Χωρίς να ληφθεί κάποια από τις κρίσιμες αποφάσεις που εκκρεμούν αλλά και χωρίς να οδηγηθούν τα πράγματα σε αδιέξοδο ολοκληρώθηκε η μαραθώνια σύσκεψη στη Λευκωσία για το καλώδιο Ελλάδας-Κύπρου υπό τον Κύπριο Πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη.
Το σίριαλ συνεχίζεται με τηλε-συναντήσεις τις επόμενες ημέρες.
Συνεπώς το μέλλον της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Ελλάδας, Great Sea Interconnector, αξίας €1,9 δις παραμένει αβέβαιο αλλά δεν έχει ναυαγήσει και οι ελπίδες παραμένουν ζωντανές.
Οι υπουργοί Ενέργειας των δύο χωρών, Γιώργος Παπαναστασίου και Θόδωρος Σκυλακάκης, δήλωσαν εξερχόμενοι της συνάντησης ότι η συζήτηση ήταν εποικοδομητική και θα συνεχιστεί.
Οι πληροφορίες κάνουν λόγο για συζήτηση που διεξάγεται επί όλου του εύρους και των παραμέτρων του Great Sea Interconnector, με ανταλλαγή απόψεων και επιχειρημάτων εκατέρωθεν, ενώ υπήρξε χλιαρή πρόοδος σε κάποια από τα ανοικτά ζητήματα, κάτι που σημαίνει ότι τα πράγματα δεν οδηγήθηκαν σε αδιέξοδο.
Ωστόσο δεν ελήφθη καμιά από τις κρίσιμες αποφάσεις που εκκρεμούν για να βγει το έργο από την αβεβαιότητα των τελευταίων μηνών για την οποία μεγάλη ευθύνη έχει ο Πρόεδρος του ΑΔΜΗΕ κος Μάνος Μανουσάκης με τις παλινωδίες, τα ψέματα και τις αντιφάσεις του και προς τις δυο πλευρές.
«Συμφωνία δεν υπήρξε, ωστόσο το κλίμα ήταν θετικό, η συζήτηση θα συνεχιστεί τις επόμενες μέρες», ανέφερε πηγή του ΥΠΕΝ. Ο κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης ανέφερε ότι «η συνάντηση αυτή ήταν εποικοδομητική, η δουλειά συνεχίζεται».
Σε ερώτηση, αν είναι αισιόδοξος ότι μπορεί να βρεθεί λύση, δηλαδή κοινές συνισταμένες ώστε να υπάρξει εξασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας του έργου, ο ίδιος ανέφερε είπε ότι «αυτά που είπαμε αρκούν για σήμερα», προσθέτοντας ότι οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν «και σε πολιτικό επίπεδο, προφανώς».
Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης προήδρευσε της σύσκεψης στο μεγαλύτερο μέρος της και εξερχόμενος για να μεταβεί σε άλλη υποχρέωση είπε ότι η συζήτηση που έγινε ήταν εποικοδομητική.
Σύμφωνα με όσα είπε, «η σύσκεψη ήταν μια καλή ευκαιρία να ακούσουν οι πλευρές η μία την άλλη και να διευκρινιστούν διάφορα θέματα, συνεπώς αποφεύχθηκε ναυάγιο της διαδικασίας».
Η γαλλική Nexans συμφώνησε να λάβει την τελική εντολή από την ελληνική πλευρά για να συνεχίσει την παραγωγή του καλωδίου, (Full Notice To Proceed) έως τις 19 Σεπτεμβρίου. Αν αυτό ισχύει, οι ρυθμιστικές εκκρεμότητες θα πρέπει να έχουν κλείσει μέχρι τη μεθεπόμενη Πέμπτη.
Δεν έγινε γνωστό πως εξελίχθηκε η καταρχήν συμφωνία της περασμένης εβδομάδας, που δεν τηρήθηκε, να ανακτήσει ο ΑΔΜΗΕ κατά τη φάση κατασκευής του έργου, συνολικά 125 εκατ ευρώ (25 εκατ) ευρώ, μέσω των λογαριασμών των κυπρίων καταναλωτών, οι οποίοι θα επιδοτηθούν ισόποσα από τη Λευκωσία μέσω του Ταμείου Ρύπων.
Οπως και ότι το έργο θα έχει εγγυημένη απόδοση 8,3%.
Τι ζητάει η Λευκωσία για να πει το «ναι»
Υπενθυμίζεται πως η Λευκωσία επιθυμεί τη διευκρίνιση κρίσιμων οικονομικών και νομικών πτυχών του μεγαλεπήβολου έργου, προκειμένου να λάβει τις τελικές αποφάσεις για το όλο ζήτημα.
Στην ουσία, Αθήνα και Λευκωσία ξεκινούν σε πολιτικό και τεχνικό επίπεδο ένα νέο γύρο συζητήσεων, όπου η κυπριακή πλευρά θέτει νέα θέματα στο τραπέζι.
Από το ενδεχόμενο υποβολής αιτήματος προς τη Κομισιόν (εκπρόσωπος της οποίας συμμετείχε στη σύσκεψη), για επιπλέον επιδοτήσεις ύψους μέχρι και 200 εκατ. ευρώ, μέχρι και αλλαγές στη κατεύθυνση του καλωδίου, ώστε να παρακαμφθούν τυχόν αντιδράσεις του τουρκικού παράγοντα, που κάνει ό,τι μπορεί για να παγιωθεί το τουρκολυβικό μνημόνιο.
Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι η ελληνική πλευρά, η οποία έχει τις τελευταίες μέρες ξεκαθαρίσει ότι απαιτεί να τηρηθούν τα συμφωνηθέντα, δια στόματος Μητσοτάκη στη ΔΕΘ, αλλά και του Θ.Σκυλακάκη, είναι διατεθειμένη να προσθέσει στη συζήτηση και νέα θέματα.
Η ελληνική πλευρά φαίνεται να ζήτησε απαντήσεις για τη συμμετοχή της Λευκωσίας στο ηλεκτρικό καλώδιο χωρίς να λάβει ξεκάθαρη τοποθέτηση.
Τα πολλά αναπάντητα ερωτήματα συνδέονται με την κοινή απαίτηση, σύμφωνα με πληροφορίες, από τους Κυρ. Μητσοτάκη και Ν. Χριστοδουλίδη, να μην υπάρξει η παραμικρή διαρροή, κίνηση που δείχνει και την ανησυχία μη τυχόν οι όποιες δηλώσεις δυναμιτίσουν την ύστατη αυτή προσπάθεια που καταβάλλεται για να βρεθεί η χρυσή τομή.
Η δουλειά για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου-Ελλάδος (Great Sea Interconnector – GSI) συνεχίζεται, δήλωσε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας, Θεόδωρος Σκυλακάκης, μετά το τέλος της σύσκεψης για τον GSI στο Προεδρικό Μέγαρο την Τρίτη, η οποία διήρκεσε γύρω στις 4,5 ώρες. Σημείωσε ακόμη ότι οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν “και σε πολιτικό επίπεδο”.
«Όπως είπε και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, η συνάντηση αυτή ήταν εποικοδομητική. Η δουλειά συνεχίζεται», ανέφερε ο κ. Σκυλακάκης, προσθέτοντας ότι πρέπει να επιστρέψει στην Αθήνα.
Ερωτηθείς αν πιστεύει ότι μπορούν να βρεθούν οι κοινές συνισταμένες και να υπάρξει εξασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας του έργου βάσει του ρυθμιστικού πλαισίου, ο Έλληνας Υπουργός είπε ότι δεν έχει να προσθέσει κάτι άλλο και ότι «αυτά που είπαμε αρκούν για σήμερα».
Ερωτηθείς αν οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν σε τεχνοκρατικό επίπεδο, ο Θεόδωρος Σκυλακάκης είπε ότι οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν «και σε πολιτικό επίπεδο, προφανώς». Καταληκτικά, επανέλαβε ότι «η δουλειά μας συνεχίζεται».
Η Λευκωσία είχε αποφασίσει επί της αρχής τη χρηματοδότηση του έργου με €125 εκατ. μέσω των εσόδων από το ταμείο ρύπων, χωρίς να λάβει τελική επίσημη απόφαση για το θέμα.
Στη σύσκεψη συμμετείχαν ο Υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου, ο Υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός, ο Έλληνας Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης, ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ Μ. Μανουσάκης και υπηρεσιακοί παράγοντες της ελληνικής εταιρείας καθώς και εκπρόσωπος της γαλλικής Nexans, της εταιρείας που ανέλαβε να κατασκευάσει το καλώδιο.
Από κυπριακής πλευράς συμμετείχαν επίσης ο Γενικός και ο Βοηθός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας, Γιώργος Σαββίδης και Σάββας Αγγελίδης, η Υφυπουργός παρά τω Προέδρω, Ειρήνη Πική, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, ο Διευθυντής του Γραφείου του Προέδρου, Χαράλαμπος Χαραλάμπους, ο Διευθυντής του Γραφείου του Τύπου του Προέδρου της Δημοκρατίας, Βίκτωρας Παπαδόπουλος.
Τι δήλωσε ο Κύπριος πρόεδρος
«Η συζήτηση δεν έχει ολοκληρωθεί και συνεχίζεται. Είναι πολύ εποικοδομητική», δήλωσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, εξερχόμενος την Τρίτη του Προεδρικού Μεγάρου, και ενόσω συνεχίζεται η σύσκεψη, που βρίσκεται σε εξέλιξη από τις 3:30 το απόγευμα, αναφορικά με το ζήτημα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου-Ελλάδας.
Στόχος της σύσκεψης είναι η εξεύρεση κοινών συνισταμένων μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών, με στόχο να καταστεί δυνατή η υλοποίηση του έργου, με τρόπο που να καθησυχάζει τις ανησυχίες όλων και πολύ περισσότερο της κυπριακής πλευράς, σε σχέση τόσο με τη βιωσιμότητα όσο και με τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στους καταναλωτές και στα δημόσια οικονομικά.
Το διπλωματικό παιχνίδι γύρω από τη διασύνδεση
Η Πρέσβειρα των Ηνωμένων Πολιτειών στην Κύπρο, Τζούλι Φίσερ, επανέλαβε ότι η ηλεκτρική διασύνδεση μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου αποτελεί σημαντική ευκαιρία για την Κύπρο.
H Πρέσβειρα ρωτήθηκε από τους δημοσιογράφους, έπειτα από τη συνάντηση που είχε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης με την Υφυπουργό Άμυνας για θέματα Διεθνούς Ασφάλειας των Ηνωμένων Πολιτειών, Celeste Wallander, αν συζητήθηκε το θέμα του Great Sea Interconnector.
«Νομίζω ότι έχουμε καταστήσει σαφές τις απόψεις μας σχετικά με τον Great Sea Interconnector και τη σημασία του τερματισμού της απομόνωσης της Κύπρου όσον αφορά τον εφοδιασμό της με ηλεκτρική ενέργεια και ότι αυτό το βλέπουμε ως μια σημαντική ευκαιρία για την Κύπρο», είπε η κ. Φίσερ.
Ανακοίνωση εξέδωσε η ΟΕΒ (ο ‘ΣΕΒ της Κύπρου’) σχετικά με τα ενεργειακά και την διασύνδεση της χώρα με την Ελλάδα, εκφράζοντας επιφυλάξεις. Μεταξύ άλλων στην ανακοίνωση αναφέρουν ότι «η βιώσιμη ηλεκτρική διασύνδεση πρέπει να γίνει με έργο το οποίο είναι ευρωπαϊκής συνιδιοκτησίας και που ως τέτοιο δικαιούται τις ευρωπαϊκές γεωπολιτικές διασφαλίσεις».
Από την πλευρά του ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης σημείωσε, σε συνέντευξή του ότι “Δεν θεωρούμε ότι υφίσταται κίνδυνος για τη ματαίωση του έργου. Η Ελλάδα είναι σαφέστατα της άποψης ότι το έργο θα συνεχιστεί κανονικά”.
Επεσήμανε, δε, πως το πρόγραμμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας- Κύπρου είναι ένα έργο κοινού ενδιαφέροντος για την ΕΕ, έχει περιβληθεί με τον μανδύα της ΕΕ, η οποία και χρηματοδοτεί ένα μέρος του. Το έργο, όπως υπενθύμισε, είναι εξαιρετικά σημαντικό, ιδίως για την Κύπρο, γιατί αίρει την ενεργειακή απομόνωσή της.
Ο κ. Γεραπετρίτης υπογράμμισε ότι το καλώδιο θα περνά μέσα από χωρικά ύδατα Ελλάδας και Κύπρου και μέσα σε διεθνή ύδατα ελληνικής ΑΟΖ. Ερωτηθείς για τα γεγονότα της Κάσου, απάντησε ότι όταν υπήρχε προγραμματισμός για να βγει στην ελληνική ΑΟΖ, “η Τουρκία, η οποία επικαλείται αξιώσεις που προκύπτουν από το παράνομο και ανυπόστατο τουρκολιβυκό μνημόνιο, έστειλε πολεμικά πλοία που βρίσκονταν σε απόσταση και επιτηρούσαν την κατάσταση”.
Τι λένε οι ειδικοί που παρακολουθούν τις εξελίξεις
«Ακόμη τίποτα δεν δείχνει ότι είμαστε κοντά σε λύση. Σε μια σύσκεψη, μετά το τέλος της οποίας δεν έγινε γνωστή καμία ουσιαστική πληροφορία για την πρόοδο της υπόθεσης, μετά το εμπάργκο δηλώσεων που έχουν επιλέξει να ακολουθήσουν τα δύο μέρη, το θολό τοπίο με τα πολλά αναπάντητα ερωτήματα ενισχύουν την άποψη ότι το χάσμα συνεχίζει να υφίσταται. Μπορεί η συζήτηση να μην οδηγήθηκε σε ναυάγιο, ωστόσο παραμένει αδιευκρίνιστο ποια από τα αιτήματα της Αθήνας δέχεται η κυπριακή πλευρά και ποια όχι, αν η Λευκωσία έθεσε και νέα ζητήματα στο τραπέζι και κυρίως ποιος είναι ο οδικός χάρτης αυτού του νέου γύρου διαπραγματεύσεων» μας έλεγε Καθηγητής που παρακολουθεί τις εξελίξεις και συνέχισε «σε μια υπόθεση που συνδέεται άμεσα με μια σύμβαση, αυτήν με τη Nexans για τη κατασκευή του καλωδίου, η οποία διέπεται από ορόσημα και υποχρεώσεις, η συζήτηση δεν μπορεί να διεξάγεται επ’ αόριστον, παρά ακολουθεί αναγκαστικά κάποιο χρονοδιάγραμμα, το οποίο δεν έγινε γνωστό. Η γαλλική πλευρά, εκπρόσωπος της οποίας παρίστατο στη σύσκεψη, έδωσε κάποια άτυπη παράταση ως τις 19 Σεπτεμβρίου για το νέο γύρο διαπραγματεύσεων, και το λογικό είναι ότι αυτός θα πρέπει να κλείσει σύντομα. Ειδάλλως, θα υπάρξει οικονομική επιβάρυνση της σύμβασης, την οποία κάποιος θα πρέπει να επωμιστεί».
Επίσης δεν είναι ξεκάθαρο αν στο σενάριο εξεύρεσης κοινής συνισταμένης, το θέμα θα οδηγηθεί απευθείας στο υπουργικό Συμβούλιο για τη λήψη της τελικής πολιτικής απόφασης ή όπως γράφει η «Καθημερινή της Κύπρου» θα απαιτηθεί περισσότερος χρόνος για νομική μελέτη της όποιας απόφασης ληφθεί.
Οι έρευνες νότια της Κάσου
Σε ένα άλλο κεφάλαιο που άπτεται της διασύνδεσης, εδώ και μερικές μέρες, το ιταλικό σκάφος Ievoli Relume, που το καλοκαίρι είχε παρεμποδιστεί από τουρκικά πολεμικά, όταν έκανε έρευνες βυθού στα νότια της Κάσου, με το επιχείρημα ότι πλέει εκτός των ελληνικών χωρικών υδάτων, διεξάγει νέες έρευνες στο Καρπάθιο Πέλαγος.
Αφορούν περιοχές εντός των 6 ναυτικών μιλίων, εντός δηλαδή των ελληνικών χωρικών υδάτων νοτίως της Κάσου και της Καρπάθου.
Η υπαρκτή γεωπολιτική πτυχή της υπόθεσης είναι κάτι που «χρησιμοποιείται» αρκετά στο πλαίσιο της ελληνο-κυπριακής διαπραγμάτευσης, ωστόσο η Αθήνα έχει ξεκαθαρίσει στη Λευκωσία ότι θα συζητηθεί σε ένα μεταγενέστερο στάδιο, αφού πρώτα κλείσει το οικονομικό σκέλος.
