κλαπούν τα πραγματικά δεδομένα της κάρτας. Ενώ σύμφωνα με τον καθηγητή Murthy, μπορούν επίσης να βοηθήσουν τους ανθρώπους να διαχειριστούν τις συνδρομές τους χωρίς να ανησυχούν για την αυτόματη ανανέωσή τους.
Επιπλέον θα μπορούσαν να είναι χρήσιμες για τους γονείς των οποίων τα παιδιά παίζουν διαδικτυακά παιχνίδια που διαθέτουν αγορές εντός του παιχνιδιού. Αυτές οι χρεώσεις μπορούν να συσσωρευτούν γρήγορα αν κανείς δεν παρακολουθεί την κάρτα. Θέτοντας ένα όριο, ο γονέας
μπορεί να ελέγχει καλύτερα αυτού του είδους τις δαπάνες, χωρίς να παρακολουθεί διαρκώς το παιδί του.
Εικονική κάρτα ή ψηφιακό πορτοφόλι;
Η απόκτησή τους εξαρτάται από τον πάροχο και το τραπεζικό ίδρυμα με το οποίο είναι συνδεδεμένη και για την έκδοσή τους θα χρειαστούν πιστοποιήσεις online για την επιβεβαιώση στοιχείων, την αντιστοίχιση καρτών και λογαριασμών, αλλά και την έκδοση μοναδιαίων κωδικών.
Ενώ η βασική ιδέα είναι η ίδια, οι εικονικές κάρτες μπορεί να λειτουργούν με διαφορετικό τρόπο, ανάλογα με τον πάροχο. Ορισμένες προορίζονται για εφάπαξ χρήση, ενώ άλλες μπορούν να χρησιμοποιηθούν πολλές φορές και επιτρέπουν στους πελάτες να ορίσουν όρια δαπανών και
ημερομηνίες λήξης, ενώ άλλοι πάροχοι δίνουν τη δυνατότητα στους κατόχους των καρτών να τις κλειδώσουν ή να τις ξεκλειδώσουν ανά πάσα στιγμή.
Στους καταναλωτές αρέσουν τα e-wallets που προσφέρονται από παρόχους όπως η Apple και η Google, επειδή εισάγουν την κάρτα τους στο ψηφιακό τους πορτοφόλι, χωρίς ο πραγματικός αριθμός τους να μεταβιβάζεται στον έμπορο. Και στην περίπτωση αυτή, οι χρήστες μπορούν να βρεθούν μπροστά σε θέματα εγκυρότητας από μη εξουσιοδοτημένες συναλλαγές ή να μην συνεργάζονται όλοι οι έμποροι με το συγκεκριμένο σύστημα – απέναντι σε όλα αυτά, η λύση βρίσκεται στις εικονικές πιστωτικές κάρτες. 
Ο ρόλος των τραπεζών
Πριν από μερικά χρόνια υπήρξαν τράπεζες που «πάγωσαν» την έκδοση εικονικών καρτών λόγω έλλειψης ζήτησης από τους πελάτες και της διαθεσιμότητας άλλων επιλογών πληρωμής που θεωρούνται επίσης ασφαλείς, όπως τα ψηφιακά πορτοφόλια. Η προσφορά στην περίπτωση αυτή ακολουθεί την έκρηξη του προβλήματος της διαδικτυακής απάτης όπως και την άνοδο της ζήτησης από την πλευρά των πελατών.
Οι τράπεζες «πρέπει να προσφέρουν τις ίδιες υπηρεσίες και ευκολίες που παρέχουν τα ψηφιακά πορτοφόλια και οι μηχανισμοί ψηφιακών πληρωμών», τονίζει ο Ari Lightman, καθηγητής ψηφιακών media και μάρκετινγκ στο Heinz College του Πανεπιστημίου Carnegie Mellon. «Οι τράπεζες δεν θέλουν να υποβιβαστούν απλά σε ένα μεσάζοντα μεταβίβασης χρημάτων», συμπληρώνει.
«Γι’ αυτό προβαίνουν σε κινήσεις που μπορούν να φέρουν τις εικονικές κάρτες ξανά στο προσκήνιο, συνδυάζοντας τη λειτουργικότητα της κάρτας με τις νέες τεχνολογίες», λέει ο Οδυσσέας Παπαδημητρίου, διευθύνων σύμβουλος της WalletHub, που παρακολουθεί τις τάσεις των πιστωτικών καρτών διεθνώς.
Η American Express, για παράδειγμα, έχει μια συνεργασία με την Google και το πρόγραμμα περιήγησης Chrome. Οι καταναλωτές που πραγματοποιούν αγορές από ένα πρόγραμμα περιήγησης Google Chrome στον επιτραπέζιο υπολογιστή τους, την κινητή συσκευή Android ή επιλεγμένες εφαρμογές Android μπορούν να επιλέξουν να χρησιμοποιήσουν έναν αριθμό εικονικής κάρτας της Amex, αφού πρώτα εγγράψουν μια επιλέξιμη κάρτα στον ιστότοπο της εταιρείας.
