Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε το ελληνικό σχέδιο ανάκαμψης εκφράζοντας μεγάλες προσδοκίες για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις από την εφαρμογή του. Η Ε.Ε. θεωρεί το πλάνο ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας ένα από τα πιο άρτια σχέδια και χαρακτηρίζει το πλαίσιο δράσης του φιλόδοξο και διορατικό.
Η Ελλάδα από το RRF θα λάβει συνολικά 32,2 δισ. ευρώ, από τα αρχικά 30,5 δισ. ευρώ, δεδομένου ότι προστέθηκαν 1,7 δισ. ευρώ από τη πρωτοβουλία ReactEU. Τόσο τα 17,8 δισ. ευρώ από επιχορηγήσεις, όσο και τα 12,7 δισ. ευρώ από δάνεια, πρέπει να «μοχλευτούν» στον ιδιωτικό τομέα, ώστε να αυξήσουν το ΑΕΠ από 4 έως 7 ποσοστιαίες μονάδες μέχρι το 2026. Τα δάνεια θα τα πάρει το ελληνικό κράτος και κατά συνέπεια θα βαρύνουν το δημόσιο χρέος, αλλά στη συνέχεια θα δοθούν στον ιδιωτικό τομέα για επενδυτικά σχέδια στην ενέργεια, στα δίκτυα, στην ψηφιακή και πράσινη μετάβαση.
Ο δανεισμός που προβλέπεται στο πρόγραμμα θεωρείται ιδιαίτερα καινοτόμος και μπορεί να αποκαταστήσει το έλλειμμα στις ιδιωτικές επενδύσεις της τελευταίας δεκαετίας στην Ελλάδα. Στις σημερινές συνθήκες μειωμένης ρευστότητας και χρηματοδότησης το εθνικό πλάνο πρέπει να αξιοποιήσει τον μηχανισμό με βελτιωμένα και νέα προγράμματα της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, η οποία έχει ήδη διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην παροχή χρηματοδότησης προς τις επιχειρήσεις της χώρας μας. Η κρίση της πανδημίας ενίσχυσε περαιτέρω αυτόν τον ρόλο, καθώς η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα παρέχει ολοκληρωμένη υποστήριξη μέσω των προγραμμάτων εγγύησης και συγχρηματοδότησης.
Τα νέα προϊόντα
Ο αντίκτυπος των νέων προϊόντων που παρείχε ήταν αξιοσημείωτος, καθώς σημειώθηκε αύξηση της πιστωτικής επέκτασης, ενώ από αναφορές της Τράπεζας της Ελλάδος προκύπτει ότι σημαντικό μέρος της νέας χρηματοδότησης των ελληνικών τραπεζών διοχετεύεται στις επιχειρήσεις μέσω των χρηματοοικονομικών προϊόντων της Αναπτυξιακής Τράπεζας. Ωστόσο, καθώς οι επιπτώσεις της πανδημίας στην αγορά συνεχίζονται, καθίσταται ολοένα και πιο σαφές ότι η κάλυψη των βραχυπρόθεσμων αναγκών ρευστότητας δεν θα είναι αρκετή για τις ελληνικές εταιρίες προκειμένου να καταφέρουν να αντεπεξέλθουν στο δύσκολο επιχειρηματικό περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί.
Η έντονη μείωση της κατανάλωσης, η σημαντική μείωση του τουρισμού, καθώς και η επακόλουθη βαθιά ύφεση αποδυναμώνουν τους ισολογισμούς των ελληνικών επιχειρήσεων, αυξάνοντας τον κίνδυνο συρρίκνωσης των μεγεθών τους ή ακόμη και πτωχεύσεων. Μαζί με τις συγκρατημένες επενδύσεις μεσοπρόθεσμα, οι κίνδυνοι είναι υψηλοί ότι ένας αδύναμος επιχειρηματικός τομέας θα επιβαρύνει και πάλι την οικονομία της Ελλάδας, η οποία ήταν ήδη πολύ ευάλωτη πριν από την πανδημία. Για την ΕΑΤ αυτό σημαίνει ότι τα τρέχοντα προγράμματα συγχρηματοδότησης και εγγύησης πρέπει σταδιακά να συμπληρωθούν αλλά και να προστεθούν νέα, τα οποία θα είναι περισσότερο αποτελεσματικά στην προστασία και υποστήριξη της ελληνικής οικονομίας.
Απαιτούνται, λοιπόν, περισσότερες προσπάθειες για την ενίσχυση της κεφαλαιακής βάσης των εταιριών που έχουν πληγεί από την κρίση, αλλά κατά τα άλλα είναι βιώσιμες, και ως εκ τούτου αποτελούν ένα σημαντικό πυλώνα για τη στήριξη της οικονομικής ανάκαμψης. Απαιτούνται νέα εργαλεία για την αντιμετώπιση των σημαντικότερων προτεραιοτήτων, ενώ ορισμένοι τομείς απαιτούν στοχοθετημένη και πρόσθετη υποστήριξη.
Τα κεφάλαια της Αναπτυξιακής Τράπεζας
Με την επικείμενη έναρξη χρηματοδοτήσεων, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης κρίνεται περισσότερο επιβεβλημένη η παράλληλη και συμπληρωματική λειτουργία των προγραμμάτων της ΕΑΤ και για τον λόγο αυτό απαιτείται συντονισμός ενεργειών. Τα κεφάλαια της Αναπτυξιακής Τράπεζας πρέπει να χρησιμοποιηθούν για να συμπληρώσουν τη χρηματοδότηση του RRF, έτσι ώστε να αυξηθεί ο θετικός αντίκτυπος.
Η χρηματοδότηση μέσω της Αναπτυξιακής Τράπεζας θα μπορούσε να διαδραματίσει επίσης πολύ σημαντικό ρόλο για εκείνους τους επιχειρηματικούς τομείς που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Ταμείου Ανάκαμψης. Είναι πράγματι μεγάλης σημασίας για την Αναπτυξιακή Τράπεζα, αλλά και τον τραπεζικό τομέα, να αναπτυχθεί ένα σαφές όραμα για το πώς θα χρησιμοποιηθούν καλύτερα τα κεφάλαια σε ένα ευρύτερο σύνολο επιχειρηματικών τομέων και οικονομικών δραστηριοτήτων. Ως εκ τούτου απαιτείται ευρύτερη συνεργασία όλων των ενδιαφερομένων μερών, ώστε να μελετηθεί και να προσδιοριστεί ο βέλτιστος τρόπος επίτευξης του στόχου να χορηγηθούν αυξημένα ποσά δανείων σε επιχειρήσεις.
Η επιστροφή του ΑΕΠ στα 217 δισ. ευρώ το 2025 σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής, αλλά και με τις εκτιμήσεις του Eurogroup για ακόμα ταχύτερη ανάκαμψη, θα είναι εφικτή μόνο με επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις, με χρηματοδότηση και ρευστότητα για τις επιχειρήσεις.
O πρόεδρος της ΕΤΕπ ανακοίνωσε τη στήριξη ύψους 1,9 δισ. ευρώ σε ελληνικές επιχειρήσεις που έχουν πληγεί από την πανδημία, τις επενδύσεις στον τομέα της ενέργειας και τη στοχευμένη υποστήριξη περιοχών, που επηρεάζονται από την ενεργειακή μετάβαση. Η υποστήριξη της ΕΤΕπ περιλαμβάνει 400 εκατ. ευρώ για τη νέα Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, τα οποία θα διατεθούν με τη μορφή πακέτων χρηματοδότησης για τη στήριξη των ΜμΕ, της καινοτομίας και της κλιματικής δράσης, καθώς επίσης και της οικονομικής ανθεκτικότητας των επιχειρήσεων μετά τη πανδημία.
