Τρομάζουν τους καταναλωτές, τους επιχειρηματίες αλλά και την κυβέρνηση οι βέβαιες αυξήσεις στα τιμολόγια ρεύματος λόγω των ανατιμήσεων στην χονδρική αγορά της Ευρώπης κατά 50% μέσα σε 4 μήνες.

Η «προβολή» των τιμών στην τελική κατανάλωση αποτελεί πλέον τον «αυριανό εφιάλτη» όσων μελετούν αναλυτικά τη αγορά ρεύματος και βλέπουν τη χιονοστιβάδα αυξήσεων να κατευθύνεται με φόρα πάνω στα νοικοκυριά.

Η κατάσταση στην ελληνική αγορά ενέργειας χαρακτηρίζεται ως «εξαιρετικά ανησυχητική, με δεδομένο ότι επηρεάζει την οικονομική δραστηριότητα αλλά και εκατομμύρια νοικοκυριά που κινδυνεύουν να βρεθούν σε κατάστασης ενεργειακής ένδειας».

Ηδη έχει πληγεί η ελληνική χονδρεμπορική αγορά και αναμένεται μετακύλιση στους καταναλωτές μέσω των ρητρών που υπάρχουν στα τιμολόγια ρεύματος.

Έγκυρος αναλυτής του ενεργειακού χρηματιστηρίου μας λέει: «οι τιμές του ρεύματος από τα 52,52 ευρώ ανά Μεγαβατώρα τον Ιανουάριο, έφτασαν τον Ιούλιο στα 101,86 ευρώ αύξηση σχεδόν 100%.

Πίσω από την αύξηση αυτή βρίσκεται το ράλι στις τιμές του φυσικού αερίου, καθώς επίσης και το νέο ρεκόρ στις τιμές των δικαιωμάτων εκπομπής CO2 που επιβαρύνουν το κόστος της ηλεκτροπαραγωγής με λιγνίτη αλλά και με φυσικό αέριο.

Οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν εκτιναχθεί τις τελευταίες ημέρες στα 48 ευρώ ανά Μεγαβατώρα όταν πέρυσι – χρονιά κατά την οποία οι τιμές είχαν βρεθεί σε ιστορικά χαμηλά – η τιμή του καυσίμου είχε πέσει έως και τα 4,9 ευρώ.

Την άνοιξη οι τιμές του φυσικού αερίου βρίσκονταν στα επίπεδα των 15 – 17 ευρώ τη Μεγαβατώρα. Αυτή η εκτίναξη στις τιμές του φυσικού αερίου οφείλεται σε μια σειρά από διαφορετικούς λόγους δομικούς ή και εποχικούς, όπως η επανεκκίνηση των οικονομιών μετά την πανδημία του covid, η κερδοσκοπική πολιτική που ακολουθεί ο βασικός προμηθευτής της Ευρωπαϊκής αγοράς, η Ρωσία, αλλά και το γεγονός ότι καταγράφεται μειωμένη προσφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG)».

Αλλά και στέλεχος μεγάλης ενεργειακής εταιρίας της χώρας μας προσθέτει: «Καταγράφεται μεγάλη αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου. Στα 45 ευρώ από τα 28 ευρώ ανέβηκε η τιμή της Μεγαβατώρας .

Εκτός από τις τιμές του φυσικού αερίου, νέο ράλι καταγράφεται και στις τιμές των δικαιωμάτων εκπομπής CO2 που βαρύνουν τη συμβατική ηλεκτροπαραγωγή και στο χρηματιστήριο των ρύπων, πράγμα που σημαίνει ότι όποιος μολύνει θα πληρώνει περισσότερα .

Συγκεκριμένα τις προηγούμενες ημέρες για πρώτη φορά οι τιμές των δικαιωμάτων ξεπέρασαν τα 60 ευρώ ο τόνος, όταν πέρυσι το Σεπτέμβριο βρίσκονταν στα επίπεδα των 28 ευρώ ο τόνος, γεγονός που εκτοξεύει τις τιμές. Επίσης υπάρχει μεγάλη ζήτηση λόγω καύσωνα, άλλος αυξητικός παράγων στις τιμές».

ΤΙ ΛΕΝΕ ΣΤΕΛΕΧΗ ΤΗΣ ΔΕΗ- Η ΜΕΓΑΒΑΤΩΡΑ ΣΤΑ 100 ΕΥΡΩ;

«Εάν τελικά αποτυπωθούν στη λιανική αυτές οι αυξήσεις, θα μιλάμε για τιμές που θα αγγίζουν τα 100 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Από τις 5 Αυγούστου υπάρχει και για την ΔΕΗ η “ρήτρα αναπροσαρμογής” των χρεώσεων προμήθειας. Οι ιδιώτες που πουλάνε ρεύμα έχουν τεράστιες εκπτώσεις στις τιμές. Ωστόσο στα ψιλά γράμματα των συμβολαίων, υπάρχει μια “ρήτρα αναπροσαρμογής”. Κάποιος από αυτούς τους παρόχους αγοράζει από την χονδροεμπορική με την τιμή του ρεύματος στα 185 ευρω/μεγαβατώρα, αυτή ήταν η τιμή τις προηγούμενες εβδομάδες. Πώς μπορεί να την πουλάει στα 45 ευρω/μεγαβατώρα; Αναγκαστικά θα ανέβουν οι τιμές από όλους. Οι αυξήσεις στα τιμολόγια ρεύματος μπορεί να ξεπεράσουν και το 50%, αυτό αφορά και την ΔΕΗ, καθώς κι αυτή εναρμονίζεται με το πλαίσιο της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας» μας αναλύει έμπειρο στέλεχος της ΔΕΗ .

Σε ότι αφορά στο βασικό πάροχο της ΕΕ, τη Ρωσία, αυτή έχει επιλέξει να μειώσει τις εξαγωγές της προς την Ευρώπη μέσω του αγωγού Γιαμάλ, στα 20 εκατ. κυβικά μέτρα την ημέρα όταν ο συνήθης μέσος όρος φτάνει τα 81 εκατ. κυβικά μέτρα.

Η μείωση αποδίδεται στην προτίμηση της Gazprom να τροφοδοτήσει με φυσικό αέριο τον αγωγό Nord Stream παρακάμπτοντας την Ουκρανία και την Πολωνία. Την ίδια στιγμή η μειωμένη προσφορά LNG οφείλεται στο γεγονός ότι οι ασιατικές χώρες εμφανίζονται πιο πρόθυμες να καταβάλουν υψηλότερο τίμημα σε σχέση με την Ευρώπη.

Οι ανατιμήσεις σε φυσικό αέριο και ρύπους έχουν ως αποτέλεσμα να έχουν αυξηθεί οι τιμές χονδρικής της ηλεκτρικής ενέργειας σε όλη την Ευρώπη.

Συγκεκριμένα στη Γερμανία η αύξηση έχει φτάσει σε ποσοστό το 60% ενώ στην Ισπανία η κυβέρνηση έχει προχωρήσει σε μείωση των φόρων στην κατανάλωση ενέργειας προκειμένου να περιορίσει την επίπτωση για τους καταναλωτές. Στη Μεγάλη Βρετανία επετράπη για δεύτερη φορά φέτος στις εταιρείες κοινής ωφέλειας να αυξήσουν τα τιμολόγιά τους.

ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΡΙΑ Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΝ ΑΥΓΟΥΣΤΟ

Αλλωστε η Ελλάδα αναδείχθηκε αρνητική πρωταγωνίστρια Ευρώπης για τον μήνα Αύγουστο στην χονδρική ρεύματος, καταγράφοντας την υψηλότερη μηνιαία μέση τιμή προημερήσιας αγοράς στα 121,72 ευρώ/MWh, σύμφωνα με τα στοιχεία του Energylive.

Ακολουθούν Ρουμανία με 112,7ευρώ/MWh, Ιταλία με 112,,4 ευρώ/MWh, Βουλγαρία με 111,55 ευρώ/MWh, Σερβία με 109,65 ευρώ/MWh, Ουγγαρία με 109,02 ευρώ/MWh και Πορτογαλία με 105,99 ευρώ/MWh. Η χαμηλότερη μηνιαία μέση τιμή χονδρικής ήταν στη Γαλλία με 77,3 ευρώ/MWh.

Την 1η Σεπτεμβρίου, ο “πίνακας” του Χρηματιστηρίου Ενέργειας έγραφε στα 123,43 ευρώ ανά μεγαβατώρα την μέση τιμή ημέρας για την αγορά επόμενης ημέρας, σημειώνοντας πτώση 5,52% σε σχέση με την αμέσως προηγούμενη ημέρα 31 Αυγούστου. Να σημειώσουμε ότι η μέγιστη τιμή έφτασε τα 142,00 ευρώ/ MWh, ενώ η ελάχιστη βρίσκεται στα 100,56 ευρώ.

Αναλυτές της αγοράς προερχόμενοι από ποικίλους χώρους (ΔΕΗ, ΔΕΔΔΗΕ, ΔΕΠΑ, ΕΛΠΕ, Ζενίθ) εκτιμούν πως οι εξελίξεις που έχουν μεσολαβήσει μέσα στο καλοκαίρι δημιουργούν μια νέα βάση για την διαμόρφωση της μέσης τιμής για την χονδρεμπορική αγορά και κατά συνέπεια «αναθεωρούν» το ενεργειακό κόστος για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.

Πιο συγκεκριμένα, ως προς την τιμή χονδρικής ρεύματος στην ελληνική αγορά, αυτή εκτιμάται ότι θα είναι φέτος στα 80 με 90 ευρώ ανά Μεγαβατώρα. Σε σχέση με το 2019 (δεν λαμβάνεται υπόψη η ιδιαίτερη, λόγω της πανδημίας, χρονιά του 2020) το κόστος είναι υψηλότερο κατά περίπου 30%. Αυτή θα είναι και η επίπτωση στις τιμές ρεύματος, όπως σημειώνουν πηγές της αγοράς ηλεκτρισμού.

ΤΙ ΘΑ ΚΑΝΕΙ Η ΡΑΕ

Ενόψει των αυξήσεων, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας θα θέσει σε λειτουργία τις επόμενες ημέρες την νέα πλατφόρμα ενημέρωσης “My Rae” ένα ηλεκτρονικό εργαλείο ενημέρωσης των καταναλωτών που όμως δεν μπορεί να …αποτρέψει τις αυξήσεις.

Μέσω αυτού του ηλεκτρονικού εργαλείου οι καταναλωτές θα πληροφορηθούν για τα τιμολόγια, τις χρεώσεις και τους όρους προμήθειας ενέργειας. Έτσι θα μπορούν να ασκήσουν τα δικαιώματά τους και παράλληλα θα παρέχει στη ΡΑΕ έγκαιρη ενημέρωση σχετικά με τα αιτήματα που υποβάλουν οι καταναλωτές, αλλά και την τήρηση στατιστικών δεικτών ώστε εάν χρειαστεί να παρεμβαίνει με ρυθμιστικά εργαλεία ή ακόμη και με κυρώσεις στην αγορά.

Υπάρχει ήδη το energycost.gr που αποτελεί εργαλείο σύγκρισης τιμών για τους καταναλωτές.

Ωστόσο το energycost.gr παρέχει στατική ενημέρωση στους καταναλωτές και παράλληλα δίνει τη δυνατότητα κατάθεσης παραπόνων χωρίς τη διεξοδική αποτύπωση της εξέλιξης κάθε αιτήματος, της ποιότητας, του χρόνου και της αποτελεσματικότητας απόκρισης εκ μέρους των παρόχων ή την παροχή στατιστικών δεδομένων.

Με το My Rae, προβλέπεται η ενημέρωση των καταναλωτών να είναι δυναμική και ταυτόχρονα θα αναβαθμιστούν οι δυνατότητες υποβολής παραπόνων καθώς και η παρακολούθηση των αιτημάτων.

ΑΠΑΙΣΙΟΔΟΞΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΑΝΑΛΥΤΕΣ

Παράλληλα πυκνώνουν οι φωνές των ειδικών της αγοράς σε ευρωπαϊκό επίπεδο που μιλούν για εξαιρετικά αυξημένες τιμές το φθινόπωρο και τον χειμώνα.

Ενδεικτικό είναι πως η μέση τιμή στις αγορές των σκανδιναβικών χωρών (Nordic Power System) ενδέχεται να υπερβεί τα 80 ευρώ/MWh τον Σεπτέμβριο, η υψηλότερη τιμή για πάνω από μια δεκαετία, εν μέσω μείωσης των υδροηλεκτρικών αποθεμάτων και υψηλών τιμών σε άλλα μέρη της Ευρώπης, όπως αναφέρουν αναλυτές στο Montel.

«Το συμβόλαιο Σεπτεμβρίου κυμαινόταν τελευταία στα 71.25 ευρώ/MWh, από τα 30.80 ευρώ/MWh την 1η Αυγούστου. Ωστόσο, οι τιμές διατηρούν δυναμική περαιτέρω ανόδου, Με τις υφιστάμενες καιρικές συνθήκες και τις προβλέψεις που γίνονται για την εξέλιξη του καιρού, η τιμή του συστήματος Nordic μπορεί να φτάσει κατά μέσο όρο στα 80 ευρώ/MWh τον Σεπτέμβριο. Σε μια τέτοια περίπτωση μιλάμε για την υψηλότερη μηνιαία τιμή συστήματος από τον Δεκέμβριο του 2010» τονίζει ο Ame Bergvik, επικεφαλής αναλυτής στην Σουηδική εταιρεία Jamtkraft.

Στην ίδια γραμμή κινούνται και οι αναλύσεις του Refinitiv, με τον αναλυτή Ole Tom Djupkaas να προβλέπει μια μέση τιμή στα 74 ευρώ/MWh τον Σεπτέμβριο. Ωστόσο, υπογραμμίζει πως «πιστεύουμε πως ο κίνδυνος ανοδικής τροχιάς είναι υψηλότερος έναντι της καθοδικής. Το ρίσκο ανόδου των τιμών είναι συνδεδεμένο με συνέχιση των υψηλών τιμών σε άνθρακα, αέριο και CO2 και εκεί δεν φαίνεται να υπάρχει άμεση διόρθωση στο οριακό κόστος (short marginal cost/SRMC) για άνθρακα και αέριο».

Οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν εκτιναχθεί τις τελευταίες μέρες στα 48 ευρώ/MWh, ενώ, η τιμή των δικαιωμάτων εκπομπών CO2 στην ΕΕ, μόλις προχθές, ξεπέρασε τα 61 ευρώ ανά τόνο, για πρώτη φορά στα χρονικά, σύμφωνα με τον οργανισμό αναλύσεων Noor Pool.

Σύμφωνα με τον ίδιο οργανισμό, η άνοδος αποδίδεται τόσο στην αυξημένη τιμή του φυσικού αερίου, όσο και στο γεγονός ότι αυτή την εβδομάδα οι ποσότητες που δημοπρατούνται είναι μειωμένες με βάση τον προγραμματισμό του ETS.