Οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν σε Ρώσους ολιγάρχες είχαν ως στόχο να πλήξουν το καθεστώς Πούτιν και την ελίτ της χώρας, εξαιτίας της εισβολής της Μόσχας στην Ουκρανία. Ωστόσο, φαίνεται πως υπάρχουν και κάποιες… παρενέργειες με θύματα τους απλούς φορολογούμενους πολίτες.
Η Wall Street Journal παρουσιάζει ως χαρακτηριστικό παράδειγμα την Αντίγκουα και Μπαρμπούντα. Το νησιωτικό κράτος της Καραϊβικής δεν είναι πλούσιο. Και όμως, οι 93.000 κάτοικοί του αναγκάζονται να πληρώνουν 28.000 δολάρια την εβδομάδα για ένα superyacht 82 μέτρων που παραμένει ακίνητο εδώ και μήνες στο λιμάνι τους.
Το Alfa Nero
Πέρυσι, καμιά 20αριά ένοπλοι αστυνομικοί και πέντε πράκτορες του FBI έκαναν έφοδο στο λιμάνι και κατέλαβαν κατέλαβαν το Alfa Nero, ένα τεράστιο σκάφος, αξίας 120 εκατ. δολαρίων, που άνηκε στον Ρώσο μεγιστάνα των λιπασμάτων Andrey Guryev. Έκτοτε, το σκάφος με την πισίνα υπερχείλισης που μετατρέπεται σε πίστα χορού, παραμένει ακίνητο σε αυτό το ήσυχο λιμάνι, για να θυμίζει τον οικονομικό πόλεμο που κήρυξε στη Ρωσία η Δύση, έπειτα από την εισβολή της στην Ουκρανία. Παράλληλα, όπως επισημαίνεται, είναι και μια ηχηρή υπενθύμιση των δυσκολιών που συναντά η Δύση στη διαχείριση των κατασχεμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Το συγκεκριμένο superyacht εξελίσσεται σε έναν εφιάλτη για την Αντίγκουα και Μπαρμπούντα. Και αυτό γιατί οι φορολογούμενοι της μικρής χώρας πληρώνουν 28.000 δολάρια την εβδομάδα για το σκάφος. Στα έξοδα αυτά περιλαμβάνεται ο μισθός του Ιταλού καπετάνιου του αλλά και 2.000 δολάρια την ημέρα σε καύσιμα ντίζελ για να λειτουργεί ο κλιματισμός του σκάφους. Και για αυτούς που λένε γιατί δεν κλείνει ο κλιματισμός, η WSJ αναφέρει πως εάν το σύστημα κλείσει, η μούχλα θα εξαπλωθεί στο σκάφος μέσα σε 48 ώρες, καταστρέφοντας, πιθανότατα, το ξύλινο εσωτερικό αλλά και τον πίνακα του Miro που βρίσκεται μέσα σε αυτό. Το βασικό πλήρωμα των έξι ατόμων που παραμένει στο Alfa Nero και παλεύει να κρατήσει το σκάφος αξιόπλοο, έχει προ πολλού εξαντλήσει τα αποθέματά του σε σαμπάνια, αστακούς και χαβιάρι και έχει βασικό σκοπό να δει το σκάφος να αποπλέει κάποια στιγμή.
Αφότου η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, δεκάδες κυβερνητικοί αξιωματούχοι ξεκίνησαν μια πρωτοφανή προσπάθεια να πιέσουν τον Ρώσο πρόεδρο να δώσει τέλος στον πόλεμο, ασκώντας ασφυκτικές πιέσεις σε πρόσωπα του περιβάλλοντός του. Το Russian Elites, Proxies, and Oligarchs Task Force, μια πολυεθνική κυβερνητική οργάνωση που οργανώνει τις κυρώσεις, ανακοίνωσε τον Μάρτιο ότι περιουσιακά στοιχεία συνολικής αξίας 58 δισ. δολαρίων, που ανήκουν σε Ρώσους ολιγάρχες, έχουν «παγώσει» ή μπλοκαριστεί, λόγω των σχέσεων των ιδιοκτητών τους με το Κρεμλίνο. Σε αυτά περιλαμβάνονται γιοτ, επαύλεις και επενδύσεις. 
Χρονοβόρες διαδικασίες
Επιπλέον, οι κινήσεις της Δύσης με κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων των συμμάχων του Πούτιν δεν είναι τόσο απλές. Η δέσμευση ενός περιουσιακού στοιχείου δεν δίνει αμέσως στις αρχές το δικαίωμα να αναλάβουν την ιδιοκτησία του και να το πουλήσουν. Σε πολλές περιπτώσεις, αυτό είναι δυνατό μόνο μετά από περίπλοκες νομικές προσπάθειες, που αποδεικνύουν ότι τα άτομα στα οποία έχουν επιβληθεί κυρώσεις έχουν διαπράξει εγκλήματα. Όμως η διαδικασία αυτή διαρκεί μήνες ή χρόνια.
Οι ευρωπαϊκές χώρες έχουν ξεκινήσει περισσότερες από 300 ποινικές έρευνες εναντίον Ρώσων που βρίσκονται στις λίστες των κυρώσεων. Το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ έχει μια ομάδα 50 αξιωματούχων που στήνουν ποινικές υποθέσεις, ελπίζοντας να συγκεντρώσουν εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια πουλώντας ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Στόχος είναι τα χρήματα αυτά να βοηθήσουν στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας. Μέχρι στιγμής, το συνολικό ποσό που έχουν παραδώσει οι ΗΠΑ στην Ουκρανία από τα κατασχεμένα περιουσιακά στοιχεία είναι μόλις 5,4 εκατομμύρια δολάρια. Για το Ηνωμένο Βασίλειο αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση, το αντίστοιχο ποσό είναι μηδενικό.
Στην πράξη, σύμφωνα με την Wall Street Journal, οι φορολογούμενοι είναι εκείνοι που πληρώνουν τους τεράστιους λογαριασμούς για τη διατήρηση ενός στόλου από πανάκριβα superyacht και μιας σειράς από επαύλεις. Assets που για την ώρα κανείς δεν επιτρέπεται να τα χρησιμοποιήσει. Όταν η κυβέρνηση της Αντίγκουα και Μπαρμπούντα προσπάθησε να πουλήσει το Alfa Nero στον πρώην CEO της Google, Eric Schmidt, αντί 67 εκατ. δολαρίων, μια εταιρεία που συνδέεται με τον Guryev κατάφερε να μπλοκάρει την αγοραπωλησία. Τώρα, η χώρας της Καραϊβικής ψάχνει νέο αγοραστή.
Οι φοβίες του κυβερνήτη
Μιλώντας στην αμερικανική εφημερίδα, ο Andrea Maccaferri, κυβερνήτης του Alfa Nero, είπε ότι δεν έχει ιδέα τι θα συμβεί στη συνέχεια. Συνέκρινε τη ζωή πάνω στο κατεσχεμένο σκάφος με ένα μοναστήρι. Στο μπαρ και το εστιατόριο Skullduggery δίπλα στη μαρίνα, κάποιοι τακτικοί πελάτες έπιναν βότκα και στεναχωριόταν ότι η απόφαση της Αντίγκουα να αντιμετωπίσει έναν σύμμαχο του Πούτιν θα διώξει τους πλούσιους Ρώσους που συρρέουν στο νησί το χειμώνα. Όταν βγαίνει στη στεριά, ο Maccaferri δεν φορά ποτέ το κόκκινο μπλουζάκι πόλο που φέρει το λογότυπο του Alfa Nero, ανησυχώντας ότι κάποιος Ρώσος πράκτορας μπορεί να τον βάλει στο στόχαστρο. «Αν μια μέρα σαλπάρει το Alfa Nero από το λιμάνι, δεν θα εκπλαγώ αν το περιμένει ένα υποβρύχιο με ένα κόκκινο αστέρι», σημείωσε.
