Κοσμογονικές αλλαγές και πλήρη αναθεώρηση του Κώδικας Προμήθειας Ενέργειας ζητούν οι εταιρίες στο διάλογο που έχει ανοίξει για σύγχρονο πλαίσιο λειτουργίας.

Η ΡΑΑΕΥ και ο Πρόεδρός της Θανάσης Δαγούμας δεν διαφωνούν αναφορικά με τον εκσυγχρονισμό, αλλά δείχνουν μάλλον αιφνιδιασμένοι από τις κάθετες θέσεις και τις σκληρές απαιτήσεις των εταιριών προμήθειας.

Στο ΥΠΕΝ η ‘τριπλέτα’ Θόδωρου Σκυλακάκη-Αλεξάνδρας Σδούκου-Αριστοτέλη Αϊβαλιώτη κρατούν στάση αναμονής και μελετούν όλα τα σενάρια εν όψει αποφάσεων.

Εν τω μεταξύ νέο ‘θόρυβο’ σήκωσε η -αναμενόμενη πάντως αφού είχε προαναγγελθεί-απόφαση του κ.Δαγούμα, να ανοίξει πάλι επί της ουσίας το φάκελο «υπερέσοδα-υπερκέρδη» εταιριών ενέργειας ζητώντας επίσημα από τους προμηθευτές ενέργειας να δώσουν όλα τα στοιχεία αναλυτικά μέχρι και την ημερομηνία-κλειδί δηλαδή τις 30 Ιουνίου του 2023.

Μάλιστα το περιθώριο υποβολής των αναλυτικών στοιχείων ήταν αρχικά το τέλος Αυγούστου αλλά μάλλον δόθηκε σιωπηρή παράταση λίγων ημερών, ως την Τρίτη 5 Σεπτεμβρίου.

«Να γίνει νέος κώδικας προμήθειας απο το μηδέν» λένε οι εταιρίες

Το κεφάλαιο που επιδέχεται μεγάλες αλλαγές στο νέο Κώδικα, χάρη στις ψηφιακές τεχνολογίες, αφορά τις επαφές των παρόχων με τους πελάτες τους.

Για παράδειγμα, η διαδικασία υπογραφής νέας σύμβασης θα πρέπει να διεκπεραιώνεται εξ ολοκλήρου ηλεκτρονικά όπως συνέβη για μία περίοδο μέσα στην πανδημία.

Επίσης σε περίοπτη θέση στη λίστα αυτών των στρεβλώσεων βρίσκεται η αντιμετώπιση του «ενεργειακού τουρισμού», με την εισαγωγή ασφαλιστικών δικλείδων για τη μετακίνηση σε νέο προμηθευτή καταναλωτών με χρέη στον πάροχό τους.

Ο χρόνος εφαρμογής του νέου Κώδικα τοποθετείται στο τέλος της χρονιάς, με την έκδοση Υπουργικής Απόφασης.

Η γνωμοδότηση της ΡΑΑΕΥ θα πρέπει να είναι έτοιμη προς διαβούλευση μέχρι το τέλος Νοεμβρίου.

Επομένως, το τελικό κείμενο μαζί με τα σχόλια της διαβούλευσης θα μπορεί να αποσταλεί στο υπουργείο μέσα στο Σεπτέμβριο. Είναι ξεκάθαρο πως νέο κώδικα εκ του μηδενός ουσιαστικά ζητούν οι εταιρείες προμήθειας, όπως καταλαβαίνει κανείς από τις θέσεις που όλοι δημοσιοποίησαν σε τηλεδιάσκεψη με τη ΡΑΑΕΥ.

Ο σημερινός Κώδικας θεσπίσθηκε το 2013, άρα επείγει ο εκσυγχρονισμός του τρόπου λειτουργίας της αγοράς, με την αξιοποίηση της ψηφιοποίησης και άλλων τεχνολογιών, ώστε να απλοποιηθούν μία σειρά από διαδικασίες.

Από τις θέσεις των στελεχών των προμηθευτών, το βασικό ζητούμενο είναι «η αντιμετώπιση των στρεβλώσεων που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στην αγορά».

Η τηλεδιάσκεψη πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της προετοιμασίας κατάρτισης από τη ΡΑΕΕΥ της γνωμοδότησης προς το ΥΠΕΝ για τον νέο Κώδικα, έπειτα από επιστολή της Υφυπουργού Αλεξάνδρας Σδούκου στα τέλη Ιουλίου προς την Αρχή.

Το χρονοδιάγραμμα σημαίνει πως από τις αρχές Σεπτεμβρίου η Αρχή θα αρχίσει να δουλεύει πάνω στις τροποποιήσεις του υφιστάμενου Κώδικα.

Επομένως, η χθεσινή τηλεδιάσκεψη έγινε με σκοπό να υπάρξει μία προκαταρκτική καταγραφή των απόψεων της αγοράς, σχετικά με τις βελτιώσεις και τις νέες ρυθμίσεις που θα πρέπει να περιλαμβάνονται στο καινούριο πλαίσιο.

Από τις παρατηρήσεις των εκπροσώπων των εταιρειών δεν έλειψαν οι αναφορές στην Καθολική Υπηρεσία και στις αρρυθμίες που δημιουργεί ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί σήμερα, αποτελώντας καταφύγιο για στρατηγικούς κακοπληρωτές, οι οποίοι συνεχίζουν να ηλεκτροδοτούνται επ΄ αόριστον, χωρίς να εξοφλούν τους λογαριασμούς τους.

Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι, για το συγκεκριμένο θέμα «τρέχει» παράλληλο σχέδιο παρέμβασης του ΥΠΕΝ, με draft ρύθμισης που έχει ήδη δοθεί στους παρόχους για σχολιασμό.

Στην πράξη, οι τόσο εκτεταμένες αλλαγές σημαίνουν ότι επί της ουσίας θα πρέπει να γραφτεί ο Κώδικας από την αρχή κάτι που, όπως ανέφεραν αρκετά στελέχη των εταιρειών, συνεπάγεται πως η προετοιμασία της γνωμοδότησης από τη ΡΑΑΕΥ θα είναι και επίπονη αλλά και χρονοβόρα.

Μάλιστα, στην τηλεδιάσκεψη υπήρξε η πρόταση, να γίνει η τροποποίηση του Κώδικα σε δύο φάσεις.

Πρώτα οι αλλαγές που επείγουν, και οι οποίες θα ενσωματώνονταν στο νέο πλαίσιο μέχρι το τέλος του έτους. Το πλαίσιο αυτό θα ήταν επί της ουσίας μεταβατικό, ώστε σε δεύτερη φάση να γίνουν και οι υπόλοιπες τροποποιήσεις, ώστε να οριστικοποιηθεί ο νέος Κώδικας.

Η επίσημη έναρξη των εργασιών της ΡΑΑΕΥ για τη γνωμοδότηση θα γίνει με την κεντρική εκδήλωσή της στη φετινή ΔΕΘ, που θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου.

Στο δεύτερο μέρος της εκδήλωσης, οι προμηθευτές αλλά και οι καταναλωτικές οργανώσεις θα έχουν την ευκαιρία για μία πρώτη δημόσια τοποθέτηση, σχετικά με το τι θα πρέπει να περιλαμβάνει ο νέος Κώδικας.

Θα ξανανοίξει ο φάκελος «υπερέσοδα εταιριών»;

Υλοποιήθηκε η αναμενόμενη (αφού είχε προαναγγελθεί) απόφαση του κ.Δαγούμα της ΡΑΑΕΥ, να ανοίξει πάλι επί της ουσίας ο φάκελος «υπερέσοδα-υπερκέρδη» εταιριών ενέργειας ζητώντας επίσημα από τους προμηθευτές ενέργειας να δώσουν όλα τα στοιχεία αναλυτικά μέχρι και την ημερομηνία-κλειδί δηλαδή τις 30 Ιουνίου του 2023.

Μάλιστα το περιθώριο υποβολής των αναλυτικών στοιχείων ήταν αρχικά το τέλος Αυγούστου αλλά μάλλον δόθηκε σιωπηρή παράταση λίγων ημερών, ως την Τρίτη 5 Σεπτεμβρίου.

Οι κ.κ.Δαγούμας και Φουρλάρης από τη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων, ζήτησαν από τους προμηθευτές να δώσουν όλα τα στοιχεία για υπερέσοδα- υπερκέρδη (τα τελευταία προκύπτουν μόνο μετά από δημοσίευση ισολογισμού) για την περίοδο μέχρι και 30 Ιουνίου 2023.

Η μέθοδος υπολογισμού των υπερκερδών είναι έμπνευση Δαγούμα-Φουρλάρη και του επιτελείου της ΡΑΑΕΥ ώστε κατόπιν να εκδοθεί Κοινή Υπουργική Απόφαση και να προχωρήσει η ανάκτηση των υπερεσόδων από τους προμηθευτές. Αυτή η ΚΥΑ ουδέποτε εξεδόθη και το θέμα είναι και πάλι στα χέρια της ΡΑΕΕΥ.

Η ΡΑΕΕΥ επεξεργάστηκε το λεγόμενο «εύλογο περιθώριο δραστηριότητας ύψους 25 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, στο οποίο περιλαμβάνονται τα λειτουργικά κόστη, οι επισφάλειες των παρόχων και το εύλογο περιθώριο κέρδους των εταιρειών».

«Βεβαίως η μεγάλη ένσταση είναι ότι τα υπερέσοδα μειώνονται δραματικά (για πολλούς τεχνητά) αφαιρώντας το κόστος για hedging για όσες εταιρείες προχωρούν σε αντιστάθμιση κινδύνου, άρα η όλη υπόθεση είναι εξαρχής για πολλούς ένα φιάσκο» εκφράζει τις αντιρρήσεις του γνωστός καθηγητής του Πολυτεχνείου και συνεχίζει: «μπήκε και το ενδεχόμενο συμψηφισμού μεταξύ των υπερκερδών που φαίνεται να χρωστούν οι προμηθευτές στην πολιτεία λόγω της εφαρμογής του έκτακτου μηχανισμού αλλά και των κονδυλίων που οφείλει το κράτος στον κλάδο της προμήθειας για τις επιδοτήσεις στο ρεύμα αγροτών και μικρών επιχειρήσεων και αρτοποιείων με παροχή ανεξαρτήτου ισχύος έως και τον Ιούνιο του 2023. Το μόνο που έλειπε είναι να γίνει και αυτό» καταλήγει.

Θυμίζουμε ότι τα υπερκέρδη ανακοινώθηκαν στα τέλη του 2022, αλλά ουδέποτε εκδόθηκε υπουργική απόφαση είσπραξης και ανάκτησης.
«Εφόσον εφαρμοστεί θα πλήξει κυρίως τους καθετοποιημένους παίκτες αυτούς δηλαδή που έχουν δραστηριότητες στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και στην λιανική, οι οποίοι θα πληρώσουν τα διπλά καθώς έχουν ήδη καταβάλει τα υπερκέρδη για τον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής» μας λέει ο καθηγητής του Πολυτεχνείου που τα έχει υπολογίσει.

Την απόφαση για την επέκταση του μηχανισμού φορολόγησης υπερκερδών και στον κλάδο της προμήθειας είχε πάρει η προηγούμενη πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ μετά την κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής το περσινό καλοκαίρι και την υιοθέτηση φόρμουλας πρόβλεψης των τιμών ηλεκτρισμού του επόμενου μήνα, στις 20 του προηγούμενου.

Τότε, είχε διαπιστωθεί ότι λόγω των μεγάλων διακυμάνσεων στις τιμές χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας, εξαιτίας των μεταβολών στις τιμές του φυσικού αερίου, υπήρξε αποκόμιση υπερεσόδων και στον κλάδο της προμήθειας και το μέτρο είχε ανακοινωθεί τον περασμένο Οκτώβριο.

Μέχρι 4 μήνες η παραμονή στην «καθολική υπηρεσία»

Μέχρι 4 μήνες θα επιτρέπεται πλέον η παραμονή στην Καθολική Υπηρεσία σύμφωνα με πηγές του ΥΠΕΝ.

Το σχέδιο του ΥΠΕΝ, αφορά σε νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις που εντάσσονται στην Καθολική Υπηρεσία έχοντας αφήσει απλήρωτο τον προηγούμενο προμηθευτή τους.

Μετά το 4μηνο ο προμηθευτής θα μπορεί να προχωρήσει σε έκδοση εντολής αποκοπής στον ΔΕΔΔΗΕ.

Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η καταπολέμηση του «ενεργειακού τουρισμού», η οποία θα επιτευχθεί με τον εκσυγχρονισμό του Κώδικα Προμήθειας.

Για τους καταναλωτές που έχουν υπαχθεί στην Καθολική Υπηρεσία χωρίς να έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές, η ρύθμιση θα προβλέπει ότι θα μπορούν να παραμείνουν επ΄ αόριστον στο συγκεκριμένο καθεστώς αν πληρώνουν τους λογαριασμούς τους.

Για τα ευάλωτα νοικοκυριά θα προβλέπονται ειδικές διατάξεις, διασφαλίζοντας ενισχυμένο «δίχτυ προστασίας».

Πάντως για τη συγκεκριμένη κατηγορία, έτσι κι αλλιώς ο Κώδικας Προμήθειας δεν επιτρέπει τη διακοπή ηλεκτροδότησης σε περιόδους αυξημένης ανάγκης σε παροχή ηλεκτρικής ενέργειας, όπως επίσης και ευνοϊκή μεθοδολογία για τη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Μάλιστα, για τα άτομα που χρήζουν μηχανικής υποστήριξης, το πλαίσιο προστασίας είναι έτι περαιτέρω ενισχυμένο.

Σύμφωνα με τη ΡΑΑΕΥ, τον Μάιο υπάγονταν στην Καθολική Υπηρεσία 210.415 μετρητές στη χαμηλή τάση, την προμήθεια ρεύματος των οποίων έχουν αναλάβει οι πέντε εταιρείες με τα μεγαλύτερα μερίδια.

Επομένως, αν η Καθολική Υπηρεσία ήταν ένας «κανονικός» προμηθευτής, τότε θα ήταν ο 6ος μεγαλύτερος στην εγχώρια λιανική.
Όπως μας λέει στέλεχος της ΔΕΗ : «στο προσχέδιο της ρύθμισης του ΥΠΕΝ για την Καθολική Υπηρεσία θα πρέπει να υπάρξουν ορισμένες προσθήκες, ώστε να εξορθολογίζεται όντως το εν λόγω καθεστώς.

Έτσι, θα πρέπει να κατ΄ αρχάς να προβλέπεται πως, ακόμη κι αν ένας καταναλωτής εντάσσεται με χρέη, η τετράμηνη προθεσμία θα ενεργοποιείται μόνον όταν αρχίσει να μην εξοφλεί τους λογαριασμού του και προς τον προμηθευτή Καθολικής Υπηρεσίας» και συνεχίζει: «η παράμετρος αυτή δεν αναφέρεται ρητά στο draft, κάτι που βέβαια μπορεί να οφείλεται σε παράλειψη. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να προβλέπεται μία ανάλογη πρόνοια, καθώς η άρση εκπροσώπησης καταναλωτή από μία εταιρεία, όταν είναι συνεπής προς αυτήν, αντιβαίνει και το κοινοτικό κανονιστικό πλαίσιο».

Ο συνωστισμός καταναλωτών σε αυτό το τυπικά μεταβατικό καθεστώς, οφείλεται στο ότι χρησιμοποιείται από τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, ώστε να αποφεύγουν τη διακοπή ηλεκτροδότησης, χωρίς να εξοφλούν τους λογαριασμούς τους.

«Από αυτούς που βρίσκονται στην Καθολική Υπηρεσία, μόλις το 9% εξοφλεί τους λογαριασμούς στην ώρα του. Επίσης, πάνω από το 60% των πελατών της εταιρείας δεν πληρώνει ποτέ τους λογαριασμούς του» λένε από τη ΡΑΕΕΥ.

Επίσης είναι απαραίτητο να εισαχθεί πρόβλεψη ώστε όταν ένας καταναλωτής απεντάσσεται από την Καθολική Υπηρεσία να μην μπορεί να επανενταχθεί αμέσως μετά. Η πρόβλεψη αυτή δεν υπάρχει ούτε σήμερα, με αποτέλεσμα οι προμηθευτές Καθολικής Υπηρεσίας να μην προχωρούν στην άρση εκπροσώπησης του χαρτοφυλακίου «πελατών» τους με οφειλές.

Εξίσου κρίσιμο όμως είναι να υλοποιούνται από τον ΔΕΔΔΗΕ οι εντολές αποκοπής που δίνουν οι πάροχοι Καθολικής υπηρεσίας. Ειδάλλως, η παύση εκπροσώπησης θα συνεπάγεται απλώς ότι η κατανάλωση στρατηγικών κακοπληρωτών θα «περνά» στις μη τεχνικές απώλειες του δικτύου διανομής.

Στελέχη του κλάδου προμήθειας επισημαίνουν τέλος ότι, αν αυτές οι κιλοβατώρες περνούν στις μη τεχνικές απώλειες και επομένως αποζημιώνονται από τις ανταγωνιστικές χρεώσεις, ο ΔΕΔΔΗΕ δεν έχει κίνητρο για τις εντολές αποκοπής.

«Συνεπώς μία λύση θα ήταν οι καταναλώσεις από την άρση εκπροσώπησης νοικοκυριών και μικρών επιχειρήσεων στην Καθολική Υπηρεσία, να συσχετιστούν με ένα ρυθμιζόμενο έσοδο και πιο συγκεκριμένα να ενσωματωθούν στις χρεώσεις δικτύου. Με αυτό τον τρόπο, η υλοποίηση των εντολών θα συνδέεται με τους Κύριους Δείκτες Απόδοσης (KPIs) του Διαχειριστή, από τους οποίους εξαρτώνται τα έσοδά του».

Διαβάστε ακόμη: