Η Μεγάλη Βρετανία υπέγραψε συμφωνία-ορόσημο ύψους 10,7 δισ. δολαρίων για την πώληση 20 μαχητικών αεροσκαφών Eurofighter Typhoon στην Τουρκία — το μεγαλύτερο εξαγωγικό συμβόλαιο της χώρας στον τομέα της άμυνας εδώ και σχεδόν είκοσι χρόνια, όπως μεταδίδει το Bloomberg.
Η συμφωνία, που επιτεύχθηκε μεταξύ του πρωθυπουργού Κιρ Στάρμερ και του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Άγκυρα, παρουσιάστηκε από το Λονδίνο ως σαφές μήνυμα προς τον Βλαντίμιρ Πούτιν για την ενότητα και τη μακροπρόθεσμη συνοχή του ΝΑΤΟ.
«Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό μήνυμα ισχύος και συνοχής της Ευρώπης και της Συμμαχίας», δήλωσε ο Στάρμερ σε συνέντευξή του στο Bloomberg κατά τη μετάβασή του στην Άγκυρα. «Η Τουρκία είναι ζωτικής σημασίας για το νοτιοανατολικό μέτωπο του ΝΑΤΟ, και για τον Πούτιν αυτό σημαίνει ότι η Συμμαχία είναι πιο δυνατή από ποτέ».
«Υπογράψαμε παρουσία σας τη δήλωση συνεργασίας για την προμήθεια μαχητικών αεροσκαφών Eurofighter. Θεωρούμε αυτή τη συμφωνία ως ένα νέο ορόσημο της σχέσης μας» είπε στις δηλώσεις του, μετά τη συνάντηση με τον Στάρμερ, ο Ερντογάν.
«Ως στρατηγικοί εταίροι και σύμμαχοι, διατηρούμε ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας μαζί για πολλά θέματα που απασχολούν τη διεθνή ατζέντα, πέρα από τα διμερή ζητήματα. Οι σημερινές μας συζητήσεις επικεντρώθηκαν στις εμπορικές και αμυντικές μας σχέσεις. Όπως γνωρίζετε, το Ηνωμένο Βασίλειο είναι ένας από τους μεγαλύτερους εμπορικούς και επενδυτικούς εταίρους της χώρας μας. Είμαστε αποφασισμένοι να αυξήσουμε τον όγκο των εμπορικών μας συναλλαγών αρχικά σε 30 δισεκατομμύρια δολάρια και στη συνέχεια σε 40 δισεκατομμύρια δολάρια. Είμαστε αποφασισμένοι να ενισχύσουμε περαιτέρω τις οικονομικές μας σχέσεις. Οι αρμόδιοι θεσμοί και οργανισμοί μας λαμβάνουν πολλά μέτρα, μεταξύ των οποίων και η επικαιροποίηση της συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου. Εξετάζουμε επίσης ευκαιρίες κοινών επενδύσεων σε τρίτες χώρες. Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε νέες συνεργασίες στους τομείς της ενέργειας και της άμυνας. Είμαστε επίσης πολύ χαρούμενοι που τόσοι πολλοί Βρετανοί πολίτες θεωρούν την Τουρκία δεύτερη πατρίδα τους» πρόσθεσε ο Τούρκος πρόεδρος.
Επιπλέον, μετά τις υπογραφές στη σύμβαση με το Ηνωμένο Βασίλειο, ο Τούρκος υπουργός Άμυνας, Γιασάρ Γκιουλέρ έκανε λόγο
για συμφωνία απόκτησης άλλων 20 Eurofighter από Κατάρ (12) και Ομάν (12).
Νέα σελίδα στις σχέσεις Λονδίνου–Άγκυρας
Η αγορά των Typhoon —που κατασκευάζονται από τη BAE Systems— αποτελεί την πρώτη προμήθεια μαχητικών από τη Βρετανία μετά το 2017 και ταυτόχρονα την πρώτη φορά που η Τουρκία αγοράζει πολεμικά αεροσκάφη από χώρα εκτός Ηνωμένων Πολιτειών.
Η συμφωνία εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική προσέγγισης μεταξύ των δύο χωρών, σε μια περίοδο που οι ΗΠΑ υπό την ηγεσία του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ έχουν δώσει σαφή σημάδια αποστασιοποίησης από τον ρόλο του εγγυητή της ευρωπαϊκής ασφάλειας.
Για την Άγκυρα, το συμβόλαιο σηματοδοτεί την ενίσχυση της αεροπορικής ισχύος της και τη μείωση της εξάρτησης από τις ΗΠΑ, μετά τον αποκλεισμό της από το πρόγραμμα των μαχητικών F-35 της Lockheed Martin λόγω της αγοράς του ρωσικού συστήματος S-400.
Από το εμπάργκο στη σύμπραξη
Η ολοκλήρωση της συμφωνίας δεν ήταν δεδομένη. Το Λονδίνο χρειάστηκε να ξεπεράσει την αντίσταση της Γερμανίας, η οποία είναι ένας από τους τέσσερις εταίρους στο πρόγραμμα του Eurofighter Typhoon μαζί με τη Βρετανία, την Ιταλία και την Ισπανία.
Η προηγούμενη γερμανική κυβέρνηση είχε μπλοκάρει την τουρκική παραγγελία επικαλούμενη θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όμως το βέτο ήρθη φέτος το καλοκαίρι έπειτα από παρεμβάσεις Βρετανών υπουργών και εντατική διπλωματική κινητικότητα.
Ο Βρετανός υπουργός Άμυνας Τζον Χίλι δήλωσε ότι είχε συνομιλήσει «πάνω από 20 φορές» με τον Τούρκο ομόλογό του Γιασάρ Γκιουλέρ τους τελευταίους μήνες, προκειμένου να κλείσει η συμφωνία.
«Το μήνυμα προς τον Πούτιν είναι ξεκάθαρο: η Τουρκία ενισχύει τη δέσμευσή της στο ΝΑΤΟ», ανέφερε ο Χίλι. «Δεν είναι μόνο μια συμφωνία για αεροσκάφη· είναι μια στρατηγική συνεργασία που σηματοδοτεί τη βαθύτερη σύσφιξη των σχέσεων Βρετανίας–Τουρκίας».
