Μέχρι 3 χρόνια επέκταση στο υβριδικό μοντέλο για την αγορά ηλεκτρισμού της Κρήτης ζητάει από τις Βρυξέλλες ο ΥΠΕΝ Θόδωρος Σκυλακάκης.

Το υβριδικό υπόδειγμα λειτουργίας της αγοράς της Κρήτης έχει εγκριθεί από την Κομισιόν έως το τέλος του 2023, με την ελληνική πλευρά να ζητά τη χρονική του επέκταση μέχρι το τέλος του 2026.

Το χρονοδιάγραμμα του υποδείγματος υλοποιεί ο ΑΔΜΗΕ που με δεδομένη την πρόοδο των έργων σήμερα, προβλέπει την ολοκλήρωση και ηλέκτριση της διασύνδεσης στα τέλη του 2024 το νωρίτερο και την εμπορική λειτουργία στα τέλη του 2025 ενδεχομένως τώρα και το 2026.

Δεδομένου ότι χρειάζεται μια περίοδος δοκιμασίας πριν την πλήρη ένταξη του καλωδίου στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας, η παράταση κρίθηκε απαραίτητη από τον ΥΠΕΝ.

Η παραβίαση του χρονοδιαγράμματος προήλθε, σύμφωνα με τον ΑΔΜΗΕ, τόσο από αδειοδοτικές καθυστερήσεις, όσο και από την επιβράδυνση στις κατασκευαστικές εργασίες που προκάλεσαν τα μέτρα ανάσχεσης της πανδημίας.

Το χρονοδιάγραμμα ήταν συγχρονισμένη με τον αρχικό προγραμματισμό για την ολοκλήρωση της διασύνδεσης Κρήτη-Αττική, η οποία θα επέτρεπε την πλήρη ένταξη των μονάδων της Κρήτης στο Target Model.

Ωστόσο, το αναθεωρημένο χρονοδιάγραμμα για τη «μεγάλη» διασύνδεση καθιστά απαραίτητη την παράταση του υφιστάμενου καθεστώτος, το οποίο εγκαινιάστηκε την 1η Νοεμβρίου 2021, με την έναρξη της εμπορικής λειτουργίας του Κρήτη-Πελοπόννησος.

Πότε θα αποσύρει τις μονάδες η ΔΕΗ

Για να μην υπάρξει κίνδυνος μπλακ άουτ μέχρι τη λειτουργία της «μεγάλης» διασύνδεσης, θα ζητηθεί η βοήθεια της ΔΕΗ.

Η προοπτική και ο ρυθμός απόσυρσης από τη ΔΕΗ ενός σημαντικού χαρτοφυλακίου μονάδων από το νησί τα επόμενα χρόνια, ίσως καθυστερήσει λίγο.

Το σχέδιο του Γιώργου Στάση της ΔΕΗ είναι να αποσύρει μέχρι το 2028, συνολικά 41 μονάδες από τα μη διασυνδεδεμένα νησιά, 9 από τις οποίες στην Κρήτη. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, το σχέδιο της επιχείρησης για την Κρήτη είναι να αποσυρθούν πέντε μονάδες μέχρι το 2025 συνολικής ισχύος 60 MW περίπου.

Σε αυτό το πλαίσιο, βρίσκεται στα σκαριά πλάνο για τη θωράκιση της ενεργειακής ασφάλειας του νησιού, μέχρι την έναρξη εμπορικής λειτουργίας του Κρήτη-Αττική.

«Ψάχνουμε και τις καλύτερες λύσεις για τις εφεδρείες εκτάκτων αναγκών που θα πρέπει να υπάρχουν στο νησί αφότου λειτουργήσει η μεγάλη διασύνδεση και οι οποίες θα εγγυώνται την ασφάλεια τροφοδοσίας, σε περίπτωση βλαβών στα καλώδια» μας λέει κορυφαίο στέλεχος του ΥΠΕΝ και συνεχίζει: «το βραχυπρόθεσμο αλλά και το μακροπρόθεσμο σχέδιο θα δρομολογηθούν από τον ΑΔΜΗΕ ο οποίος έχει την αρμοδιότητα του συστήματος της Κρήτης μετά την εκκίνηση της αρχικής διασύνδεσης, έπειτα από έγκριση της ΡΑΑΕΥ και σε πλήρη συντονισμό από το Υπουργείο μας αλλιώς δεν θα δούμε προκοπή».

Σε κάθε περίπτωση το καλοκαίρι του 2024 θα είναι κρίσιμο ενεργειακά για την Κρήτη.

Δεν είναι ακόμη ολοκληρωμένο, κατά πόσο θα πρέπει ο σχεδιασμός να γίνει με γνώμονα και το καλοκαίρι του 2025, για το ενδεχόμενο που υπάρξει κάποια καθυστέρηση λίγων μηνών στην εμπορική λειτουργία του Κρήτη-Αττική.

Όσον αφορά την επόμενη θερινή περίοδο, προκαταρκτικές εκτιμήσεις «δείχνουν» στα 190 Μεγαβάτ το έλλειμμα στο νησί – λαμβάνοντας υπόψη και το πλάνο απόσυρσης της ΔΕΗ. Το «κενό» θα καθοριστεί με ακρίβεια από τον Διαχειριστή -στη βάση διάφορων σεναρίων ώστε να ληφθούν οι σχετικές αποφάσεις από τη ΡΑΑΕΥ- ενώ για την κάλυψή του βασικός υποψήφιος είναι η ΔΕΗ.

Οι εναλλακτικές προτάσεις των Motor Oil και Ήρων

Εναλλακτικές λύσεις που θα μπορούσαν να επιστρατευθούν είναι τα σχέδια των ΗΡΩΝ και Motor Oil για την ανάπτυξη ηλεκτροπαραγωγικού δυναμικού στο νησί, για τα οποία οι εταιρείες έχουν ήδη λάβει άδειες παραγωγής.

Η πρόταση της ΗΡΩΝ αφορά τη μεταφορά της μονάδας ανοικτού κύκλου (ΗΡΩΝ Ι), ισχύος 147 Μεγαβάτ, από τη Βοιωτία στην Κρήτη, ενώ το σχέδιο της Motor Oil αφορά την ανάπτυξη μίας μονάδας 120 Μεγαβάτ, με καύσιμο υγραέριο (LPG). Ωστόσο, οι δύο αυτές λύσεις θα ήταν δυνατόν να αξιοποιηθούν, μόνον αν μπορούν να υλοποιηθούν έως το επόμενο καλοκαίρι.

Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, και υπό την προϋπόθεση πως κάποια από τις δύο εταιρείες εκδηλώσει όντως ενδιαφέρον, τότε θα διενεργηθεί κλειστός διαγωνισμός. Σε αντίθετη περίπτωση, η ενίσχυση του τοπικού δυναμικού θα γίνει από τη ΔΕΗ, με απευθείας ανάθεση.

Το ερώτημα μετά την εκκίνηση της «μεγάλης» διασύνδεσης που ήταν να γίνει το καλοκαίρι του 2025, είναι αν επαρκούν οι εφεδρείες εκτάκτων αναγκών που θα βρίσκονται σε επιφυλακή στο νησί. Σε αυτή την περίπτωση θα διενεργηθεί ανοικτός διαγωνισμός για τις απαιτούμενες μονάδες, για τις οποίες θα πρέπει επίσης να αποσαφηνιστεί το καθεστώς αποζημίωσής τους.

Το πρόγραμμα του ΑΔΜΗΕ

«Εδώ ο ΑΔΜΗΕ θα υπολογίσει το ακριβές μέγεθος του δυναμικού που χρειάζεται, στη βάση μίας σειράς σεναρίων, με μελέτη επί της οποίας θα κληθεί να αποφασίσει η ΡΑΑΕΥ» μας λένε από το ΥΠΕΝ..

Πάντως, στο πρόσφατο σχέδιο του ΔΠΑ 2024-2033, ο Διαχειριστής δίνει μία εικόνα για τις ανάγκες.

Ο σχεδιασμός του έργου της διασύνδεσης της Κρήτης διασφαλίζει την απρόσκοπτη τροφοδοσία του νησιού σε οποιαδήποτε Ν-1 διαταραχή (απώλεια ενός εκ των τεσσάρων διασυνδετικών κυκλωμάτων), ακόμα και χωρίς τη λειτουργία θερμικών μονάδων επί της Κρήτης στον χρονικό ορίζοντα του τρέχοντος ΔΠΑ. Ωστόσο, για την κάλυψη της ζήτησης σε περιπτώσεις δυσμενέστερων (πολλαπλών) διαταραχών, όσο μικρή κι αν είναι η πιθανότητα εμφάνισής τους, θα απαιτηθεί η λειτουργία συμβατικών μονάδων. Από τη σχετική διερεύνηση της κοινής Ομάδας ΑΔΜΗΕ-ΔΕΔΔΗΕ προέκυψε η ανάγκη διατήρησης κατ’ ελάχιστον 200 MW συμβατικής ισχύος σε καθεστώς εφεδρείας εκτάκτων αναγκών. Το μέγεθος αυτό επαρκεί για την πλήρη κάλυψη της ζήτησης σε ενδεχόμενη απώλεια ενός πόλου DC και ενός κλάδου AC (Ν-2 διαταραχή).

Για την πλήρη κάλυψη του φορτίου στο δυσμενέστερο όμως ενδεχόμενο της πλήρους απώλειας της DC διασύνδεσης, ιδίως αν συμβεί σε περίοδο υψηλού φορτίου συνδυαστικά με χαμηλή παραγωγή ΑΠΕ, ενδέχεται να απαιτηθεί και πρόσκαιρη λειτουργία έως και 400 MW συμβατικής ισχύος. Σημειώνεται ότι τα μεγέθη αυτά μπορεί σταδιακά να βαίνουν μειούμενα, ανάλογα με το βαθμό ανάπτυξης των ΑΠΕ ή/και εγκατάστασης άλλων σταθμών (πχ υβριδικοί σταθμοί)» λέει χαρακτηριστικά στέλεχος του Διαχειριστή.

Τι προβλέπει το αρχικό πρόγραμμα του διαχειριστή

Το αρχικό πρόγραμμα του ΑΔΜΗΕ προβλέπει ότι στα μέσα του 2025 θα τεθεί σε εμπορική λειτουργία το μεγάλο καλώδιο της Κρήτης ενώ είναι υπό εξέταση τα σενάρια για την διασύνδεση των Δωδεκανήσων

Σύμφωνα με όσα ανέφερε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ, Μάνος Μανουσάκης, μιλώντας σε Forum, η κατασκευή του καλωδίου προβλέπεται να ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη του επόμενου έτους, ωστόσο, δεδομένων των δοκιμασιών που χρειάζεται να μεσολαβήσουν ως την εμπορική λειτουργία, η τελευταία τοποθετείται χρονικά περί τα μέσα του 2025, πάντα με βάση τα υφιστάμενα δεδομένα στην υλοποίηση του έργου, όπως χαρακτηριστικά σημείωσε.

Σε αντίστοιχη τροχιά προόδου βρίσκονται και οι υπόλοιπες εγχώριες διασυνδέσεις της χώρας ανάμεσα στα νησιά και το ηπειρωτικό σύστημα. Συγκεκριμένα, όπως ανέφερε ο κ. Μανουσάκης, σε ότι αφορά τις Κυκλάδες, προχωράει το έργο της διασύνδεσης σε Νάξο και Σαντορίνη καθώς και το κομμάτι Μήλος, Φολέγανδρος και Σέριφος.

Τα έργα προβλέπεται να ολοκληρωθούν το 2025, ολοκληρώνοντας έτσι την διασύνδεση ολόκληρου του νησιωτικού συμπλέγματος των Κυκλάδων με το ηπειρωτικό σύστημα.

«Επόμενος σταθμός» τα Δωδεκάνησα και η διασύνδεσή τους με το ηπειρωτικό σύστημα. Σε πρώτη φάση προκρίνεται η διασύνδεση των Δωδεκανήσων με την Πελοπόννησο, ωστόσο, όπως ανέφερε ο Πρόεδρος και CEO του ΑΔΜΗΕ, εξετάζονται και εναλλακτικά σενάρια, δεδομένου ότι προχωράει πλέον προς υλοποίηση και το καλώδιο διασύνδεσης της Κρήτης με την Κύπρο.

Αρχικά το πλάνο του ΑΔΜΗΕ προέβλεπε την διασύνδεση των Δωδεκανήσων με την Κρήτη, πράγμα που εγκαταλείφθηκε στην πορεία λόγω τεχνικών ζητημάτων. Το επόμενο στάδιο του σχεδίου διασύνδεσης του νησιωτικού συμπλέγματος με το ηπειρωτικό σύστημα αφορά τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου και την διασύνδεσή τους με την Βόρεια Ελλάδα.

Τέλος, ο Μάνος Μανουσάκης υπογράμμισε την πρόθεση του Έλληνα Διαχειριστή να πρωταγωνιστήσει στα σχέδια μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην περιοχή επιχειρώντας «συνέργειες» στην περιοχή μέσα από την συμμετοχή του στο μετοχικό κεφάλαιο Διαχειριστών άλλων χωρών των Βαλκανίων. Ενδεικτικό της στρατηγικής που πλέον διέπει την «φιλοσοφία» και τις αποφάσεις του διαχειριστή είναι η αποστροφή του κ. Μανουσάκη ότι «σε όποιο έργο αφορά μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας υπάρχει ενδιαφέρον από τον ΑΔΜΗΕ».

Διαβάστε ακόμη:

• Σύγκρουση δύο διαφορετικών κόσμων – Η σαμαρική ΝΔ απέναντι στη κεντρώα ΝΔ
• Το Μέγαρο Μαξίμου βάζει στο κάδρο τον Γιώργο Πατούλη και ξεκινάει ελέγχους
• Στον όμιλο ΟΤΕ εργάζεται ο οπαδός τον οποίο απέκλεισε δια βίου ο Ολυμπιακός λόγω ρατσιστικής επίθεσης 
• Γιατί δεν πέφτει ο πληθωρισμός – Χειραγωγούνται οι οικονομίες;