Ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης Moody’s διατήρησε την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας στο Βaa3 επιβεβαιώνοντας τις σταθερές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.
Στην ανάλυσή του ο οίκος σημειώνει πως η αξιολόγηση Baa3 της Ελλάδας και το σταθερό outlook υποστηρίζονται από ένα σταθερό ιστορικό μεταρρυθμίσεων, το οποίο έχει οδηγήσει σε ορατές βελτιώσεις στους θεσμούς και τη διακυβέρνηση, ισχυρότερες επενδύσεις και υγιέστερο τραπεζικό τομέα. Παρά τη μεγάλη μείωση που αναμένεται, ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ θα παραμείνει πολύ υψηλός. Ωστόσο, η ευνοϊκή δομή του ελληνικού χρέους και τα μεγάλα ταμειακά αποθέματα να λειτουργούν ως αντισταθμιστικοί παράγοντες.
Η ελληνική οικονομία έχει επιδείξει ισχυρή απορρόφηση σημαντικών κοινοτικών κονδυλίων που, σε συνδυασμό με τις ιδιωτικές επενδύσεις, θα στηρίξουν την ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια. Μαζί με τις συνεχιζόμενες μεταρρυθμίσεις, αυτό θα συμβάλει στην αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης και θα αντισταθμίσει εν μέρει τις αρνητικές επιπτώσεις από τις δυσμενείς δημογραφικές συνθήκες.
Η δημοσιονομική επίδοση της Ελλάδας συνεχίζει να ξεπερνά τις προσδοκίες, καταγράφοντας πρωτογενές πλεόνασμα 4,8% του ΑΕΠ το 2024, πολύ πάνω από τον αρχικό δημοσιονομικό στόχο του 2,1% του ΑΕΠ. Αυτή η ισχυρή επίδοση αντανακλά, εν μέρει, τη συνεχιζόμενη επιτυχία των μέτρων καταπολέμησης της φοροδιαφυγής που έχουν εφαρμόσει οι ελληνικές αρχές. Μαζί με την ισχυρή ονομαστική ανάπτυξη, αυτή η ισχυρή δημοσιονομική επίδοση συνέβαλε στην ετήσια μείωση του χρέους της Ελλάδας κατά περισσότερο από 10 ποσοστιαίες μονάδες.
Όπως σημειώνει η Moody’s, αυτή η υπεραπόδοση συνεχίστηκε και το 2025, γεγονός που οδήγησε την ελληνική κυβέρνηση να αυξήσει τον στόχο για το πρωτογενές πλεόνασμα, ενώ παράλληλα εισήγαγε μέτρα για πρόσθετη στήριξη των χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων. Η Ελλάδα συνεχίζει να καταγράφει σημαντική πρόοδο στην υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Ωστόσο, με μόλις το 59,3% του συνολικού χρηματοδοτικού πακέτου να έχει απορροφηθεί μέχρι σήμερα, η Ελλάδα αναθεώρησε το Σχέδιο για να ενισχύσει την απορροφητικότητα των υπόλοιπων κονδυλίων.
Εξ άλλου, η Moody’s αναφέρει ότι η οικονομική ισχύς της Ελλάδας, που βαθμολογείται στο “baa1”, εξισορροπεί υψηλότερα επίπεδα πλούτου σε σχέση με τους ομολόγους της με παρόμοια αξιολόγηση και τις ισχυρές αναπτυξιακές προοπτικές τα επόμενα τρία χρόνια – έναντι του μέτριου οικονομικού μεγέθους της και των προκλήσεων που δημιουργούν τα δυσμενή δημογραφικά στοιχεία για τη δυνητική ανάπτυξη.
Παράλληλα, η βαθμολογία “baa1” της Ελλάδας για τους “θεσμούς και τη διακυβέρνηση αντανακλά την ισχυρή δυναμική στην εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που έχουν ήδη επιφέρει απτή πρόοδο σε διάφορους τομείς”.
Ωστόσο, η αναδιάρθρωση του χρέους το 2012 εξακολουθεί να επιβαρύνει την αξιολόγηση. Η δημοσιονομική ισχύς στη βαθμίδα “ba1” βασίζεται στο πολύ υψηλό αλλά ταχέως μειούμενο χρέος της κυβέρνησης, το οποίο υποστηρίζεται από μια ευνοϊκή δομή του χρέους με χαμηλά επιτόκια και μακροχρόνιες ωριμάνσεις.
Εξ άλλου, το σταθερό outlook, αναφέρει η Moody’s, “ενσωματώνει την άποψή μας ότι οι τρέχουσες πολύ ισχυρές δημοσιονομικές επιδόσεις είναι πιθανό να μετριαστούν με την πάροδο του χρόνου, αν και η επιβάρυνση του χρέους θα συνεχίσει να μειώνεται. Εξισορροπεί επίσης το γεγονός ότι ορισμένες από τις κύριες πιστωτικές προκλήσεις της Ελλάδας θα αργήσουν να βελτιωθούν έναντι των θετικών πιστωτικών στοιχείων ενός σταθερού θεσμικού και πολιτικού περιβάλλοντος”.
Και προσθέτει: “Η ολοκλήρωση των θεσμικών και οικονομικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν την ανάπτυξη θα χρειαστεί χρόνο. […] η οικονομική ανάπτυξη είναι πιθανό να επιβραδυνθεί σε σχέση με τα σημερινά υψηλά επίπεδά της μόλις ολοκληρωθεί η απορρόφηση του Ταμείου Ανάκαμψης [RRF]. Αυτό οφείλεται εν μέρη στο γεγονός ότι τα δυσμενή δημογραφικά στοιχεία θα δημιουργήσουν ουσιαστικές αντιδράσεις στην ανάπτυξη, παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης να αυξήσει τα ποσοστά συμμετοχής του εργατικού δυναμικού και να εφαρμόσει διαρθρωτικές μακροοικονομικές μεταρρυθμίσεις”.
Επισημαίνει ότι “αν και το χρέος έχει μειωθεί γρήγορα τα τελευταία χρόνια, θα παραμείνει ένα από τα υψηλότερα μεταξύ των αξιολογήσεων μας μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας”.
Ο οίκος αναγνωρίζει επίσης ότι “οι ελληνικές αρχές χρησιμοποιούν σωστά τη θετική δυναμική που δημιουργήθηκε από τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης για να εφαρμόσουν σταθερά οικονομικές και δημοσιονομικές πολιτικές που υποστηρίζουν την πιστοληπτική ικανότητα, μια επιλογή πολιτικής που μειώνει τους καθοδικούς κινδύνους για τις αξιολογήσεις που θα μπορούσαν να προκληθούν από αυτές τις οικονομικές και δημοσιονομικές αδυναμίες”.
Τι θα μπορούσε να αλλάξει ανοδικά την αξιολόγηση
Ο οίκος σημειώνει ότι θα μπορούσε να προκύψει ανοδική πίεση στις αξιολογήσεις Baa3 της Ελλάδας “αν βλέπαμε ότι αυξάνεται η πιθανότητα η μεσοπρόθεσμη αναπτυξιακή δυναμική να ενισχύεται πάνω από τις τρέχουσες προσδοκίες μας. Ενώ οι βελτιώσεις σε τομείς όπως η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του δικαστικού συστήματος ή η διαφοροποίηση της οικονομίας θα απαιτούσαν χρόνο, τα σημάδια επιτάχυνσης της εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων θα ήταν πιστωτικά θετικά. Μειώσεις του χρέους της Ελλάδας πάνω από τις τρέχουσες προσδοκίες μας επίσης θα ήταν μια πιστωτικά θετική εξέλιξη”.
Τι θα μπορούσε να αλλάξει καθοδικά την αξιολόγηση
Ο οίκος προειδοποιεί ωστόσο ότι “καθοδικές πιέσεις στις αξιολογήσεις Baa3 της Ελλάδας θα μπορούσαν να προκύψουν εάν η πορεία πολιτικής που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια ανατραπεί ή εάν υπάρξουν ενδείξεις ότι οι μεταρρυθμίσεις του παρελθόντος δεν αποδίδουν τα αναπτυξιακά και δημοσιονομικά οφέλη που αναμένουμε σήμερα. Ειδικότερα, ενδείξεις διαρκούς, σημαντικής επιδείνωσης της δημοσιονομικής θέσης της κυβέρνησης, ενδεχομένως σε συνδυασμό με απότομη επιδείνωση της υγείας του τραπεζικού τομέα, θα προκαλούσαν μία δράση αρνητικής αξιολόγησης, όπως και μια οπισθοδρόμηση στις διαρθρωτικές μακροοικονομικές ή δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις. Μια αξιοσημείωτη επιδείνωση της γεωπολιτικής κατάστασης στην Ευρώπη, που θα δίνει απτές αποδείξεις αποδυναμωμένης υποστήριξης από βασικούς συμμάχους, ιδίως τις ΗΠΑ (Aa1 stable), θα οδηγούσε επίσης σε καθοδική πίεση στις προοπτικές ή την αξιολόγηση.
