Η κατανάλωση νερού είναι απαραίτητη για την πρόληψη της αφυδάτωσης και τη διατήρηση της λειτουργίας του οργανισμού, ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Παρόλα αυτά, όταν γίνεται σε υπερβολικές ποσότητες και σε σύντομο χρονικό διάστημα μπορεί να προκληθούν σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως ναυτία, εμετός και σε σοβαρές περιπτώσεις, επιληπτικές κρίσεις ή ακόμα και θάνατος.
Σύμφωνα με ερευνητές, η υπερυδάτωση είναι ένα αυξανόμενο πρόβλημα. Μια έρευνα από το πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης, που δημοσιεύθηκε το 2015 στο περιοδικό Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports, ανέλυσε τα επίπεδα νατρίου σε 300 μαραθωνοδρόμους και βρήκε ότι 13% των συμμετεχόντων ανέπτυξαν υπονατριαιμία λόγω υπερβολικής κατανάλωσης νερού κατά τη διάρκεια του αγώνα. Η μελέτη διεξήχθη από την ομάδα του Dr. Albert Valls και του Dr. Manuel Marquès.
Ερευνα διεξήχθη από την ομάδα της Dr. Marie Mortensen και του Dr. Lars Nybo. από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης (2017, Journal of Athletic Training) ανέλυσε τη γνώση και την πρακτική των αθλητών σχετικά με την ενυδάτωση και βρήκε ότι πολλοί αθλητές δεν είχαν επαρκή ενημέρωση για τους κινδύνους της υπερυδάτωσης, με αποτέλεσμα να καταναλώνουν υπερβολικές ποσότητες νερού.
Η Colleen Muñoz, διευθύντρια και συνιδρύτρια του κέντρου υγείας Hydration στο Πανεπιστήμιο του Hartford, αναφέρει: «Οι άνθρωποι ανησυχούν ότι θα αφυδατωθούν και προσπαθούν να ενυδατώνονται συνεχώς, κάτι που συνήθως δεν είναι απαραίτητο». Η δηλητηρίαση από το νερό δεν είναι τόσο γνωστή όσο η αφυδάτωση, γεγονός που μπορεί να δυσχεράνει τον εντοπισμό της.
Ο Rayven Nairn, ειδικός διατροφολόγος του πανεπιστημίου Johns Hopkins, σημειώνει ότι τα συμπτώματα της δηλητηρίασης από το νερό μπορεί να μοιάζουν με εκείνα της θερμικής εξάντλησης ή της θερμοπληξίας.
Η υπερβολική κατανάλωση νερού μπορεί να οδηγήσει σε αραίωση του νατρίου στο αίμα, γνωστή ως υπονατριαιμία. Αυτή η κατάσταση μπορεί να γίνει επικίνδυνη όταν προκαλεί διόγκωση των εγκεφαλικών κυττάρων, ασκεί πίεση στον εγκέφαλο και μπορεί να οδηγήσει σε κώμα, επιληπτικές κρίσεις ή θάνατο.
Πώς να αντιμετωπίσετε την υπερυδάτωση
Αν υποψιάζεστε ότι έχετε καταναλώσει υπερβολικές ποσότητες νερού, συνιστάται άμεση ιατρική βοήθεια. Οι γιατροί θα αξιολογήσουν τη σοβαρότητα της κατάστασης παίρνοντας το ιατρικό ιστορικό σας και κάνοντας εξετάσεις αίματος. Σε ήπιες περιπτώσεις, μπορεί να περιορίσουν την κατανάλωση νερού, ενώ σε σοβαρές περιπτώσεις, θα χορηγήσουν νάτριο ενδοφλεβίως και ίσως συνταγογραφήσουν φάρμακα.
Η υπερβολική κατανάλωση νερού μπορεί να δυσκολέψει το σώμα να διατηρήσει υγιή επίπεδα νατρίου, ενός βασικού ηλεκτρολύτη. Ο Thunder Jalili, καθηγητής διατροφής στο Πανεπιστήμιο της Γιούτα, αναφέρει ότι τα νεφρά μπορούν να διαχειριστούν περίπου ένα λίτρο νερού την ώρα, και η κατανάλωση περισσότερου από αυτό μπορεί να αραιώσει τους ηλεκτρολύτες στο σώμα.
Στην Ευρώπη, η υπερυδάτωση έχει γίνει αντικείμενο μελέτης σε διάφορα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το National Health Service (NHS) έχει δημοσιεύσει κατευθυντήριες γραμμές για την ασφαλή κατανάλωση νερού, τονίζοντας την ανάγκη για ισορροπημένη ενυδάτωση. Ερευνητές στη Γερμανία αναφέρουν ότι η υπερυδάτωση μπορεί να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη για ηλικιωμένους που έχουν ήδη προβλήματα υγείας, καθώς η ικανότητα των νεφρών τους να επεξεργάζονται το νερό μειώνεται με την ηλικία.
Συμβουλές για κατάλληλη ενυδάτωση
Είναι σημαντικό να πίνουμε νερό με μέτρο και να γνωρίζουμε τα σημάδια της υπονατριαιμίας. Οι οδηγίες από διεθνείς οργανισμούς συνιστούν την κατανάλωση περίπου 2,5 λίτρων υγρών ημερησίως για τις γυναίκες και περίπου 3,5 λίτρων για τους άνδρες, συμπεριλαμβανομένων των υγρών από άλλα ποτά και τρόφιμα. Επιπλέον, η ενυδάτωση καλό είναι να προσαρμόζεται στις ατομικές ανάγκες του καθενός και τις συνθήκες στις οποίες ζει, όπως το κλίμα και το επίπεδο φυσικής δραστηριότητας.
Η σωστή ενυδάτωση διαφέρει από άτομο σε άτομο και επηρεάζεται από την ηλικία, τα κιλά, το περιβάλλον και τη φυσική δραστηριότητα. Ένας ναυαγοσώστης πιθανότατα χρειάζεται να πίνει περισσότερο νερό σε μια μέρα από έναν άνθρωπο που βρίσκεται σε κλιματιζόμενο χώρο και κάνει, λόγου χάρη, δουλειά γραφείου. Επιπλέον, η αίσθηση της δίψας αλλάζει με την ηλικία, καθιστώντας πιο δύσκολο να γνωρίζουμε πόσο νερό ακριβώς χρειάζεται ο κάθε οργανισμός.
Για όσους αθλούνται έντονα προτείνεται να αντικαθιστούν το νερό (και το αλάτι που χάνουν μέσω του ιδρώτα) με υγρά, ηλεκτρολύτες και αλμυρά σνακ, σύμφωνα με τον Dr. Mitchell Rosner, νεφρολόγο με εστίαση σε διαταραχές υγρών και ηλεκτρολυτών, στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια.
Επιπλέον, ορισμένες ιατρικές καταστάσεις, όπως κακή νεφρική λειτουργία, καρδιακή και ηπατική ανεπάρκεια, μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε υπονατριαιμία. Κάποια φάρμακα, όπως τα αντικαταθλιπτικά ή τα παυσίπονα, μπορούν επίσης να επηρεάσουν τα επίπεδα νατρίου.
«Πίνετε νερό όταν διψάτε και παρακολουθείτε τις απώλειες υγρών σας», συμβουλεύει ο Dr. Rosner. Οι άνθρωποι πρέπει να αποφεύγουν την υπερβολική κατανάλωση νερού που μπορεί να προκαλέσει φούσκωμα. Συνολικά, το πόσιμο νερό έχει πολλά οφέλη, αλλά η υπερβολική κατανάλωση μπορεί να είναι επικίνδυνη.
