Μια νέα εμπορική προσέγγιση μεταξύ ΗΠΑ και Ευρωπαϊκής Ένωσης φαίνεται να βρίσκεται στα σκαριά, με αντικείμενο μια σειρά από μη δασμολογικά ζητήματα που επί χρόνια αποτελούν εστίες έντασης στις διατλαντικές σχέσεις. Όπως αποκαλύπτει η Wall Street Journal, το σχέδιο «συμφωνίας για το αμοιβαίο εμπόριο» που έχει καταρτιστεί από το γραφείο του Αμερικανού εμπορικού αντιπροσώπου περιλαμβάνει συγκεκριμένες προσωρινές ρυθμίσεις για κρίσιμα θέματα όπως:
-
η ευρωπαϊκή πράξη για τις ψηφιακές αγορές (DMA),
-
οι περιβαλλοντικοί κανόνες και τα πρότυπα αποψίλωσης,
-
τα μέτρα CBAM για τον φόρο άνθρακα στα σύνορα,
-
ζητήματα στον τομέα της ναυπηγικής βιομηχανίας και
-
η μεταχείριση αμερικανικών τεχνολογικών κολοσσών στην ΕΕ.
Παρότι το προσχέδιο δείχνει να πλησιάζει στην τελική του μορφή, πηγές με γνώση των συνομιλιών αναφέρουν ότι είναι πιθανές αλλαγές τις επόμενες ημέρες, κάτι που μαρτυρά και τη ρευστότητα του πολιτικού περιβάλλοντος εκατέρωθεν.
Το αγκάθι των δασμών και οι σκιές του Τραμπ
Παρά την πρόοδο στα θεσμικά και ρυθμιστικά πεδία, η πιο καυτή πτυχή των σχέσεων ΗΠΑ – ΕΕ παραμένει ανεπίλυτη: οι δασμοί. Το κείμενο της συμφωνίας δεν περιλαμβάνει καμία αναφορά στους επιθετικούς δασμούς που έχει είτε επιβάλει είτε απειλήσει να επαναφέρει ο πρόεδρος Τραμπ, όπως:
-
ο δασμός 20% στις ευρωπαϊκές εισαγωγές,
-
οι πρόσθετοι φόροι στον χάλυβα και τα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα,
-
καθώς και το πάγωμα συμφωνημένων ελαφρύνσεων τον περασμένο Απρίλιο.
Την ίδια ώρα, η ΕΕ ετοιμάζει πακέτο αντιποίνων, το οποίο βάσει χρονοδιαγράμματος αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή στις 14 Ιουλίου, εάν μέχρι τότε δεν υπάρξει πλήρης συμφωνία ή νέα αναστολή. Ωστόσο, το κείμενο της διαπραγμάτευσης δεν καλύπτει ούτε αυτό το ζήτημα, γεγονός που προκαλεί αβεβαιότητα στην αγορά και έντονη κινητικότητα μεταξύ των θεσμικών παραγόντων.
Ανταγωνισμός ή συνεργασία; Το ερώτημα παραμένει
Δεν είναι ακόμη σαφές αν το σκέλος των δασμών θα αποτελέσει αντικείμενο ξεχωριστής συμφωνίας, αν έχει τεθεί σε προσωρινή αναστολή ή αν οι δύο πλευρές επιχειρούν να παρατείνουν την προθεσμία των συνομιλιών — με πιο κρίσιμη ημερομηνία την 9η Ιουλίου, όταν λήγει το τελεσίγραφο της Ουάσιγκτον για νέες εμπορικές επιβαρύνσεις.
Οι δηλώσεις και από τις δύο πλευρές είναι προσεκτικά διατυπωμένες. Εκπρόσωπος της ΕΕ δήλωσε πως οι συνομιλίες «είναι εντατικές, ουσιαστικές και εξελίσσονται σε θετικό κλίμα», προσθέτοντας ότι «μια αμοιβαία επωφελής λύση μέσω διαπραγματεύσεων παραμένει ο στόχος».
Η διπλή αβεβαιότητα: πολιτική και χρονική
Το τοπίο επιβαρύνει η πολιτική συγκυρία: η Ουάσιγκτον λειτουργεί ήδη με προεκλογικό ρολόι, ενώ στις Βρυξέλλες επικρατεί συσχετιστική ρευστότητα μετά τις ευρωεκλογές και ενόψει του σχηματισμού της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Παράγοντες της αγοράς θεωρούν ότι οι διαβουλεύσεις αυτές ίσως παγώσουν ή καθυστερήσουν εκ νέου, ενόψει και της πολιτικής αβεβαιότητας γύρω από το ποιος θα ηγείται της εμπορικής στρατηγικής των δύο μπλοκ στο αμέσως επόμενο διάστημα.
Η ουσία, ωστόσο, παραμένει: μια εμπορική ρήξη μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ, έστω μερική, θα είχε αλυσιδωτές επιπτώσεις σε κρίσιμους τομείς όπως οι βιομηχανικές εξαγωγές, η τεχνολογία και το εμπόριο πρώτων υλών. Αντιθέτως, μια προσεκτικά ισορροπημένη συμφωνία — ακόμη και με «αστερίσκους» — θα μπορούσε να σταθεροποιήσει τον διεθνή εμπορικό χάρτη, τουλάχιστον έως τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ.
