Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται ενώπιον μιας ολοένα και πιο ανησυχητικής εξέλιξης: η παραγωγή κακάο – βασικό συστατικό της σοκολάτας – πλήττεται σοβαρά από την κλιματική αλλαγή και την απώλεια άγριας ζωής. Σύμφωνα με νέα έκθεση που επικαλείται ο Guardian, το κακάο συγκαταλέγεται πλέον στα έξι πιο εκτεθειμένα τρόφιμα λόγω περιβαλλοντικών πιέσεων, μαζί με το καλαμπόκι, το σιτάρι, τη σόγια, τον καφέ και το ρύζι.
Πάνω από τα δύο τρίτα αυτών των βασικών προϊόντων που εισήχθησαν στην Ε.Ε. το 2023 προήλθαν από χώρες ευάλωτες στις κλιματικές απειλές και με χαμηλή ετοιμότητα για φυσικές καταστροφές, όπως καταγράφει η βρετανική συμβουλευτική εταιρεία Foresight Transitions.
Κακάο, καλαμπόκι και σιτάρι σε επισφαλείς περιοχές
Οι περιοχές παραγωγής κακάο βρίσκονται κυρίως στη Δυτική Αφρική, μια περιοχή που αντιμετωπίζει σοβαρές επιπτώσεις από την κλιματική κρίση και υποβαθμισμένη βιοποικιλότητα. Η έκθεση δείχνει πως το 96,5% του κακάο που εισάγεται στην Ε.Ε. προέρχεται από χώρες με χαμηλή ετοιμότητα για την αντιμετώπιση κλιματικών απειλών, ενώ το 77% από χώρες με μέτρια ή φτωχή βιοποικιλότητα.
Ανάλογες ανησυχίες καταγράφονται και για το καλαμπόκι (90% από ευάλωτες χώρες) και το σιτάρι. Οι επιστήμονες συνέδεσαν τα εμπορικά δεδομένα της Eurostat με δύο δείκτες: την κλιματική ετοιμότητα και την προστασία της βιοποικιλότητας, ώστε να καταγράψουν τους κινδύνους για τα τρόφιμα στην ευρωπαϊκή αγορά.
Τι σημαίνει αυτό για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές
Όπως εξηγεί η επικεφαλής συγγραφέας της έκθεσης, Καμίλα Χίσλοπ, οι κίνδυνοι αυτοί δεν είναι θεωρητικοί: ήδη παρατηρούνται αυξήσεις στις τιμές τροφίμων και επιπτώσεις σε θέσεις εργασίας και λειτουργία επιχειρήσεων. Ητιμή της ζάχαρης αυξάνεται λόγω ακραίων καιρικών φαινομένων, ενώ οι ελλείψεις κακάο απειλούν άμεσα τις αλυσίδες παραγωγής.
Χώρες όπως η Ουγκάντα, από όπου προέρχεται το 10% του καφέ που καταναλώνεται στην Ε.Ε., παρουσιάζουν σημαντική περιβαλλοντική ευαλωτότητα. Ο Τζόζεφ Νκάντου από την Εθνική Ένωση Καφέ της χώρας επισημαίνει πως «ο καιρός δεν είναι πια προβλέψιμος», με τους καύσωνες και τις ξηρασίες να καταστρέφουν σοδειές.
Η απάντηση δεν είναι απλώς η φιλανθρωπία
Η έκθεση τονίζει, σύμφωνα πάντα με τον Guardian, πως οι μεγάλοι παραγωγοί σοκολάτας οφείλουν να επενδύσουν σε ανθεκτικά αγροτικά μοντέλα στις χώρες παραγωγής. Δεν πρόκειται για πράξη αλτρουισμού αλλά για στρατηγική μείωσης κινδύνου, με στόχο τη σταθερότητα των εφοδιαστικών αλυσίδων. Η δίκαιη τιμολόγηση των αγροτικών προϊόντων, υπογραμμίζεται, αποτελεί βασικό παράγοντα για την επιβίωση των αγροτών και την προστασία της παγκόσμιας διατροφικής ασφάλειας.
