Τις παθογένειες του ελληνικού οικοσυστήματος καινοτομίας αναδεικνύει η φετινή έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Διανοητικής Ιδιοκτησίας (WIPO), όπου διαφαίνεται για άλλη μια φορά πως το μοναδικό ανταγωνιστικό σημείο της χώρας είναι το ανθρώπινο κεφάλαιο. Απεναντίας, η Ελλάδα φαίνεται να υστερεί σε τομείς κρίσιμους για την ανάπτυξη της καινοτομίας, όπως μεταξύ άλλων σε ό,τι αφορά τους θεσμούς και την πολυπλοκότητα των επιχειρήσεων και της αγοράς. Ως αποτέλεσμα, υψώνονται εμπόδια στην ανάπτυξη της εφευρετικότητας που θα μπορούσε να οδηγήσει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και στην επίλυση κοινών προκλήσεων.

Στον χάρτη καινοτομίας του WIPO, η Ελλάδα καταλαμβάνει την 45η θέση ανάμεσα σε 133 χώρες διεθνώς και την 28η μεταξύ των 39 οικονομιών της Ευρώπης, παραμένοντας στα ίδια περίπου επίπεδα των περασμένων ετών. Φωτεινό σημείο στην αξιολόγηση του ελληνικού οικοσυστήματος είναι το ταλέντο (29η θέση), με τις επιμέρους μετρήσεις να επιβεβαιώνουν ότι η χώρα έχει υψηλότατες επιδόσεις στο κομμάτι της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, αλλά και αρκετά καλή βαθμολογία σε ό,τι αφορά την έρευνα και ανάπτυξη (R&D).

Σε σχετικά καλό επίπεδο βρίσκεται η Ελλάδα σε ό,τι αφορά την παραγωγή γνώσης και τεχνολογίας (40ή θέση) και τη δημιουργικότητα (41η θέση), που αμφότερα αποτυπώνουν τα χειροπιαστά αποτελέσματα των καινοτόμων δραστηριοτήτων στην ελληνική οικονομία. Επίσης, ικανοποιητική θέση παίρνει η χώρα στις υποδομές (42η θέση), όπου οι τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνίας και τα γενικά δίκτυα υποδομών επιδέχονται βελτίωση. Πρέπει να σημειωθεί ότι θετική είναι η εικόνα της Ελλάδας στην οικολογική βιωσιμότητα, η οποία υπάγεται επίσης στην ευρύτερη κατηγορία των υποδομών που συμβάλλουν στη διαμόρφωση ενός εύφορου κλίματος καινοτομίας.

Τα τρωτά σημεία

Απεναντίας, απογοητευτική είναι για άλλη μια χρονιά η επίδοση της Ελλάδας στους θεσμούς (57η θέση), με χαμηλή κατάταξη στο θεσμικό και το ρυθμιστικό περιβάλλον και εμφανίζοντας μεγάλες αδυναμίες στο επιχειρηματικό περιβάλλον.

Επίσης, σύμφωνα πάντοτε με τον χάρτη καινοτομίας του WIPO, η χώρα φαίνεται να έχει ακόμα πολύ δρόμο να καλύψει στον τομέα της πολυπλοκότητας των επιχειρήσεων (65η θέση), καθώς υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις στην απορρόφηση της γνώσης, αλλά και τη γεφύρωση της καινοτομίας με την οικονομία. Τέλος, μεγάλα κενά αποτυπώνονται και σε ό,τι αφορά την πολυπλοκότητα της αγοράς (66η θέση) λόγω του ασθενούς δικτύου χρηματοδότησης, ιδίως για τις νεοφυείς επιχειρήσεις, και του επενδυτικού περιβάλλοντος.

Το διεθνές οικοσύστημα τεχνολογίας

Σε παγκόσμιο επίπεδο, το WIPO διαπιστώνει ότι μετά την περίοδο 2020-2022, οπότε αναπτύχθηκε σημαντικά το περιβάλλον καινοτομίας, οι επιστημονικές δημοσιεύσεις, το venture capital, οι αιτήσεις για διπλώματα ευρεσιτεχνίας και οι δαπάνες R&D επιβραδύνθηκαν. Σε ό,τι αφορά τον αριθμό και την αξία των συμφωνιών από venture capital φαίνεται ότι η πτώση αντανακλά την αστάθεια στο διεθνές επενδυτικό περιβάλλον και την απροθυμία ανάληψης ρίσκου. Στο μεταξύ, η τεχνολογία συνεχίζει να προοδεύει βέβαια με ταχύτατους ρυθμούς, εμφανίζοντας όμως κάποιες καθυστερήσεις στην ανάπτυξη των πράσινων τεχνολογιών.

Σύμφωνα με το WIPO, στην κορυφαία δεκάδα της παγκόσμιας κατάταξης για την καινοτομία βρίσκονται η Ελβετία, η οποία ήταν πρώτη και το 2023, η Σουηδία, οι ΗΠΑ, η Σιγκαπούρη, η Βρετανία, η Νότια Κορέα, η Φινλανδία, η Ολλανδία, η Γερμανία και η Δανία.

Διαβάστε ακόμη: