Στον πρωθυπουργό της χώρας Κυριάκο Μητσοτάκη θα είναι στραμμένα τη Δευτέρα τα φώτα της παγκόσμιας επενδυτικής κοινότητας, καθώς ο Έλληνας πρωθυπουργός από το βήμα του roadshow που διοργανώνουν Morgan Stanley και ΕΧΑΕ, στις 2 και 3 Δεκεμβρίου στο Λονδίνο, αναμένεται να αποσαφηνίσει το ζήτημα που έχει προκύψει αναφορικά με το ενδεχόμενο έκτακτης φορολόγησης των κερδών της τραπεζών.
Και ενώ στο σύνολό τους οι τραπεζίτες δηλώνουν έκπληκτοι και ανήσυχοι από τις πληροφορίες που κυκλοφορούν, ο καπνός για τη φωτιά που έχουν ανάψει τα σενάρια περί φορολογίας τραπεζικών κερδών ξεκίνησε από την ενόχληση της κυβέρνησης -και την ανάγκη της να ικανοποιήσει το λαϊκό αίσθημα με νέα μέτρα- από τις υψηλές προμήθειες που χρεώνει ιδιώτες και επιχειρήσεις το εγχώριο πιστωτικό σύστημα και το συνεχιζόμενο άνοιγμα της ψαλίδας σε επιτόκια καταθέσεων και χορηγήσεων.
Άλλωστε οι συνεχείς πιέσεις προς τις τράπεζες για ουσιαστικές και γενναίες μειώσεις των προμηθειών και των επιτοκίων προκειμένου να ενισχυθεί η ζήτηση δανείων και ιδιαίτερα στεγαστικών από νοικοκυριά που βρίσκουν υψηλό το κόστος απόκτησης στέγης, βρίσκονται ψηλά στην κυβερνητική ατζέντα.
Την ίδια στιγμή είναι γεγονός ότι στο πλαίσιο της προσπάθειας να ενισχυθεί η κοινωνία από την ακρίβεια που πλήττει εδώ και καιρό την οικονομία, έχει πέσει εδώ και καιρό η ιδέα να φορολογηθούν άπαξ και τα κέρδη των τραπεζών όπως συνέβη με τα διυλιστήρια.
Υπενθυμίζεται ότι το 2024 επιβλήθηκε έκτακτη φορολογία σε Motor Oil και Helleniq Energy.
Απαντήσεις από τον πρωθυπουργό
Κατά την διάρκεια του roadshow είναι προγραμματισμένες τρεις εκδηλώσεις οι οποίες θα συγκεντρώσουν όλη την προσοχή των επενδυτών και εκτιμάται ότι λόγω της τρέχουσας επικαιρότητας θα βγάλουν και σημαντικές ειδήσεις. Η πρώτη, κατά την έναρξη του συνεδρίου, είναι ασφαλώς η συζήτηση που θα έχει ο Κυριάκος Μητσοτάκης ιδιαίτερα μετά τις διαστάσεις που πήρε καθ’ όλη την διάρκεια της εβδομάδας η συζήτηση για το ενδεχόμενο φορολόγησης των κερδών των τραπεζών.
Η δεύτερη, προς τη λήξη της πρώτης ημέρας, είναι το πάνελ των CEOs των ελληνικών τραπεζών. Οι Π. Μυλωνάς, Β. Ψάλτης, Φ. Καραβίας και Χ. Μεγάλου θα επιδιώξουν να δώσουν το στίγμα της αναθεώρησης των επιχειρησιακών πλάνων των τραπεζών, τον σχεδιασμό για την αναπλήρωση των εσόδων από την επικείμενη μείωση των επιτοκίων αλλά και των προθέσεων για τη χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας.
Η τρίτη εκδήλωση της πρώτης ημέρας του συνεδρίου που επίσης τραβάει την προσοχή είναι η συζήτηση που θα έχει ο οικονομικός σύμβουλος του πρωθυπουργού Άλεξ Πατέλης. Εισαγωγή στη συγκεκριμένη συζήτηση θα κάνει ο επικεφαλής στρατηγικός αναλυτής αμερικανικών μετοχών και διευθυντής επενδύσεων της Morgan Stanley Mike Wilson, ενώ θα συντονίζει η CEO και επικεφαλής οικονομικής στρατηγικής, αλλά και επικεφαλής θεματικών και μακροοικονομικών επενδύσεων στο Wealth της Morgan Stanley, Ellen Zentner.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Μητσοτάκης θα είναι κάθετα αρνητικός αν και οι παλαιότεροι θα θυμούνται ότι και το 2024 είχε δεσμευτεί, σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις, ότι δεν θα επιβληθεί έκτακτη φορολογία όπως είχε γίνει το 2023, αλλά τελικά το μέτρο επαναλήφθηκε, με αποτέλεσμα να βυθιστούν οι τιμές των πετρελαϊκών μετοχών.
Τα σύννεφα της αμφιβολίας γύρω από την επιβολή έκτακτης φορολογίας στον χρηματοπιστωτικό τομέα παρέμειναν και μετά την επίσημη τοποθέτηση επί του θέματος μέσα στην εβδομάδα από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Π. Μαρινάκη ο οποίος δεν απέκλεισε κανένα ενδεχόμενο και ενώ μάλιστα είχαν προηγηθεί διαψεύσεις από κυβερνητικές πηγές.
«Όσα έχουν γραφτεί περί ειλημμένης απόφασης δεν ισχύουν.Είναι δεδομένο ότι η κυβέρνηση εξετάζει όλα τα εργαλεία που έχει στα χέρια της. Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία, πέραν του σημαντικού ζητήματος της έκτακτης φορολόγησης, που σε άλλες περιπτώσεις έχουμε δει πολλές φορές όταν κρίνουμε απαραίτητο να το εφαρμόζουμε, είναι οι τράπεζες να προσαρμοστούν στις ανάγκες των πολιτών και, με μια σειρά αποφάσεων που θα πάρουν, να μειώσουν τα βάρη και τις χρεώσεις έναντι των πολιτών. Αυτό επιδιώκει η κυβέρνηση και θα εξαντλήσει όλα τα μέσα που διαθέτει προς αυτή την κατεύθυνση» τόνισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
Σοβαρό πλήγμα στην εμπιστοσύνη της χώρας
Τραπεζικοί παράγοντες δεν θεώρησαν ικανοποιητική την μέχρι σήμερα επίσημη θέση της κυβέρνησης και αποδίδουν τεράστια σημασία στις απαντήσεις που θα δώσει ο Έλληνας πρωθυπουργός τη Δευτέρα στους αναλυτές. «Δεν προκύπτει από πουθενά ότι κάτι τέτοιο είναι προδιαγεγραμμένο» επισημαίνουν ξεκάθαρα, διευκρινίζοντας ότι «οι συνέπειες που μια τέτοια απόφαση θα επέφερε θα ήταν τουλάχιστον βαρύτατες».
Προφανώς και κάτι τέτοιο θα είχε άμεσο αποτύπωμα χρηματιστηριακά, όπως συνέβη όταν η κυβέρνηση Μελόνι προχώρησε στην επιβολή έκτακτης φορολογίας, ανοίγοντας στην Ε.Ε. τον ασκό του Αιόλου. Τότε οι μετοχές των μεγάλων ιταλικών τραπεζών κατέγραψαν πτώση από 7% έως 9% και η αγορά ερμήνευσε ως «τιμωρητική» την απόφαση του ιταλικού κοινοβουλίου, που ενέκρινε ένα μέτρο αποκλειστικά για να ικανοποιήσει το λαϊκό αίσθημα.
Την ίδια στιγμή στελέχη που έχουν άμεση επαφή με ξένους επενδυτές τονίζουν ότι ακόμη κι ως μοχλός πίεσης προς τις τράπεζες, για να μειώσουν κι άλλο προμήθειες, χρεώσεις κ.λ.π., η επιβολή έκτακτου φόρου θα έχει επίπτωση στην αγορά και στην αξιοπιστία της χώρας. Υπενθυμίζουν με νόημα ότι τους τελευταίους 12 μήνες το Δημόσιο έκανε τρεις μεγάλες διαθέσεις μετοχών, το 22%+10% της Εθνικής Τράπεζας, το 27% της Τράπεζας Πειραιώς, ενώ είχαν προηγηθεί η αποεπένδυση από Alpha Bank και Eurobank.
«Δεν αποτελεί συνήθη πρακτική να προχωράς, εντός των τελευταίων 13 μηνών, σε αλλεπάλληλες διαθέσεις τραπεζικών μετοχών, εισπράττοντας σχεδόν 3,4 δισ. ευρώ και εν συνεχεία να φορολογείς τα (υπερ)κέρδη» δηλώνει στην «Α» υψολόβαθμη τραπεζική πηγή που δεν έκρυψε τον αιφνιδιασμό της για το θέμα.
Τονίζουν, δε, με νόημα ότι σοβαρό σενάριο έκτακτης φορολόγησης θα προκαλούσε όχι μόνο εκροές κεφαλαίων από το Χ.Α., αλλά και σοβαρό πλήγμα στην εμπιστοσύνη, την οποία ανέκτησε η χώρα μετά από κοπιώδη προσπάθεια ετών.
Από την πλευρά τους οικονομικοί αναλυτές, εστιάζοντας στις φορολογικές δυνατότητες που θα μπορούσαν δυνητικά να υπάρξουν σε περίπτωση που η κυβέρνηση θα ήθελε να επιβάλει κάποια φορολογία, υπογραμμίζουν ότι λόγω του καθεστώτος του DTC -αναβαλλόμενου φόρου- δεν μπορεί να επιβληθεί στις τράπεζες ένα μέτρο που θα απαιτήσει καταβολή μετρητών (όπως π.χ. ένας φόρος εισοδήματος), αλλά πιθανόν να μπορεί να επιβληθεί έμμεσος φόρος, σενάριο απευκταίο για τον τραπεζικό τομέα, λόγω των επιπτώσεων που θα είχε.
«Θα ήθελε ριζική αλλαγή ο νόμος, όπως συνέβη στην Ιταλία, αλλά για την Ελλάδα είναι ακόμη πιο δύσκολο» αναφέρουν σχετικά.
Τέλος, τονίζουν ότι έχει δημιουργηθεί σύγχυση στην αγορά με την αύξηση των συντελεστών της έκτακτης φορολογίας στις τράπεζες από την κυβέρνηση Σάντσεθ της Ισπανίας, και προσθέτουν ότι δεν πρόκειται για ένα νέο φόρο αλλά για αύξηση των συντελεστών του έκτακτου φόρου που εφαρμόστηκε το 2023 και το 2024. Επίσης, το νέο στοιχείο είναι ότι o φόρος αυτός θα παραμείνει για ακόμα 3 χρόνια και η απόφαση ελήφθη μετά την πλήρη καταστροφή της περιοχής της Βαλένθιας εξαιτίας των πρόσφατων πλημμυρών.
Προφανώς οι Ισπανοί χρειάζονται λεφτά για να κατασκευαστούν νέες υποδομές, ενώ ταυτόχρονα φαίνεται να υπήρχε μεγάλη ανάγκη να κατευναστεί η κοινή γνώμη που κατηγορεί το κράτος για ολική έλλειψη συνοχής, καταλήγουν οι ίδιες πηγές.
Η ανάκριση των τραπεζιτών
Η επενδυτική κοινότητα όμως θα έχει μεν στραμμένο το ενδιαφέρον της στο πρωθυπουργό αλλά περιμένει να ακούσει στη συνέχεια και τους τέσσερεις Έλληνες τραπεζίτες να αναλύσουν τα νέα επιχειρησιακά τους πλάνα για την τριετία 2025 – 2027.
Στο συνέδριο της Morgan Stanley με το Ελληνικό Χρηματιστήριο στις αρχές της εβδομάδας θα είναι εκ νέου μερικά από τα πιο μεγάλα ονόματα διεθνών οίκων επενδεδυμένων στο Χ.Α. ή που διερευνούν παρόμοια επένδυση το 2025.
Άλλωστε πρόκειται για ένα από τα τελευταία συνέδρια πριν οι αναλυτές κλείσουν τα βιβλία τους. Ανάμεσα στους οίκους ξεχωρίζουν οι Fiera Capital, Schroder Investment, Intercapital Asset Management, Morgan Stanley, Millenium Partners, Fidelity, Lazard Asset Management, JP Morgan, Amundi Asset Management κ.ά.
Καραβίας, Μεγάλου, Μυλωνάς και Ψάλτης θα αναλύσουν στους διεθνείς επενδυτές, στο roadshow που διοργανώνουν Morgan Stanley και ΕΧΑΕ, Δευτέρα και Τρίτη στο Λονδίνο, τους στόχους για την πιστωτική επέκταση, τις εναλλακτικές πηγές για να αντισταθμίσουν τις αναμενόμενες απώλειες επιτοκιακών εσόδων και το πλάνο για την ταχύτερη απόσβεση του αναβαλλόμενου φόρου για τη βελτίωση της ποιότητας των εποπτικών τους κεφαλαίων θα παρουσιάσουν
Παράλληλα οι τέσσερεις τραπεζίτες θα τονίσουν ότι παρά τους ασθενείς ρυθμούς ανάπτυξης σε ευρωπαϊκό επίπεδο (0,7% κατά μέσο όρο) και των συνεχιζόμενων γεωπολιτικών αβεβαιοτήτων, η ελληνική οικονομία συνέχισε την αναπτυξιακή της δυναμική το πρώτο εξάμηνο του 2024 κατά 2,2% σε ετήσια βάση.
Οι θετικές επιδόσεις από τις αρχές του έτους, σε συνδυασμό με τα στοιχεία οικονομικής συγκυρίας και τους δείκτες προσδοκιών, υποδηλώνουν ότι η Ελλάδα αναμένεται να διατηρήσει την αναπτυξιακή της δυναμική το 2024, με εκτιμώμενο ρυθμό ανάπτυξης περίπου 2,2%
Ειδικότερα, η Τράπεζα Πειραιώς αναμένει ενίσχυση κερδοφορίας, με εξομαλυμένη απόδοση ενσώματων ιδίων κεφαλαίων άνω του 17%, εξομαλυμένα κέρδη ανά μετοχή πλέον των 0,90 ευρώ, περαιτέρω αύξηση του δείκτη CET1 σε περίπου 15%, άνοδο των ενήμερων δανείων στα 33 δισ. ευρώ και δείκτη μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων χαμηλότερα του 3%.
«Το γ΄ τρίμηνο του 2024 τα αποτελέσματα της Eurobank ήταν ιδιαίτερα θετικά, υπερβαίνοντας τις προσδοκίες. Η τάση υποδηλώνει ότι η απόδοση των ιδίων κεφαλαίων θα ανέλθει περίπου στο 17,5% για το σύνολο του έτους» θα τονίσει με τη σειρά του ο διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας, Φωκίων Καραβίας, εστιάζοντας στη μεγάλη αύξηση της πιστωτικής επέκτασης, που αποδείχθηκε υψηλότερη των στόχων που είχαν τεθεί, πάνω από 1 δισ. ευρώ για το σύνολο του έτους.
Νέο guidance για το 2024 θα δώσει και ο διευθύνων σύμβουλος της Alpha Bank, Βασίλης Ψάλτης, με τα βασικότερα σημεία να αφορούν στα εξής: RoTBV 14% (από >13,5% τον Αύγουστο), συνολικά έσοδα περίπου 2,2 δισ. ευρώ (από >€2,1 δισ. ευρώ), κόστος πιστωτικού κινδύνου περίπου 65 μ.β. (από <70 μ.β.) και προσαρμοσμένα EPS 0,34 ευρώ (από 0,33 ευρώ).
Την άποψη πως τα ισχυρά οργανικά κέρδη μετά από φόρους εννεαμήνου, που ανήλθαν σε περίπου 1 δισ. ευρώ, θέτουν ισχυρές βάσεις όχι μόνο για την επίτευξη των στόχων για το 2024 αλλά και για την ανοδική αναθεώρησή τους θα εκφράσει από την πλευρά του ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας, Παύλος Μυλωνάς, φέρνοντας παράδειγμα την πιστωτική επέκταση.
Παράλληλα, θα ανακοινώσουν και τα σχέδιά τους για επιτάχυνση της απόσβεσης του DTC επιλύοντας έτσι νωρίτερα ένα ζήτημα που αποτελεί κατάλοιπο της κρίσης. Κοινή συνισταμένη είναι ετησίως να αποσβένουν επιπλέον ποσό 29% του μερίσματος που θα διανείμουν, γεγονός που θα οδηγήσει στον μηδενισμό του σχεδόν μία οκταετία πριν από τον αρχικό σχεδιασμό.
