Σαν σημάδι των καιρών στους οποίους ζούμε χαρακτηρίζουν οι αναλυτές της ING το γεγονός ότι οι ΗΠΑ χτύπησαν τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν χωρίς να υπάρξει ένα κύμα ρευστοποιήσεων και πανικού στις αγορές. Όπως φαίνεται, όλοι έχουν συνηθίσει το πόσο ευμετάβλητος και απρόβλεπτος έχει γίνει ο κόσμος.
Παρόλα αυτά, οι αναλυτές του επενδυτικού οίκου τονίζουν ότι –παρά τον υψηλό βαθμό αβεβαιότητας- το χειρότερο σενάριο έχει γίνει πιο πιθανό. Πρόκειται για μια διατάραξη της ναυσιπλοΐας στα Στενά του Ορμούζ, από όπου περνά το ένα τέταρτο του πετρελαίου που διακινείται δια θαλάσσης και το 20% του LNG.
Συνεπώς, παρά την μέχρι στιγμής ήρεμη αντίδραση των αγορών, είναι σαφές ότι τα χτυπήματα των ΗΠΑ στο Ιράν θα εντείνουν την οικονομική αβεβαιότητα και θα ωθήσουν υψηλότερα τις τιμές του πετρελαίου, σημειώνει η ING.
Τι γνωρίζουμε
Παρά την αβεβαιότητα ως προς τις άμεσες επιπτώσεις των αμερικανικών χτυπημάτων, η ING παρατηρεί ότι η στρατιωτική απάντηση του Ιράν έχει υπάρξει περιορισμένη, κάτι που ενισχύει το αφήγημα ότι η Τεχεράνη δεν έχει ή δεν θέλει να χρησιμοποιήσει στρατιωτικά μέσα για να αντιδράσει.
Επίσης, το αμερικανικό χτύπημα δεν είναι μία κίνηση «boots on the ground» του Αμερικανού προέδρου, δηλαδή δεν θα συνοδευτεί από μια αποστολή στρατιωτικών δυνάμεων στο Ιράν, αλλά φαίνεται να αποτελεί μια επιχείρηση «μία και έξω», συγκρίσιμη με την δολοφονία του Ιρανού υποστράτηγου Qasem Soleimani από τον Trump το 2020.
Όχι κήρυξη πολέμου
Όπως θυμίζει η ING, το Κογκρέσο και όχι το Οβάλ Γραφείο έχει το δικαίωμα να κηρύξει έναν πόλεμο, αλλά την ίδια στιγμή, ο Trump πιθανότατα δεν επιθυμεί να κάνει κάτι τέτοιο, ακριβώς γιατί εκλέχθηκε με εντολή για μικρότερη εμπλοκή των ΗΠΑ σε πολέμους. «Το εάν αυτή η προσέγγιση είναι διατηρήσιμη και ρεαλιστική, είναι μια διαφορετική υπόθεση», σημειώνουν οι αναλυτές.
Οι 4 επιλογές του Ιράν
Οι αγορές φαίνεται να περιμένουν το Ιράν, το οποίο σύμφωνα με την ING έχει τέσσερις επιλογές:
– Πλήρη κλιμάκωση, ενδεχομένως συμπαρασύροντας χώρες όπως η Κίνα ή η Ρωσία στη σύγκρουση.
– Διατάραξη των Στενών του Ορμούζ.
– Ενεργητική ή παθητική στήριξη για τρομοκρατικές επιθέσεις στις ΗΠΑ και την Ευρώπη.
– Καμία δράση.
Οι επιπτώσεις στο πετρέλαιο
Με το σενάριο κάποιας διατάραξης της ναυσιπλοΐας στα Στενά του Ορμούζ να έχει γίνει πιθανότερο, η ING σημειώνει πως εάν υπάρξει αποκλεισμός του περάσματος, υπάρχουν κάποια περιθώρια για εκτροπή κάποιων ροών, ωστόσο η αγορά θα γίνει βαθιά ελλειμματική, αλλάζοντας δραματικά τις προοπτικές των τιμών.
Η πλεονάζουσα παραγωγική δυναμικότητα του ΟΠΕΚ δεν θα βοηθήσει στην κατάσταση, καθώς το μεγαλύτερο μέρος της βρίσκεται στον Περσικό Κόλπο.
Συνεπώς, σε έναν επιτυχημένο αποκλεισμό των Στενών, το μπρεντ θα εκτιναχθεί βραχυπρόθεσμα στα 120 δολάρια το βαρέλι, εκτιμά η ING, ενώ εάν η κατάσταση αυτή συνεχιστεί (έως το τέλος του 2025), οι τιμές μπορεί να ξεπεράσουν και τα 150 δολάρια, φτάνοντας σε νέο ρεκόρ.
Ωστόσο, οι αναλυτές τονίζουν ότι ακόμη και αν το Ιράν αισθάνεται ότι πρέπει να αντιδράσει, ο αποκλεισμός του Ορμούζ μπορεί να είναι μια υπερβολική κίνηση. Δεδομένου του πιθανού αντίκτυπου στις ροές και τις τιμές πετρελαίου, πιθανότατα θα υπάρξει άμεση αντίδραση από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες. Το Ιράν θα θελήσει να είναι προσεκτικό ώστε να μην αναστατώσει χώρες όπως η Κίνα, διαταράσσοντας και τις ροές του δικού του πετρελαίου.
Επιπτώσεις στις οικονομίες των ΗΠΑ και της Ευρωζώνης
Πέραν της απειλής για υψηλότερες τιμές του πετρελαίου, η έντονη αβεβαιότητα είναι ένας ακόμη παράγοντας που πλήττει την οικονομική δραστηριότητα στις ΗΠΑ και την Ευρωζώνη.
Για την Fed, αυτός ο συνδυασμός δυνητικά υψηλότερων τιμών πετρελαίου, νέας γεωπολιτικής αβεβαιότητας και των επιπτώσεων από τους δασμούς αναμένεται να ενισχύσει την στάση αναμονής στα επιτόκια, σημειώνει η ING και προβλέπει την πρώτη μείωση στο τέταρτο τρίμηνο (ενδεχομένως με μια κίνηση 50 μονάδων βάσης τον Δεκέμβριο).
Για την Ευρωζώνη, ο αντίκτυπος των υψηλότερων τιμών του πετρελαίου στην οικονομική δραστηριότητα θα ήταν περιορισμένος. Σύμφωνα με ένα σενάριο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, μια αύξηση 20% στις τιμές της ενέργειας θα μπορούσε να μειώσει την ανάπτυξη κατά 0,1 ποσοστιαία μονάδα τόσο το 2026 όσο και το 2027. Βέβαια στην πράξη έχει φανεί ότι μια ενεργειακή κρίση πλήττει την εμπιστοσύνη καταναλωτών και επιχειρήσεων και άρα ο αντίκτυπος μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερος.
Συνεπώς, με τις πληθωριστικές πιέσεις να βρίσκονται και πάλι στο τραπέζι, η ING τονίζει ότι μια μείωση των επιτοκίων τον Ιούλιο αποκλείεται, ενώ μια κίνηση τον Σεπτέμβριο είναι πιο αμφίβολη.
Η επιστροφή του δολαρίου;
Ένα από τα βασικά ερωτήματα είναι εάν η εμπλοκή των ΗΠΑ στη σύγκρουση θα μπορούσε να αποκαταστήσει την ελκυστικότητα του δολαρίου ως ασφαλούς καταφυγίου. Σε αυτό το ερώτημα, ο πιθανός αποκλεισμός του Ορμούζ είναι ένας κρίσιμος παράγοντας, καθώς όσο περισσότερο διαρκεί ένας τέτοιος αποκλεισμός, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να διαβρωθεί η αξία εναλλακτικών λύσεων, όπως το ευρώ και το γιεν, και το δολάριο να σημειώσει μια αξιοπρεπή ανάκαμψη, τονίζει η ING.
