Έναν καταναλωτή πιο συνειδητοποιημένο και λιγότερο παρορμητικό φέρνουν στο προσκήνιο οι αυξημένες τιμές και η μείωση της αγοραστικής δύναμης. Όπως επισημαίνει ο καθηγητής του ΟΠΑ Γεώργιος Μπάλτας, η τιμή παίζει πλέον καθοριστικό ρόλο στις καταναλωτικές αποφάσεις, ενώ το 16% έως 56% των πολιτών μειώνει την κατανάλωση σε βασικά αγαθά.

Η στροφή προς σταθερά φθηνότερες επιλογές, όπως τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, δεν αφορά μόνο την εξοικονόμηση. Απλουστεύει και τη διαδικασία αγοράς, μειώνοντας τον χρόνο αναζήτησης και την πίεση επιλογής.

Ο πληθωρισμός αλλάζει τις προτεραιότητες

Σύμφωνα με τον κ. Μπάλτα, η συσσωρευτική αύξηση του ΔΤΚ από τον Ιούνιο του 2021 έως και τον Ιούνιο του 2025 φτάνει το 20%, με αιχμές:

  • Διατροφή +32%
  • Ένδυση/Υπόδηση +22%
  • Στέγαση +24%
  • Ηλεκτρικό ρεύμα +40%

Η εικόνα που αποτυπώνεται είναι πως η πλειονότητα του εισοδήματος εξανεμίζεται στην κάλυψη βασικών αναγκών, με αποτέλεσμα πολλοί καταναλωτές να οδηγούνται σε οικονομικό αδιέξοδο.

Η ακρίβεια πλήττει και τις επιχειρήσεις

Το φαινόμενο της ακρίβειας δεν πλήττει μόνο τα νοικοκυριά. Ο κ. Μπάλτας τονίζει πως η αύξηση του κόστους παραγωγής και λειτουργίας καθιστά τις ελληνικές επιχειρήσεις λιγότερο ανταγωνιστικές. Η ενέργεια παραμένει βασικό πρόβλημα, καθώς τα υψηλά τιμολόγια λειτουργούν αποτρεπτικά για τη βιομηχανία.

Οι λύσεις δεν είναι εύκολες

Ο καθηγητής επισημαίνει πως το πρόβλημα είναι σύνθετο και απαιτεί συνδυασμό παρεμβάσεων:

  • Ενίσχυση εγχώριας παραγωγής
  • Μείωση κόστους ενέργειας
  • Αντιμετώπιση ολιγοπωλίων
  • Καταπολέμηση αισχροκέρδειας
  • Προστασία του ανταγωνισμού
  • Απλοποίηση ψηφιακής γραφειοκρατίας

Παράλληλα, μικρές παρεμβάσεις όπως το «καλάθι του νοικοκυριού» έχουν θετικό – αν και περιορισμένο – αντίκτυπο.

Διακοπές με το βλέμμα στο πορτοφόλι

Η καλοκαιρινή έρευνα του ΙΕΛΚΑ (Ιούνιος 2025) αποτυπώνει μια έντονη τάση εξοικονόμησης χρημάτων στις διακοπές. Οι καταναλωτές μαγειρεύουν στον χώρο διαμονής, ψωνίζουν από φούρνους και μίνι μάρκετ, αποφεύγουν την εστίαση και ενισχύουν τις τοπικές επιχειρήσεις.

  • 52% δεν προγραμματίζει καθόλου διακοπές
  • 48% θα πάει – 33% περιορισμένα, 14% όπως πάντα, 1% περισσότερο
  • Μέσος χρόνος διακοπών: 11,3 ημέρες

Προτιμώνται εξοχικές κατοικίες (54% συνολικά), ενοικιαζόμενα δωμάτια (21%) και μόλις 7% ξενοδοχεία, με τις all inclusive επιλογές να παραμένουν εκτός οικονομικής δυνατότητας για τη μεγάλη πλειοψηφία.

Οι αριθμοί λένε την αλήθεια

Οι καταναλωτές μαγειρεύουν (50%), επισκέπτονται συστηματικά super market (62%) και φούρνους (71%), ενώ το 53% στηρίζει τοπικά προϊόντα. Σε αγορές τουριστικών ειδών ξοδεύονται μόλις 24 ευρώ και μη τουριστικών 25 ευρώ, αλλά στα τρόφιμα εκτός εστίασης πάνω από 153 ευρώ, αποδεικνύοντας τη διατροφική αυτάρκεια ως βασικό μοτίβο.

Σύνοψη: Ένας νέος τρόπος ζωής

Η καταναλωτική συμπεριφορά στην Ελλάδα του 2025 είναι πλέον ζήτημα επιβίωσης και προσαρμογής. Το κοινό αναζητά αυθεντικότητα, εξοικονόμηση και ασφάλεια. Η τάση προς οικονομικότερες, τοπικές και οργανωμένες επιλογές διαμορφώνει μια νέα εποχή στην αγορά και στον τουρισμό, με ευρύτερες επιπτώσεις σε επιχειρήσεις, θεσμούς και πολιτικές αποφάσεις.

Διαβάστε ακόμη: