Οι επιπτώσεις της πανδημίας φαίνεται πως ήταν ιδιαίτερα ισχυρές στην ανάπτυξη του εγκεφάλου των εφήβων, με την κοινωνική απομόνωση να έχει πλήξει ιδιαίτερα τα κορίτσια. Τουλάχιστον, σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε μια πρωτοποριακή μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences.
Όλα τα πρωτόγνωρα φαινόμενα που χρειάστηκε να υποστούμε κατά τη διάρκεια του Covid-19 και του lockdown, φαίνεται πως προκάλεσαν ταχεία γήρανση στους εγκεφάλους των εφήβων. Στη συγκεκριμένη μελέτη, από το Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον, οι ερευνητές μέτρησαν τη λέπτυνση του εγκεφαλικού φλοιού, μια διαδικασία που ξεκινά είτε στα τέλη της παιδικής ηλικίας είτε στις αρχές της εφηβείας, καθώς ο εγκέφαλος αρχίζει να συρρικνώνει το εξωτερικό του στρώμα.
Η λέπτυνση του φλοιού είναι μια διαδικασία που ορισμένοι επιστήμονες θεωρούν πως συμβαίνει καθώς ο εγκέφαλος επανασυνδέεται όταν ωριμάζει, αυξάνοντας την αποτελεσματικότητά του. Ωστόσο, σε στρεσογόνες καταστάσεις, η διαδικασία επιταχύνεται.
Ταχεία γήρανση στον εγκέφαλο των εφήβων, κυρίως των κοριτσιών
Η μελέτη ξεκίνησε το 2018, πριν την πανδημία, ως μια μακροπρόθεσμη έρευνα σε 160 εφήβους ηλικίας 9-17 ετών. Αρχικά, επικεντρωνόταν στο να καταγράψει τις τυπικές αλλαγές στη δομή του εγκεφάλου κατά την εφηβεία. Οι συμμετέχοντες θα επανεξετάζονταν το 2020. Η πανδημία άλλαξε τα πάντα, και έτσι, όταν το 2021 ξεκίνησαν να αίρονται οι περιορισμοί, οι ερευνητές πραγματοποίησαν τα απαραίτητα τεστ.
Οι σαρώσεις έδειξαν ότι τόσο τα αγόρια όσο και τα κορίτσια είχαν παρουσιάσει ταχεία λέπτυνση του εγκεφαλικού φλοιού κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Αλλά το αποτέλεσμα ήταν πολύ πιο αξιοσημείωτο στα κορίτσια, των οποίων η λέπτυνση είχε επιταχυνθεί, κατά 4,2 χρόνια νωρίτερα από το αναμενόμενο, ενώ η λέπτυνση στους εγκεφάλους των αγοριών είχε επιταχυνθεί 1,4 χρόνια νωρίτερα από το αναμενόμενο.
«Αυτή είναι μια εκπληκτική διαφορά», δήλωσε η Πατρίτσια Καλ, διευθύντρια του Ινστιτούτου Επιστημών Μάθησης και Εγκεφάλου στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον και μία από τους συγγραφείς της μελέτης. Τα αποτελέσματα, πρόσθεσε η ίδια, υποδηλώνουν ότι «ένα κορίτσι που μπήκε στο εργαστήριο στα 11 και στη συνέχεια επέστρεψε στο εργαστήριο στην ηλικία των 14 ετών, έχει τώρα έναν εγκέφαλο που μοιάζει με τον εγκέφαλο μιας 18χρονης». Η ειδικός απέδωσε την αλλαγή στην «κοινωνική στέρηση που προκλήθηκε από την πανδημία», η οποία, όπως υποστήριξε, έπληξε περισσότερο τα κορίτσια στην εφηβεία, επειδή εξαρτώνται περισσότερο από την κοινωνική αλληλεπίδραση, ιδιαίτερα από τη συζήτηση των προβλημάτων με τους φίλους, ως τρόπο εκτόνωσης του στρες.
Αν και αρκετές προηγούμενες μελέτες εγκεφάλου είχαν διαπιστώσει ότι το άγχος της πανδημίας επιτάχυνε τη λέπτυνση του φλοιού, καμία δεν είχε συγκρίνει τις αλλαγές σε αγόρια και κορίτσια.
