Οι ελληνικές τράπεζες αφήνουν πίσω τους την εποχή των κόκκινων δανείων και εισέρχονται σε μια νέα φάση δυναμικής ανάπτυξης και αυστηρότερης εποπτικής επιτήρησης. Η ισχυρή ενίσχυση των εργασιών τους, σε συνδυασμό με τις γεωπολιτικές αναταράξεις, την κλιματική κρίση και την απειλή του κυβερνοχώρου, δημιουργούν ένα σύνθετο περιβάλλον στο οποίο καλούνται να ανταποκριθούν με ευελιξία και στρατηγική προνοητικότητα.

Ψηφιοποίηση, κερδοφορία και νέοι κίνδυνοι

Η ψηφιοποίηση, η ενίσχυση των γραμμών άμυνας απέναντι στις κυβερνοεπιθέσεις και η διατήρηση ισχυρής κερδοφορίας αποτελούν πλέον κεντρικούς άξονες στη στρατηγική των τραπεζών. Με την επιτοκιακή πολιτική να αλλάζει τροχιά και τις αποδόσεις να μειώνονται, οι τράπεζες αναζητούν νέες πηγές εσόδων ώστε να στηρίξουν τα κεφάλαιά τους και να ικανοποιήσουν τις προσδοκίες των μετόχων.

Ισχυρή πιστωτική επέκταση στην Ελλάδα

Οι ελληνικές συστημικές τράπεζες ξεχωρίζουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο χάρη στην αυξημένη χορήγηση δανείων, με το δεύτερο τρίμηνο του 2025 να προβλέπεται πως θα ξεπεράσει τα 2,5 έως 3 δισ. ευρώ σε καθαρή πιστωτική επέκταση. Το συνολικό χαρτοφυλάκιο δανείων εκτιμάται πως θα διαμορφωθεί στα 170 δισ. ευρώ, αναδεικνύοντας την Ελλάδα σε ευρωπαϊκό πρωταγωνιστή.

Εποπτεία: Κίνδυνοι, προειδοποιήσεις και απαιτήσεις

Παρά τη θετική πορεία, οι εποπτικές αρχές θέτουν σημαντικές προειδοποιήσεις. Οι τράπεζες καλούνται να αντιμετωπίσουν τυχόν αδυναμίες σε κεφαλαιακή επάρκεια, ρευστότητα, διακυβέρνηση και επιχειρηματικό μοντέλο, ενώ ζητείται η ορθή αποτύπωση των κινδύνων στα χαρτοφυλάκιά τους.

Η γεωπολιτική αβεβαιότητα και οι δασμοί μπορούν να πλήξουν συγκεκριμένους τομείς στους οποίους δραστηριοποιούνται οι τράπεζες. Παρά τη χαμηλή άμεση έκθεση της Ελλάδας, οι έμμεσες επιπτώσεις –π.χ. στον τουρισμό– δεν αποκλείονται. Παράλληλα, οι κυβερνοαπειλές και η ψηφιακή απάτη ενισχύουν το πλαίσιο των λειτουργικών κινδύνων.

Προσοχή στη συγκέντρωση δανείων

Ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM) επισημαίνει την ανάγκη αποφυγής υψηλής συγκέντρωσης δανείων σε λίγους κλάδους, όπως ο τουρισμός και η οικοδομή. Παρότι η ελληνική οικονομία δείχνει ισχυρή ανάκαμψη, οι τράπεζες θα πρέπει να ενισχύσουν τη διασπορά του κινδύνου – ενδεχομένως και μέσω συμμετοχής σε διεθνή κοινοπρακτικά σχήματα.

Νέα κόκκινα δάνεια: Η μεγάλη απειλή

Η δημιουργία νέων NPLs (μη εξυπηρετούμενων δανείων) αποτελεί σοβαρή απειλή, ιδίως σε ένα περιβάλλον υψηλού πληθωρισμού και μειωμένων πραγματικών εισοδημάτων. Οι τράπεζες οφείλουν να εφαρμόσουν διαφανή και αυστηρά πιστωτικά κριτήρια, με βάση την πραγματική εικόνα του δανειολήπτη, η οποία βελτιώνεται μέσω της μείωσης της φοροδιαφυγής.

Τα δάνεια του Σταδίου 2 μειώθηκαν το 2024 κατά 12,5%, ωστόσο εξακολουθούν να αποτελούν το 7,4% του συνόλου του χαρτοφυλακίου, κάτι που απαιτεί συνεχή επαγρύπνηση.

Ακίνητα και αποδοτικότητα

Η έκθεση των τραπεζών σε ακίνητα παραμένει σημείο ενδιαφέροντος για τις εποπτικές αρχές. Παρότι η αγορά δεν παρουσιάζει ενδείξεις άμεσης διόρθωσης, οι τράπεζες καλούνται να απαλλαγούν από ακίνητα στο ενεργητικό τους, ώστε να ενισχύσουν την αποδοτικότητα των ισολογισμών τους.

Προς ένα νέο μοντέλο λειτουργίας

Η διατήρηση της κερδοφορίας σε ένα περιβάλλον μειούμενων επιτοκίων και αυξανόμενων απαιτήσεων επιβάλλει στις τράπεζες να επαναπροσδιορίσουν το επιχειρηματικό τους μοντέλο. Η νέα εποχή απαιτεί καινοτομία, τεχνολογική ετοιμότητα και διαφοροποίηση των πηγών εισοδήματος.

Η ελληνική τραπεζική αγορά μπαίνει σε τροχιά μετασχηματισμού. Οι επόπτες καθορίζουν το πλαίσιο, οι προκλήσεις αυξάνονται και η ανάγκη για ισορροπία ανάμεσα στην κερδοφορία και την ορθή διαχείριση κινδύνων καθίσταται το απόλυτο ζητούμενο για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του τραπεζικού συστήματος.

Διαβάστε ακόμη: