Ολοκληρώνεται η πλέον βασική «ασπίδα» για την ενεργειακή θωράκιση της Κρήτης κατά τη θερινή περίοδο, καθώς είναι θέμα ημερών να εγκατασταθεί στο νησί και η τρίτη αεροστροβιλική μονάδα της «ΗΡΩΝ 1». Οι δύο πρώτες μονάδες έχουν ήδη εγκατασταθεί, με συνέπεια να βρίσκονται σε διαθεσιμότητα λειτουργίας.

Υπενθυμίζεται ότι η «ΗΡΩΝ 1» είναι τεχνολογίας ανοικτού κύκλου και αποτελείται από τρεις αεροστροβιλικές μονάδες, συνολικής ισχύος 147 Μεγαβάτ.

Η «ΉΡΩΝ 1» μεταφέρθηκε από τη ΔΕΗ στην Κρήτη, στο πλαίσιο της συμφωνίας διετούς μίσθωσης που σύναψε με τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Η συμφωνία περιλαμβάνει και την προοπτική εξαγοράς της υποδομής.

Η πλήρης «ενεργοποίηση» της «ΉΡΩΝ 1» θα έρθει σε μία συγκυρία όπου ξεκινά η κορύφωση της τουριστικής περιόδου και, κατά συνέπεια, η κορύφωση και της τοπικής ζήτησης για ρεύμα. Όπως είναι γνωστό, ήδη βρίσκεται σε δοκιμαστική λειτουργία η διασύνδεση Κρήτη-Αττική, με προοπτική η εμπορική λειτουργία του έργου να ξεκινήσει στις αρχές του επόμενου έτους, ώστε το νησί να ενταχθεί πλήρως στο διασυνδεδεμένο σύστημα και να αρθεί το υφιστάμενο καθεστώς παρέκκλισης εξαίρεσης από το Target Model της τοπικής ηλεκτρικής αγοράς.

Επομένως, στο διάστημα που θα μεσολαβήσει (και κυρίως κατά τη θερινή περίοδο) η «ΉΡΩΝ 1» θα ενισχύσει σημαντικά την επάρκεια τροφοδοσίας του νησιού. Ειδικά μάλιστα από τη στιγμή που βρίσκεται εκτός λειτουργίας η μονάδα του ΑΗΣ Αθερινόλακκου, ισχύος 55 Μεγαβάτ, στην οποία τον Μάρτιο σημειώθηκε έκρηξη.

Όπως  συμβαίνει και με το υπόλοιπο πρόσθετο ηλεκτροπαραγωγικό δυναμικό που προβλέπεται για την ενίσχυση της ασφάλειας τροφοδοσίας των νησιών μέχρι αυτά να διασυνδεθούν (για την προσθήκη του οποίου άνοιξε ο δρόμος με τον νόμο 5092/2024, έτσι και στην περίπτωση της «ΗΡΩΝ 1» η ΔΕΗ θα αποζημιώνεται για το πλήρες κόστος (σταθερό και μεταβλητό) μέσω του μηχανισμού Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ). Αν τα διαθέσιμα κεφάλαια του Ειδικού Λογαριασμού ΥΚΩ δεν επαρκούν, η απόδοση των οφειλόμενων θα καλύπτεται από το ΤΕΜ, κατά προτεραιότητα, με αντίστοιχη πίστωση ως εισροή του ΕΛΥΚΩ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο νόμος  5092/2024 προέβλεπε και πέναλτι για καθυστέρηση μετά τον Δεκέμβριο του 2024 στην εγκατάσταση στο νησί της επιπλέον ισχύος, πέραν του δυναμικού 60 Μεγαβάτ το οποίο προστέθηκε το προηγούμενο καλοκαίρι. Η ρήτρα έχει καθοριστεί στο 3% για τους πρώτους 6 μήνες καθυστέρησης και 20% επιπλέον επί της αξίας της σύμβασης, αν η καθυστέρηση υπερβεί την 30ή Ιουνίου 2025.

Την ίδια στιγμή, «τρέχουν» οι διαδικασίες για τη διασφάλιση του ηλεκτροπαραγωγικού δυναμικού που θα πρέπει να παραμείνει σε εφεδρεία στο νησί από τις αρχές του επόμενου έτους (δηλαδή μετά την έναρξη εμπορικής λειτουργίας του Κρήτη – Αττική) και το οποίο θα διασφαλίζει πως θα μπορούν να καλυφθούν οι ανάγκες της Κρήτης ακόμη και στην περίπτωση βλάβης τόσο στη «μικρή» όσο και στη «μεγάλη» διασύνδεση. Σύμφωνα με τη σχετική μελέτη του ΑΔΜΗΕ, αυτό το παραγωγικό δυναμικό ανέρχεται σε 550 Μεγαβάτ.

Για την αποζημίωσή του, ώστε να είναι ανά πάσα στιγμή έτοιμο να τεθεί σε λειτουργία, η ελληνική πολιτεία έχει ήδη αποστείλει στην Κομισιόν σχέδιο για τη δημιουργία ενός μηχανισμού εφεδρείας εκτάκτων αναγκών. Σύμφωνα με το σχήμα, οι μονάδες που θα αποζημιωθούν θα προκύψουν μέσα από μειοδοτικούς διαγωνισμούς, με τα σχετικά κεφάλαια να προέρχονται από τις ΥΚΩ. Στόχος είναι το σχήμα να έχει πάρει το «πράσινο φως» της Κομισιόν πριν από την έναρξη του νέου έτους, ώστε να «κλειδώσει» εγκαίρως η φόρμουλα ανάκτησης του κόστους των εφεδρειών στο νησί.

Διαβάστε ακόμη: