Σε μια εποχή όπου ο ψηφιακός κόσμος επεκτείνεται σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας, η κυβερνοεγκληματικότητα καταγράφει εκρηκτική άνοδο. Η Διεύθυνση Δίωξης Κυβερνοεγκλήματος (ΔΙΔΙΚ) βρίσκεται στην πρώτη γραμμή αντιμετωπίζοντας εγκλήματα που πλέον «μεταναστεύουν» σχεδόν στο σύνολό τους στο διαδίκτυο. Ο διευθυντής της υπηρεσίας, Ταξίαρχος Βασίλης Μπερτάνος, μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και παρουσίασε μια πλήρη εικόνα των σύγχρονων ψηφιακών απειλών.
Ραγδαία αύξηση υποθέσεων – Πάνω από 15.000 το 2025
Οι υποθέσεις που χειρίζεται η ΔΙΔΙΚ αυξάνονται με εντυπωσιακό ρυθμό. Από 3.120 το 2017, το 2024 έφτασαν τις 13.379, ενώ το 2025 έχουν ήδη ξεπεράσει τις 15.000.
Τα εγκλήματα πλέον περνούν κατά κανόνα μέσω διαδικτύου: από εμπόριο ναρκωτικών και όπλων έως συνεννοήσεις για βαριά αδικήματα μέσω εφαρμογών.
Η ΔΙΔΙΚ, πέρα από τα καθαρά ψηφιακά εγκλήματα, συνδράμει και σε έρευνες για εξαφανίσεις, αυτοκτονίες, συκοφαντικές δυσφημίσεις, αξιοποιώντας την εξειδικευμένη τεχνογνωσία της.
Στην κορυφή οι διαδικτυακές απάτες – Καταιγισμός phishing
Η συχνότερη κατηγορία κυβερνοεγκλήματος είναι πλέον οι διαδικτυακές απάτες.
Πρώτο στη λίστα βρίσκεται το phishing, όπου οι δράστες επιχειρούν να αποσπάσουν κωδικούς πρόσβασης και προσωπικά δεδομένα με ψεύτικα email ή SMS.
Ιδιαίτερα διαδεδομένα είναι τα αληθοφανή μηνύματα που προσποιούνται υπηρεσίες του Δημοσίου, όπως η ΑΑΔΕ, οδηγώντας πολίτες σε ψεύτικες φόρμες «επιστροφής φόρου» ή επιδομάτων.
Πώς προστατευόμαστε – Η μέθοδος SLAM
Η ΔΙΔΙΚ συστήνει την τεχνική SLAM:
- Sender: Έλεγχος της διεύθυνσης αποστολέα για λάθη ή ύποπτες αποκλίσεις.
- Link: Έλεγχος συνδέσμων πριν το κλικ.
- Attachment: Προσοχή σε συνημμένα από άγνωστους αποστολείς.
- Message: Προσοχή σε επείγοντα ή απειλητικά μηνύματα, λάθη και παράλογες απαιτήσεις.
Επενδυτικές απάτες – Χάνονται εκατομμύρια σε ψεύτικες πλατφόρμες
Ραγδαία αύξηση παρουσιάζουν και οι επενδυτικές απάτες, με θύματα να χάνουν από χιλιάδες έως εκατομμύρια ευρώ. Οι δράστες δημιουργούν ψεύτικες πλατφόρμες «επενδύσεων» – συχνά σε κρυπτονομίσματα – και παρουσιάζουν ψεύτικες αποδόσεις μέχρι να αποσπάσουν μεγάλα ποσά.
Σε αρκετές περιπτώσεις, θύματα είναι τραπεζικά στελέχη και επιχειρηματίες.
Η ΔΙΔΙΚ αποκάλυψε πρόσφατα περιστατικό όπου επιχειρήθηκε κλοπή 6,7 εκατ. ευρώ μέσω τεχνητής νοημοσύνης που μιμήθηκε τη φωνή διευθύνοντος συμβούλου (CEO Fraud).
Άλλη κρίσιμη κατηγορία είναι τα ransomware, όπου εγκληματίες κρυπτογραφούν αρχεία και ζητούν λύτρα.
Ανήλικοι στο στόχαστρο – Grooming, cyberbullying, revenge porn
Ανησυχητική αύξηση παρατηρείται στα εγκλήματα κατά ανηλίκων:
σεξουαλική εκμετάλλευση, παιδική πορνογραφία, εκβιασμός, cyberbullying.
Ιδιαίτερη προσοχή απαιτούν οι πλατφόρμες παιχνιδιών, όπου ενήλικοι προσποιούνται παιδιά για να αποκτήσουν πρόσβαση σε ανήλικους.
Ο κ. Μπερτάνος καλεί τους γονείς να:
- μιλούν ανοιχτά στα παιδιά για κινδύνους,
- παρατηρούν την online συμπεριφορά,
- θέτουν γονικούς ελέγχους,
- γνωρίζουν τις εφαρμογές που χρησιμοποιούν τα παιδιά.
Η εφαρμογή Safe Youth προσφέρει ασφαλή δίαυλο επικοινωνίας με την ΕΛΑΣ.
OSINT και bots: Νέο πεδίο μάχης – Επηρεάζουν εκλογές και κοινή γνώμη
Μεγάλο μέρος της έρευνας της ΔΙΔΙΚ αφορά την Open Source Intelligence (OSINT), δηλαδή τη συλλογή δεδομένων από δημόσιες online πηγές.
Βασικό μέτωπο αποτελούν τα bots, ψεύτικοι αυτοματοποιημένοι λογαριασμοί που διακινούν ψευδείς ειδήσεις και επηρεάζουν τον δημόσιο διάλογο.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Ρουμανίας, όπου λόγω μαζικής bot-δραστηριότητας ακυρώθηκαν οι προεδρικές εκλογές.
Σύμφωνα με τον Ταξίαρχο, bot επιθέσεις έχουν καταγραφεί και στην Ελλάδα.
Διεθνής συνεργασία – Καμία χώρα δεν μπορεί μόνη
Οι εγκληματίες δρουν παγκόσμια, επομένως η συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς είναι κρίσιμη. Η ΔΙΔΙΚ συμμετέχει σε:
- ευρωπαϊκές και διεθνείς επιχειρήσεις,
- άμεσους διαύλους με τεχνολογικές πλατφόρμες,
- συντονισμό με παρόχους διαδικτύου σε Ελλάδα και εξωτερικό.
Πώς επικοινωνούν οι πολίτες με τη ΔΙΔΙΚ – 24/7 προστασία
Οι πολίτες μπορούν να καταγγέλλουν ή να ζητούν βοήθεια όλο το 24ωρο μέσω:
- 11188
- [email protected]
- @CyberAlertGR στο X
- gov.gr (ενότητα Καταγγελίες)
- Εφαρμογή CYBERKID
Στο cyberalert.gr υπάρχουν οδηγίες, ενημερώσεις για απάτες και modus operandi των δραστών.
Εκπαίδευση και ενημέρωση: 827 δράσεις και 130.000 πολίτες το 2024
Η ΔΙΔΙΚ επενδύει και στην πρόληψη. Το 2024 συμμετείχε σε 827 δράσεις ενημέρωσης σε Ελλάδα και εξωτερικό, ενημερώνοντας 130.000 πολίτες.