Η ανάδειξη του ρόλου της Ελλάδας ως παράγοντα σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου αποτέλεσε κεντρικό στόχο της επίσκεψης που πραγματοποίησε ο πρωθυπουργός στην Ουάσινγκτον.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε χθες μία ομιλία με πολλαπλούς αποδέκτες και έντονους συμβολισμούς στο Κογκρέσο, το οποίο να σημειωθεί πως επανειλημμένα έχει στηρίξει τις ελληνικές θέσεις και έχει στείλει ξεκάθαρα μηνύματα στην Τουρκία.
Με αφορμή τα τεκταινόμενα στην Ουκρανία ο πρωθυπουργός τόνισε πως δεν μπορεί να υπερισχύσει ο αναθεωρητισμός, βάζοντας με τον τρόπο αυτό στο «κάδρο» και την τουρκική πλευρά. Μάλιστα σε πολλά σημεία της ομιλίας του ο Κυριάκος Μητσοτάκης φωτογράφισε την Τουρκία για την στάση που τηρεί στην ευρύτερη περιοχή, χωρίς ωστόσο να κάνει ονομαστική αναφορά.
Η στρατηγική αυτή οφείλεται στο ό,τι η κυβέρνηση δεν θέλει να δείξει πως το ταξίδι στην Ουάσινγκτον έγινε για να διατυπωθούν παράπονα για την Άγκυρα. Αλλά αυτό που επιδιώκεται είναι να τονιστεί η θέση της Ελλάδας στο γεωοπολιτικο γίγνεσθαι.
Πάντως ο Κυριάκος Μητσοτάκης έστειλε σαφές μήνυμα – εν μέσω χειροκροτημάτων στο Κογκρέσο – πως «δεν θα ανεχθούμε παραβιάσεις της κυριαρχίας μας και τις υπερπτήσεις πάνω από τα κατοικημένα νησιά, οι οποίες πρέπει να πάψουν άμεσα». Και σημείωσε πως λύση δύο κρατών στην Κύπρο δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή.
Παράλληλα έκανε ένα ακόμα βήμα σημειώνοντας πως πρέπει να ληφθεί υπόψη ο κίνδυνος αστάθειας στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ όταν λαμβάνονται αποφάσεις για την προμήθεια στρατιωτικού εξοπλισμού στην περιοχή. Ουσιαστικά η κυβέρνηση «κοιτά» προς το Κογκρέσο για να μην υπάρξει αναθέρμανση των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, μέσω της παροχής βοήθειας για την αναβάθμιση των F 16 που έχει η Άγκυρα (για το θέμα αυτό είχε υπάρξει πρόσφατα δημοσίευμα της Wall Street Journal).
Στο κυβερνητικό στρατόπεδο είναι έκδηλη η ικανοποίηση για τα αποτελέσματα που είχε ο κύκλος επαφών του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ, καθώς σε μια εποχή γεωπολιτικής ρευστότητας η Ελλάδα αναγνωρίζεται ως αξιόπιστος εταίρος. Κυβερνητικές πηγές επισημαίνουν ότι η Ελλάδα «επέστρεψε δυναμικά στο παγκόσμιο και περιφερειακό γίγνεσθαι, ως ηγέτιδα δύναμη στα Βαλκάνια και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη» και αναγνωρίζεται ως μια χώρα «που κρατάει τα κλειδιά της ειρήνης και της ενεργειακής σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή».
Να σημειωθεί πως ο πρωθυπουργός στην ομιλία του στο Κογκρέσο έκανε αναφορές στις κοινές μάχες που έδωσαν οι δύο χώρες, για τις όποιες σημείωσε πως ήταν στη σωστή πλευρά της ιστορίας. Εστίασε επίσης στις κοινές αξίες, όπως η δημοκρατία και η ελευθερία.
Παράλληλα έγινε για μια ακόμα φορά σαφές πως ΗΠΑ και Ελλάδα έχουν κοινή «ματιά» για τα τεκταινόμενα στη διεθνή σκηνή και την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. «Το λέω με σαφήνεια δεν έχουμε καμία εχθρότητα προς το ρωσικό λαό αλλά δεν μπορούμε να μείνουμε απαθείς σε έναν αγώνα που μας θυμίζει τον δικό μας αγώνα για την ελευθερία» σημείωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης , κάνοντας μια ιστορική αναδρομή στο Μεσολόγγι για να περιγράψει την κατάσταση στη Μαριούπολη.
Τα F-35 και η «αποκλεισμένη» Τουρκία
Σε μια εποχή που η Τουρκία συνεχίζει να προκαλεί με εμπρηστικές δηλώσεις και πτήσεις ακόμα και πάνω από τα ελληνικά νησιά η κυβέρνηση εστιάζει στην ενίσχυση της αποτρεπτικής ικανότητας της χώρας. Η Αθήνα δεν κλείνει τις πόρτες του διαλόγου – πάντα με βάση το σεβασμό του διεθνούς δικαίου- ωστόσο παράλληλα στοχεύει στην περαιτέρω αμυντική θωράκισή της χώρας. Άλλωστε η Τουρκία παραμένει ένας απρόβλεπτος παίκτης στη διεθνή σκηνή, κάτι που φάνηκε και από τις αντιρρήσεις που εξέφρασε για την ένταξη της Φιλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Με αυτά τα δεδομένο η κυβέρνηση δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στο θέμα των F-35 και η απόκτηση των συγκεκριμένων μαχητικών πέμπτης γενιάς σύμφωνα με πληροφορίες μπορεί να γίνει μέχρι το 2028. Ιδιαίτερα θετικά αποτιμάται το ενδιαφέρον που έχει δείξει η εταιρεία παραγωγός των μαχητικών Lockheed Martin για να επενδύσει προσεχώς στην ΕΑΒ (να διευκρινιστεί πάντως πως δεν γίνεται λόγος για το πλειοψηφικό πακέτο).
Μάλιστα στην απόκτηση των συγκεκριμένων μαχητικών δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς έχει «αποκλειστεί» η Άγκυρα εξαιτίας της προμήθειας των ρωσικών S400. Το γεγονός αυτό είχε προκαλέσει …ψυχρότητα στις σχέσεις ΗΠΑ και Τουρκίας και μένει να φανεί αν οι ρευστές εξελίξεις στο διεθνές στερέωμα θα έχουν ως αποτέλεσμα να ανοίξουν νέοι δίαυλοι επικοινωνίας. Και μπορεί ο τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μ. Τσαβούσογλου να βρίσκεται στις ΗΠΑ για κύκλο επαφών, ωστόσο ακόμα ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν έχει πάρει πρόσκληση για τον Λευκό Οίκο.
Η συναντίληψη στο ενεργειακό και το στοίχημα της οικονομίας
Κοινή είναι η οπτική Ελλάδας και ΗΠΑ για τις κινήσεις που πρέπει να γίνουν στο ενεργειακό πεδίο, με στόχο την απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Η κυβέρνηση υπογραμμίζει πως η Ελλάδα μπορεί να μετατραπεί σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο, ώστε να μεταφέρει φυσικό αέριο αλλά και υδρογόνο αργότερα από τη Μέση Ανατολή στην Ευρώπη. Με την Αλεξανδρούπολη να μπορεί να διαδραματίσει έναν σημαντικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια. Μάλιστα για μια ακόμα φορά έγινε εμφανής η θερμή υποστήριξη των ΗΠΑ στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις χωρίς να μπορούν να αποκλειστούν και αμερικανικές.
Από εκεί και πέρα «σταθμός» για τα επόμενα βήματα είναι η Σύνοδος Κορυφής της Ε.Ε. στο τέλος Μαΐου, όπου θα φανεί αν θα υπάρξουν τολμηρές αποφάσεις στο ενεργειακό μέτωπο. Υπενθυμίζεται πως έχουν κατατεθεί προτάσεις για την αξιοποίηση των αδιάθετων δανείων από το Ταμείο Ανάκαμψης αλλά και για την επιβολή πλαφόν στην χονδρική τιμή του φυσικού αερίου διεθνώς.
Μέσα σε αυτό το ραγδαία μεταλλασσόμενο σκηνικό Ελλάδα και ΗΠΑ συμφώνησαν να συντονίσουν τις ενέργειες τους και στο πλαίσιο αυτό ο Νίκος Τσάφος (που ορίζεται ειδικός σύμβουλος του πρωθυπουργού στα θέματα ενέργειας) και ο Έρικ Χοκστάιν (σύμβουλος του προέδρου Μπάιντεν) θα έχουν στενή συνεργασία.
Παράλληλα από την Ουάσινγκτον ο πρωθυπουργός έστειλε σήμα πως η Ελλάδα «επέστρεψε» και μετά από την μνημονιακή περίοδο η οικονομία έχει δείξει τη δυναμική της. Κεντρικός στόχος της κυβέρνησης είναι η προσέλκυση επενδύσεων, ενώ ιδιαίτερα θετικά είναι τα μηνύματα απο το πεδίο του τουρισμού.
