Σε έκθεση που δημοσιεύτηκε την Πέμπτη, ο Οργανισμός Εμπορίου και Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (UNCTAD) ανέφερε ότι η αξία της τεχνητής νοημοσύνης θα προσεγγίσει το μέγεθος της οικονομίας της Γερμανίας, με την τεχνολογία να φέρνει αύξηση στην παραγωγικότητα και να προωθεί τον ψηφιακό μετασχηματισμό.
Ωστόσο, ο οργανισμός εξέφρασε ανησυχίες για την αυτοματοποίηση και την πιθανή απώλεια θέσεων εργασίας, προειδοποιώντας ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να επηρεάσει το 40% των θέσεων εργασίας παγκοσμίως. Επιπλέον, σημειώθηκε ότι η τεχνητή νοημοσύνη, παρά τα πλεονεκτήματά της, δεν διασφαλίζει την ίση κατανομή των ωφελειών, με τα οικονομικά οφέλη από την τεχνολογία να παραμένουν συγκεντρωμένα σε λίγους.
«Τα οφέλη της αυτοματοποίησης μέσω τεχνητής νοημοσύνης συχνά ευνοούν το κεφάλαιο παρά την εργασία, γεγονός που μπορεί να εντείνει την ανισότητα και να μειώσει το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα των χαμηλόμισθων εργαζομένων στις αναπτυσσόμενες οικονομίες», αναφέρεται στην έκθεση.
Ωστόσο, η έκθεση του UNCTAD υπογραμμίζει επίσης τις ανισότητες μεταξύ των χωρών, με τα στοιχεία του ΟΗΕ να δείχνουν ότι το 40% των παγκόσμιων δαπανών για έρευνα και ανάπτυξη στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης συγκεντρώνεται σε μόλις 100 επιχειρήσεις, κυρίως στις ΗΠΑ και την Κίνα.
Επιπλέον, αναφέρεται ότι κορυφαίοι τεχνολογικοί κολοσσοί, όπως η Apple, η Nvidia και η Microsoft – εταιρείες που θα επωφεληθούν από την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης – έχουν χρηματιστηριακή αξία που ξεπερνά το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν ολόκληρης της αφρικανικής ηπείρου.
Η συνεχής πρόοδος και ταχέως αναπτυσσόμενη εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης σε εθνικό και εταιρικό επίπεδο αναμένεται να επιδεινώσει τις τεχνολογικές ανισότητες μεταξύ των χωρών. Αυτό ενδέχεται να έχει σοβαρές συνέπειες για τις χώρες που δεν έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν τέτοιες τεχνολογίες, οδηγώντας τις σε έναν αυξανόμενο κίνδυνο αποκλεισμού από τις παγκόσμιες αναπτυξιακές και οικονομικές ευκαιρίες. Πολλά έθνη διατρέχουν τον κίνδυνο «να μείνουν πίσω», σύμφωνα με τον UNCTAD. Σημειώνεται ότι 118 χώρες, οι περισσότερες από τις οποίες είναι λιγότερο αναπτυγμένες, δεν συμμετέχουν στις βασικές διεθνείς συζητήσεις για τους κανόνες και τις πολιτικές που καθορίζουν τη χρήση και την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης.
Συστάσεις του ΟΗΕ
Η τεχνητή νοημοσύνη δεν περιορίζεται μόνο στην αντικατάσταση θέσεων εργασίας, όπως σημειώνει η έκθεση. Αντίθετα, μπορεί να δημιουργήσει νέες ευκαιρίες και να βοηθήσει στην αύξηση των θέσεων εργασίας, εφόσον γίνουν οι κατάλληλες επενδύσεις στην επανεκπαίδευση των εργαζομένων.
Στην έκθεση αναφέρεται ότι για να εξασφαλιστεί ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες δεν θα μείνουν εκτός των εξελίξεων στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης, είναι σημαντικό να συμμετέχουν στις διαδικασίες διαμόρφωσης των κανονισμών και των ηθικών κανόνων.
Προτάσεις για ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς
Η UNCTAD προτείνει μια σειρά στρατηγικών προς τη διεθνή κοινότητα. Οι στρατηγικές αυτές στοχεύουν στη δημιουργία συνθηκών που θα επιτρέπουν σε όλες τις χώρες να επωφεληθούν από την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης και περιλαμβάνουν τη δημιουργία μηχανισμών που θα εξασφαλίζουν τη διαφάνεια στη χρήση εξελιγμένων τεχνολογιών. Τονίζεται επίσης η σημασία της ευρύτερης υιοθέτησης ανοιχτών μοντέλων ΤΝ, ενώ προωθείται η ανταλλαγή γνώσεων και πόρων μεταξύ των χωρών, για να διασφαλιστεί η ίση συμμετοχή όλων.
Ο όρος «ανοικτού κώδικα» αναφέρεται σε λογισμικό του οποίου ο αρχικός κώδικας είναι διαθέσιμος δωρεάν στο διαδίκτυο, επιτρέποντας την τροποποίηση και την αναδιανομή του από οποιονδήποτε.
«Η τεχνητή νοημοσύνη έχει τη δυνατότητα να προάγει την πρόοδο, την καινοτομία και την ευημερία για όλους. Ωστόσο, αυτό μπορεί να συμβεί μόνο εάν οι χώρες αναλάβουν ενεργό ρόλο στην πορεία της ανάπτυξής της», σύμφωνα με την έκθεση.
