Σε 5 μήνες από τώρα θα ιδιωτικοποιηθεί η Υπόγεια Αποθήκη Φυσικού Αερίου (ΥΑΦΑ) της Νότιας Καβάλας. Βασικοί υποψήφιοι να αποκτήσουν το στρατηγικό αυτό εφοδιαστικό κόμβο είναι η κοινοπραξία ΔΕΣΦΑ – ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και η Energean Gas & Oil που έχουν εκδηλώσει μη δεσμευτικό ενδιαφέρον.
Η ΥΑΦΑ θεωρείται κλειδί τόσο για την ενεργειακή επάρκεια της χώρας όσο και για τα βασικά γεωστρατηγικά σχέδια περί την Ελλάδα με αιχμή τη μεγάλη επένδυση FSRU Αλεξανδρούπολης της οποίας η ΥΑΦΑ αποτελεί βασικό υποβοηθητικό έργο υποδομής.
Για το λόγο αυτό βρίσκεται στα σκαριά και τρίτο σχήμα που θα διεκδικήσει την Υπόγεια Αποθήκη, το οποίο σχήμα μάλιστα σχετίζεται εμμέσως και μερικώς με το FSRU Αλεξανδρούπολης
FSRU Αλεξανδρούπολης
Το FSRU Αλεξανδρούπολης (πλωτή μονάδα φυσικού αερίου σαν μια «μικρή Ρεβυθούσα») ξεκίνησε από τη Gastrade του Ομίλου Κοπελούζου, ενώ στη συνέχεια το μετοχικό σχήμα διευρύνθηκε με τη συμμετοχή της GasLog Cyprus Investments Ltd (Ομιλος Λιβανού), της ΔΕΠΑ Εμπορίας, της Bulgartransgaz EAD, αλλά και του ΔΕΣΦΑ, όπου εκκρεμεί η τυπική ολοκλήρωση της μεταβίβασης του 20%.
Ενισχυτικά υπογράφτηκε διπλή συμφωνία μεταξύ της Gastrade και της NER AD της Β. Μακεδονίας που επιδιώκει να αποκτήσει και αυτή μερίδιο στο μετοχικό κεφάλαιο, καθώς και με την AD ESM, που ενδιαφέρεται να δεσμεύσει χωρητικότητα στον Τερματικό Σταθμό σε μακροπρόθεσμη βάση.
Η επένδυση αυτή είναι συνολικού ύψους 380 εκατ. ευρώ. Το FSRU θα εγκατασταθεί 17,6 χλμ. νοτιοδυτικά του λιμένα της Αλεξανδρούπολης, θα έχει αποθηκευτικούς χώρους 170.000 κυβικών μέτρων και δυνατότητα παροχής φυσικού αερίου που θα ξεπερνά τα 5,5 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως.
Η πλωτή μονάδα θα συνδέεται με το Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου με αγωγό μήκους 28 χλμ., (υποθαλάσσιος αγωγός 24 χλμ και χερσαίος αγωγός 4 χλμ), μέσω του οποίου το αεριοποιημένο LNG θα προωθείται στις αγορές της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Βόρειας Μακεδονίας, αλλά και της ευρύτερης περιφέρειας, από τη Σερβία και τη Ρουμανία, μέχρι την Ουγγαρία, τη Μολδαβία και την Ουκρανία.
Αυτή η πλωτή μονάδα χρειάζεται και υποδομές υποβοήθησης συνεπώς είναι χρήσιμη η αποθήκη αερίου που θα δημιουργηθεί στο υπό εξάντληση κοίτασμα φυσικού αερίου της νότιας Καβάλας, που βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα της υπολεκάνης Πρίνου-Καβάλας, σε θαλάσσιο βάθος 52 μέτρων στο Βόρειο Αιγαίο Πέλαγος, περίπου έξι χιλιόμετρα από τη δυτική ακτή της Θάσου.
Η παραχώρηση θα γίνει για χρονικό διάστημα 50 ετών μετά την αδειοδότηση του έργου της υπόγειας αποθήκης φυσικού αερίου («ΥΑΦΑ»). Η μετατροπή του υπόγειου φυσικού χώρου του κοιτάσματος φυσικού αερίου «Νότια Καβάλα» σε ΥΑΦΑ θα πραγματοποιηθεί από τον νικητή του διαγωνισμού με χρονική δέσμευση που θα προβλέπεται από τη σύμβαση παραχώρησης.
Η εισήγηση του ΔΕΣΦΑ που ήταν ο τεχνικός σύμβουλος αναφέρει ότι «για να προχωρήσει η υλοποίηση του έργου θα χρειαστεί να γίνουν εργασίες αναβάθμισης του δικτύου μεταφοράς στο τμήμα από τους Κήπους έως τη Θεσσαλονίκη ώστε να αυξηθεί η διατομή του αγωγού που σήμερα είναι στις 24 ίντσες».
Η «κοινωνικοποίηση» και η συμμετοχή του Δημοσίου
Όλες οι διαπραγματεύσεις και ζυμώσεις απέκτησαν νόημα αφού η ΡΑΕ ενέκρινε τις κατευθυντήριες γραμμές για τον επιμερισμό του κόστους του ΥΑΦΑ Νότιας Καβάλας.
Σύμφωνα με την απόφαση της ΡΑΕ το ποσοστό της λεγόμενης «κοινωνικοποίησης», δηλαδή του κόστους που προβλέπεται να περάσει στους χρήστες του δικτύου μεταφοράς, είναι 50%. Από το υπόλοιπο 50%, το 35% του κόστους προβλέπεται να καλυφθεί από κοινοτική χρηματοδότηση, μέσω της ένταξης του έργου στα έργα κοινού ενδιαφέροντος της ΕΕ (PCI) ενώ το υπόλοιπο 15% προβλέπεται να καλυφθεί από τον επενδυτή που θα αναλάβει την υλοποίηση της Υπόγειας Αποθήκης Φυσικού Αερίου. Συνεπώς ο επενδυτής εκτός από το τίμημα θα πρέπει να εκταμιεύσει και άλλα 100-150 εκατομμύρια ευρώ για να ολοκληρώσει την επένδυσή του.
Σε περίπτωση που δεν ενταχθεί το έργο στα PCI, τότε προκειμένου να μην αυξηθεί υπέρμετρα το ποσοστό της κοινωνικοποίησης, εξετάζεται η λύση να εισέλθει το Δημόσιο ως επενδυτής στην ΥΑΦΑ, κάτι που άλλοι υποψήφιοι επιθυμούν διακαώς και άλλοι θέλουν να αποφύγουν.
Εκτός από τη ρυθμιστική εκκρεμότητα για την έκδοση των κατευθυντήριων γραμμών για τον επιμερισμό του κόστους του έργου, σημειώνεται ότι θα πρέπει να εκδοθούν και οι τεχνικές μελέτες για την αξιοποίηση της ΥΑΦΑ.
